Gıda Güvenliğini Etkileyen Değişkenler
Gıda güvenliği birçok değişkenin etkisi altındadır. Bilhassa iklim değişikliği,
endüstrileşme, Fiyat Baskısı gibi ekonomik ve çevresel değişimlerden yoğun şekilde
etkilenmektedir. Bilhassa iklim değişikliğinin ekolojik sistem üzerinde meydana getirdiği
sonuçlar tarımsal açıdan gıda güvenliği üzerinde ciddi baskı kurmaktadır. Tarım büyük
ölçüde doğal koşulların etkisi altında olduğundan, iklim parametrelerinde meydana
gelecek değişmelere karşı oldukça duyarlıdır. İklim değişikliğinin en etkili ve doğrudan
etkisi iklim değişikliği üzerinde olacaktır. Tarladan sofraya gıda güvenliği yaklaşımı
gereğince, tohum seçimi, ilaç kullanımı, GDO vb… geniş bir zinciri içerisine alan bu
süreçte küresel ısınma çağında meydana gelen iklim değişikliğiyle giderek çoraklaşan
tarım alanları ve azalan su kaynaklarının etkisiyle mevcut koşullar altında yüksek
oranda verim beklentisi;; üreticileri artan miktarlarda GDO’lu tohum, kimyasal girdiler
ve sürdürülebilir tarımı göz ardına iten yanlış tarım uygulamalarına yönlendirmektedir.
Bu durum artan nüfusun kaliteli, yeterli ve güvenli gıdaya erişimi konusunda bir takım
sorunlara yol açmaktadır. Küresel ısınmanın etkisiyle öngörülmeyen değişmeler,
hastalık ve zararlılardaki artış tarımsal açıdan gıda üretimini doğrudan etkileyecektir.
Tarımsal üretim, sağlıklı ve kaliteli gıda güvenliğinin temelini oluşturur. Bu sebeple
üretimde meydana gelecek bir aksama beslenme açısından ciddi bir risk
oluşturmaktadır. Gıda güvenliğini etkileyen diğer bir unsurda sanayileşmedir.
Sanayileşmenin gelişmesiyle birlikte bilhassa kimyasal girdiler tarım sektöründe yoğun
olarak kullanılmaya başlanmıştır. Yeşil Devrim sonrasında artan bu eğilim, tarım
sektöründe olağan bir durum olmuştur. Ancak başta kalıntı sorunu olmak üzere gıda
zincirine dahil olan bu girdiler insan sağlığı açısından birçok riski beraberinde
getirmiştir. Sanayileşmenin bu şekilde tarımsal çıktı üzerinde olumsuz etkilerinin
yanında doğrudan etkileri de bulunmaktadır. Sanayileşmenin meydana getirdiği kirlilik
tarımda normal ürün veriminin azalmasına, ürünlerin kalitelerinin düşmesine ve
herhangi bir tür veya çeşidin artan kirlilik nedeniyle yetiştirilememesine neden
olabilmektedir. Sanayileşme beraberinde bilim ve teknolojide ilerlemelere hız
kazandırmıştır. 80’li yıllarla birlikte genetik çalışmalar tarım sektöründe hız kazanmaya
başlamıştır. GDO’lu tohumların tarım sahasına girmesiyle birlikte açlığa çare olacağı
beklentisinin yanında GDO’lu ürünlere yönelik birtakım şüpheler ortaya çıkmıştır. Başta
gelişmiş ülkelerde tüketici politikası açısından üzerinde önemle durulan bir konudur.
Sanayileşmenin doğrudan yada dolaylı olarak ortaya çıkardığı bu etkiler tarımsal
21