Gourgion Ġunju 2020 - Għadd 62 | Page 51

49
il-kappella ta’ san ġwann battista
Mir-rapporti tal-Viżti pastorali (3)
Kappella fl-imwarrab b’ħafna devoti
Mir-rapport tal-ewwel Viżta pastorali tal-isqof cagliares (1615)
© josePh bezzIna • 2020
1 • Daħla
Dan hu t-tielet artiklu fis-serje ta’ kitbiet riċerkati dwar
l-Istorja tal-kappella ta’ San Ġwann Battista fix-Xewkija kif
toħroġ mir-rapporti tal-viżti pastorali. Dawn ir-rapporti
huma sorsi oriġinali u kontemporanji għal dak li jingħad
u għalhekk ta’ min joqgħod fuqhom.
Erba’ mija u ħames snin ilu, nhar l-Erbgħa, 11 ta’
Novembru 1615, l-Isqof Baldassar Cagliares fetaħ l-ewwel
viżta pastorali tiegħu f’Għawdex fil-Knisja Matriċi ta’ Santa
Marija ġewwa ċ-Ċittadella. Hu kien inħatar Isqof ta’ Malta
u Għawdex fl-età ta’ 38 sena waqt konċistorju presedut
mill-Papa Pawlu V fil-Palazz tal-Quirinale nhar it-18 ta’
Mejju 1615.
Imħeġġeġ minn qaddisu għall-ħidma pastorali, l-Isqof
Cagliares (ara ritratt 1 – bil-kortesija ta’ Daniel Cilia) beda viżta
pastorali Għawdex fl-istess sena tal-ħatra tiegħu – ebda
isqof qablu u warajh ma għamel viżta Għawdex daqshekk
malajr wara l-ħatra. L-Isqof Cagliares beda l-viżta fl-inħawi
tax-Xewkija nhar il-Ġimgħa, 20 ta’ Novembru 1615.
2
1
Ir-rapport tal-viżta hu miktub bil-Latin u l-parti fuq ilkappella
ta’ San Ġwann tinsab f’folju 43 verso – l-oriġinal
hu riprodott ma’ din il-kitba (ara ritratt 2). L-oriġinal jinsab
miżmum b’għożża fl-AEG•Arkivju Episkopali ta’ Għawdex
fis-sezzjoni VP•Viżti Pastorali – VP (1615) 43v.
2 • Kappella wiesgħa u twila
L-Isqof beda r-rapport bit-tagħrifa li in contrata ta Xeuchia,
fil-ħâra tax-Xewkija, kien hemm kappella sub invocatione
Sancti Joannis Baptistae, iddedikata lil San Ġwann Battista.
Fuq l-altar kien hemm ycona cum imagine ejusdem Sancti,
ikona bix-xbieha tal-qaddis. Il-kelma ycona tagħtik x’tifhem
li jew kien inkwatru hekk imsejjaħ ta’ tempra fuq l-injam
jew inkella affresk impitter fuq il-ħajt.
L-altar tal-ġebel, altare lapideum, kien mgħammar kif
imiss. L-altar kien cum una tobalia, bi dvalja fuq il-mensa
jew il-wiċċ tiegħu, kif ukoll pallio telae depictae, jiġifieri,
vintaltar tat-tila li kien impitter. Fuq l-altar kien hemm duobus
candelabris ligneis depictis, żewġ gandlieri tal-injam impittra
wkoll. Dawn il-gandlieri ma kienx ilhom li ġew akkwistati
għax fir-rapport tal-viżta pastorali tas-1608 ma jissemmewx.
Dik is-sena, il-prokuratur kien fil-fatt ordnat jixtri tnejn. Fuq
ir-riħ tal-altar kien hemm duobus pulvinaribus, tużell doppju;