2 0 1 4 Ocak
SAYI: 24
FMF Hastalığı ve Uçuş
Familial Mediterranean Fever (Ailevi Akdeniz Ateşi, Ermeni Hastalığı), kalıtsal otoinflamatuvar hastalıklar içerisinde en sık görülen hastalık olup ülkemizdeki sıklığı binde
1’dir. Ailesel geçiş ve sıklıkla Doğu Akdeniz bölgelerinde görülmesi tipiktir. Hastaların çoğunda tekrarlayan ateş
atakları, karın ağrısı, akut monoartrit; periton, plevra, perikard ve skrotumu tutabilen serozit ve deri döküntüleri
görülebilir. Bazı olgularda apandisit ağrısına çok benzeyen karın ağrısı tek bulgu olabilir. Nöbetler sırasında kan
lökositi ve CRP yükselebilir, ancak fibrinojen seviyesinin
yükselmesi daha özgül bir bulgudur. Ataklar genellikle
24-48 saat sürer. Hastalarda nöbetler dışında hiçbir belirti
yoktur. Uzun dönemde vücutta değişik organlarda “amiloid” birikimi sonucu kalp ve böbrek yetmezliği, bilinç kaybı, felç gibi sorunlar ortaya çıkar. FMF’in
prognozunu belirleyen en önemli faktör organ tutulumudur. Genel tedavisi Kolşisin’dir.
Sivil havacılık mevzuatında (JAR, ICAO), FMF’e ait özel bir hüküm yoktur. Bununla birlikte sivil
havacılık mevzuatının hastalıklar konusundaki genel yaklaşımı; Sınıf 1 ve Sınıf 2 sağlık sertifika
sahipleri ya da adaylarında görevlerini kolaylıkla uygulamalarını engelleyecek konjenital ya da
edinsel, akut ya da kronik herhangi bir anormallik, aktif patolojik bir durum olmaması yönündedir. Bu bağlamda FMF hastalığı olan bir pilot adayının “uçuşa elverişsiz” olarak değerlendirilmesi
gerekir. Ancak pilot olduktan sonra FMF tanısı alan bir kişiye uçuşa elverişlilik kararı verme yetkisi
AMS’dedir. Böyle bir durumda AMS tarafından OML kısıtlaması ve yakın takip ile elverişlilik kararı
verilebilir. Pilot, ataklar sırasında ya da tedavi aldığı sürece “uçuşa elverişsiz” olarak değerlendirilmelidir. Çünkü FMF tedavisinde kullanılan Kolşisin elverişsizlik kararı gerektirir. Ayrıca organ
tutulumu gelişmişse hastalığın komplikasyonları açığa çıkmaya başlamış demektir ve yine elverişsiz
olarak değerlendirilir.
Kaynaklar: JAR-FCL 3 ; ICAO Ek 1 ; JAA Manual of Civil Aviation Medicine, Chapter 19.
Hazırlayan: Dr. Nazım Ata. Hava ve Uzay Hek.Uzm. (Eskişehir Asker Hast. USAEM)
596