11
IT-TWELID TA’ ĠWANNI L-BATTISTA U DAK
TA’ SIDNA ĠESÙ KRISTU:
XEBH MILL-QRIB FIR-RAKKONTI TAGĦHOM!
(Minn bennie Mercieca – MeMbru tas-soċJetà M.u.s.e.u.M.)
L-Evanġelista San Luqa huwa l-uniku wieħed li fl-
Evanġelju tiegħu jirrakkonta kemm it-twelid ta’
Ġwanni l-Battista kif ukoll dak ta’ Sidna Ġesù Kristu.
Dan jagħmlu b’żewġ prinċipji letterarji: l-ewwel: hu
jirrakkonta t-twelid ta’ Ġwanni b’xebh dirett u dettaljat
mat-twelid ta’ Sidna Ġesù Kristu; it-tieni: huwa jikteb
ir-rakkont tat-twelid ta’ Ġwanni u ta’ Kristu bi sfond
tat-tradizzjoni tat-twelidijiet irrakkontati mill-profeti
fit-Testment il-Qadim u tal-bijografiji klassiċi ta’ figuri/
bnedmin eroj.
Kif hu magħruf, San Luqa huwa meqjus bħala awtur
espert u kompetenti fit-Testment il-Ġdid. Huwa jikteb
ukoll kif jixhdu l-prologi tal-Evanġelju u l-Atti tal-
Appostli miktuba minnu, fit-tradizzjoni tal-kittieba
klassiċi tal-Istorja, bi Grieg mill-aktar eleganti.
ta’ xhieda li “sa mill-bidu rawhom b’għajnejhom stess u
saru ministri tal-Kelma.” (Lq. 1:1-3) Għalkemm ma nafux
eżattament dwar is-sorsi minn fejn ġabhom San Luqa
għar-rakkonti tat-twelid ta’ Ġwanni u ta’ Ġesù, bosta
studjużi jirreferu bħala probabbli għal Marija, l-appostli
u d-dixxipli ta’ Kristu u dawk ta’ Ġwanni l-Battista.
Ta’ min jinnota wkoll, li l-Evanġelista Luqa jiddedika
aktar attenzjoni lejn Ġwanni l-Battista f’dan ir-rakkont
tal-infanzja tiegħu milli jagħmel fil-kumplament
tal-Evanġelju tiegħu. Fil-fatt, Luqa jiddedika l-aktar
attenzjoni lejn Ġwanni fl-istess taqsima fejn hu jagħti
r-rakkont tiegħu dwar it-twelid ta’ Sidna Ġesù Kristu!
Elementi li jixxiebhu
fit-twelid ta’ Ġwanni u ta’ Ġesù:
Meta naqraw l-ewwel żewġ kapitli tal-Evanġelju ta’
Luqa ninnotaw il-kura wiesgħa ħafna li hu ħa biex
isawwar u jiġbed paralleli u xebh mill-qrib fir-rakkonti
tiegħu tat-twelid ta’ Ġwanni u ta’ Ġesù. In-narrattiva
kollha ta’ dawn iż-żewġ twelidijiet ġiet strutturata
b’simetrija fiż-żewġ rakkonti b’mod li jidhru jixxiebhu
sew! Nistudjaw mela dan ix-xebh mill-qrib fir-rakkonti
tat-twelid ta’ Ġwanni u ta’ Ġesù:
1. Luqa, bħala storiku, jiftaħ ir-rakkont tat-twelid ta’
Ġwanni billi jsemmi ż-żmien tal-ġrajja tat-twelid
tiegħu: “Fi żmien Erodi, Sultan tal-Lhudija.” (Lq 1:5). **
L-istess Luqa, il-kapitlu tat-twelid ta’ Ġesù, jibdieh billi
jsemmi ż-żmien: “F’dik il-ħabta Ċesari Awgustu ħareġ
digriet biex isir ċensiment fid-dinja kollha.” (Lq 2: 1-2)
Meta wieħed jaqra b’attenzjoni l-ewwel żewġ kapitli
tal-Evanġelju ta’ San Luqa (bejn wieħed u ieħor 132
vers) malajr jintebaħ b’fatt tal-għaġeb fuq il-metodu
letterarju tiegħu. Luqa jgħidilna fil-prologu tal-
Evanġelju tiegħu li huwa ser jikteb ‘bl-ordni f’rakkont
wieħed il-ġrajja li seħħet fostna, “wara li bir-reqqa
kollha qgħadt infittex it-tagħrif dwar kull ma ġara sa
mill-bidu nett, deherli li għandi niktiblek (lil Teofilu)
kollox ħaġa b’ħaġa, biex tagħraf sewwa l-verità sħiħa
dwar kull ma tgħallimt.” (Lq 1:1-4) Għalhekk, rakkont blordni
mibni fuq it-tradizzjonijiet orali li waslu permezz
2. Luqa jsemmi r-razza ta’ Żakkarija u ta’ Eliżabbetta,
il-ġenituri ta’ Ġwanni: “Kien hemm qassis jismu
Żakkarija, mit-taqsima ta’ Abija u martu li kien
jisimha Eliżabetta, kienet minn ulied Aron.” (Lq 1:5)
** L-istess Luqa jagħti r-razza ta’ Ġużeppi: “Ġużeppi,
wkoll mar mill-Galilija, mill-belt ta’ Nażaret u tala’
l-Lhudija, fil-belt ta’ David jisimha Betlehem għax
hu kien mid-dar u l-familja ta’ David.” (Lq 2:4)
3. Luqa jinnota li Eliżabetta kienet imdaħħla fiżżmien
u ma setax ikollha tfal. (Lq 1:7) Meta l-Anġlu
Gabrijel jidher lil Żakkarija, dan kollu biża’, jistaqsi
lill-anġlu: “Kif inkun żgur minn dan? Għax jiena
raġel xiħ u marti mdaħħla fiż-żmien.” (Lq 1:18). ** Bl-