b. Gerçekleşen Çıkar Çatışması Gerçekleşen çıkar çatışması, şirketin bir çalışanının veya şirketin herhangi bir paydaşının, kendi kişisel çıkarının, şirketin çıkarları ile çelişmeye başladığı, başka bir deyişle potansiyel çıkar çatışmasından farklı olarak çıkar çatışmasının somut bir şekilde ortaya çıktığı durumu ifade etmektedir. Bu durumda, ilgili tarafın çıkarları, şirket nezdindeki sorumlulukları ve görevleri ile çelişebilecektir. Gerçekleşen çıkar çatışması, artık yalnızca bir olasılık değil, fiili bir durum olup, karar alıcıların tarafsızlık ve güvenilirlik algısını doğrudan etkileyebilecektir.
Gerçekleşen çıkar çatışmasının etkin bir şekilde yönetilebilmesi için; ilgili durumun ihbarı veya tespiti akabinde derhal bu konu hakkında şirketin etik kurallarına uygun olarak değerlendirmeler yapılmalı ve şirketin gerçekleşen çıkar çatışmasının öğrenildiği andaki durumuna istinaden uygun önlemler alınmalıdır. Bu önlemler somut olaya göre; ilgili çıkar çatışmasını tamamen ortadan kaldırmaya yönelik olarak çıkar çatışması yaratan taraf ile ilişkiyi tamamen bitirmek suretiyle çekilme politikası veya çıkar çatışması yaratan tarafa ilişkin karar alma sürecine bağımsız ve tarafsız üçüncü bir kişi atanması gibi alternatif bir çözüm yolu olabilir.
c. Algılanan Çıkar Çatışması Algılanan çıkar çatışması, şirketin bir çalışanının veya şirketin herhangi bir paydaşının kararlarının, kendi kişisel
37 samında kişisel çıkar çatışması kavramına“ Kişisel çıkar çatışması, kişisel çıkarların resmi görevleri tarafsız bir şekilde yerine getirme yeteneğini etkileyebileceği bir durumu ifade eder.” şeklinde yer vermiştir. a. Potansiyel Çıkar Çatışması Potansiyel çıkar çatışması, şirketin bir çalışanının veya şirketin herhangi bir paydaşının, gelecekte tarafsız kararlar almasını engelleyebilecek kendi kişisel çıkarlarının şirket çıkarlarına göre ön planda tutabileceği bir durumun ortaya çıkma olasılığını ifade etmektedir. Potansiyel çıkar çatışması; gerçekleşmiş bir çıkar çatışmasından farklı olarak, bu durum henüz var olmamakla birlikte, belirli koşullar altında ortaya çıkabilecek bir riski ifade etmektedir. Potansiyel çıkar çatışması, henüz gerçekleşmemiş olsa da ileride gerçekleşen bir çıkar çatışmasına evrilme ihti-
Potansiyel çıkar çatışması; gerçekleşmiş bir çıkar çatışmasından farklı olarak, bu durum henüz var olmamakla birlikte, belirli koşullar altında ortaya çıkabilecek bir riski ifade etmektedir.
mali olması sebebiyle; bu tür bir çıkar çatışmasının önceden tespiti ile potansiyel çıkar çatışmasının ortadan kaldırılması veya şirketin etik kurallarına ve bağımsız denetim mekanizmalarına uygun şekilde yönetilmesi önemlidir.
1. Çıkar Çatışması Evreleri ve Görünümleri Çıkar çatışmaları, görünümleri ve etkileri itibariyle farklılık göstermekte olup, çıkar çatışmasının meydana gelmesinden itibaren her evresinde şirket, şirket paydaşları, çıkar çatışmasına dahil olan ve diğer çalışanlar nezdinde farklı etkilere sebep olabilmektedir. Bu evreler; yarattığı etki itibariyle“ potansiyel çıkar çatışması”,“ gerçekleşen çıkar çatışması” ve“ algılanan çıkar çatışması” olarak sayılabilecektir.