Gıda Güvenliğinde Blockchain Teknolojisi Gıda Güvenliğinde Blockchain Kullanımı | Page 18

açısından ciddi sorunlar oluşturmaktadır. Hibrit tohumlar bugün yaşayanların ihtiyaçlarını nicel olarak karşılasa da gelecek neslin ihtiyaçlarını karşılamada yetersiz kalacağı gibi, çeşitliliği azaltacak ve toprak gibi doğal kaynak yapısında bozulmalara yol açacaktır. Temelde genetiği ile oynanmış tohum kullanımının asıl amacı tarımda kimyasal ilaç kullanımını azaltmasıydı ancak söz konusu tohumların ancak ve ancak tarımsal ilaç ve gübrelerle yetiştirilebilecek özellikte ıslah edilmeleri çiftçileri firmaların ürünlerine bağımlı kılmaktadır. Dolayısıyla hem GDO’ nun insan sağlığı üzerinde oluşturabileceği olası zararlar hem de kimyasal ilaç kullanımının ürünlerde oluşturacağı kalıntı tehdidi beraberinde gıda güvenliği çerçevesinde insan sağlığı için ciddi tehdit oluşturmaktadır. Görüldüğü üzere yeşil devrim açlığa çare bulma, artan nüfusu besleme amacıyla yola çıkarak tohum firmalarının tekelini kuvvetlendirmiştir. Bu firmaların tohum üzerindeki egemenliği, yerel çiftçilerin kendi tohumlarını ekmesini engel olmaktadır. Karşılıklı tarımsal anlaşmalar sonucunda yasal yaptırımlar uygulanmaktadır. Örneğin 1989 yılında Fransız çiftçilerinin üretim sırasında kendi tohumlarını kullanması yasal olarak engellenmiştir. Tohum alanındaki önemli bir gelişmede UPOV( Uluslararası Yeni Bitki Çeşitlerini Koruma Birliği)’ dur. UPOV tohumu tekeline alan birkaç firma tarafından kurulmuştur. 1961 UPOV anlaşması 1971’ e kadar pratikte uygulanmasa da, bu sözleşmelerin uygulandığı yaklaşık 30 yılda gelişmiş ülkelerde bitki çeşitlerinin çoğu kaybolmuş olup FAO dünya bio çeşitliliğindeki kaybı % 75 olarak açıklamıştır. Gıda güvenliği açısından sürdürülebilirliğin sağlanması gerekmektedir. Gıdanın başlangıç noktası olan tohum, bu süreçte hayati rol oynamaktadır. Çünkü tohum, bio çeşitliliğin devamını sağlamada, vazgeçilmez bir unsurdur. İnsan sağlığı açısından bakıldığında çeşitlilik, tek tip beslenmekten daha iyidir. Tek tip ürüne bağımlı olma, gıda güvenliği açısından sağlıklı sonuçlar ortaya çıkarmamaktadır. Ancak tohumda tekelleşmeyle birlikte bu durum kaçınılmaz olmaktadır. Hastalık ve zararlılar tek tip ürünlerin bulunduğu bir tarım sisteminde çok hızlı salgın yapabilecek özellikler kazanmakta bazen ürünler yok olmaksa bazen de yüksek dozda ilaç kullanımı sonucu zararlılara karşı bağışıklık kazanmaktadır. Yaşanan bu olumsuzları bertaraf etmek ve gıda güvenilirliği açısından tohumun sürdürülebilirlik temeline oturtulması için ülkelerin tarım politikalarını tohum tekellerinin baskısından kurtarıp tohum yasalarını düzenlemeleri gerekmektedir. Ayrıca kullanılan tohumlara yönelik risk analizlerinin yapılması, hem üretici hem tüketici tarafında soruna yol açan hibrit tohumlar yerine yerel çeşitliliğe zarar veremeyen tohumların kullanılması
18