Ουζμπεκιστάν ενώ από τον Ιούλιο του 2016 η Κίνα και η Ρωσία αποδέχτηκαν την ένταξη του Ιράν . Ινδία και Πακιστάν έχουν ήδη υπογράψει Μνημόνιο Προσχώρησης . Οι γεωπολιτικές αυτές κινήσεις της Τουρκίας που την επανατοποθετούν στο φυσικό γεωγραφικό της χώρο , εμπνέουν ανησυχίες στους Νατοϊκούς της εταίρους .
Η στροφή της προς Ανατολάς σφραγίστηκε πρόσφατα όταν , τον Οκτώβριο 2016 προχώρησε στην υπογραφή με τη Ρωσία συμφωνίας για την ανάπτυξη του υποθαλάσσιου αγωγού ΦΑ του Turkish Stream με κόστος πέραν των $ 13δις . Ο αγωγός αυτός είχε ανακοινωθεί το Δεκέμβριο 2014 μετά την ακύρωση από τη Ρωσία του Νότιου Αγωγού ( South Stream ). Ο Turk Stream θα διασχίζει τη Μαύρη Θάλασσα και θα μεταφέρει , μέσω Τουρκίας , 63bcm Ρωσικού ΦΑ με τελικό προορισμό την Ευρώπη . Επιπλέον ανακοινώθηκε η επίτευξη συμφωνίας στις τιμές για την προμήθεια Ρωσικού ΦΑ για τις ανάγκες της Τουρκικής αγοράς .
Η εμβάθυνση όμως στη συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών δεν περιορίζεται μόνο στη « Γεωπολιτική των Αγωγών » αλλά επεκτάθηκε και στην πυρηνική ενέργεια , με τη μεταξύ τους συμφωνία για επιτάχυνση της διαδικασίας για την ανέγερση του εργοστασίου παραγωγής πυρηνικής ενέργειας στο Akkuyu . Ταυτόχρονα , η Ρωσία ανακοίνωσε άρση στην απαγόρευση των εισαγωγών εσπεριδοειδών από την Τουρκία .
Στον τομέα των στρατιωτικών επιχειρήσεων στη Συρία , οι δύο χώρες φαίνεται να τα έχουν βρει , αφού η Ρωσία πλέον φαίνεται να « εγκρίνει » την στρατιωτική εμπλοκή της Τουρκίας . Μια πιθανή εξήγηση είναι ότι ο ρόλος της Τουρκίας στη μεταπολεμική Συρία θα είναι σημαντικός δεδομένης της δυνατότητας της Τουρκίας να ελέγξει τις πλείστες ομάδες των αντικαθεστωτικών στη Συρία . Η επιρροή της Τουρκίας φθάνει μέχρι και τη φανατική οργάνωση Jabhat Fatah Al Sham ( πρώην Jabhat Al Nusra ), οπόταν η συμμετοχή της σε μια διευθέτηση του Συριακού προβλήματος θεωρείται από τη Ρωσία επιβεβλημένη . Επιπλέον , είναι αποδεκτό ότι κάποια κυρίαρχη δύναμη στην περιοχή οφείλει να μπορεί να μιλά εξ ονόματος των Σουνιτών της Συρίας , και η Άγκυρα με την υποστήριξη των Χωρών του Αραβικού Κόλπου ίσως να είναι η καλύτερη , υπό τις περιστάσεις , επιλογή .
Βλέπουμε λοιπόν μια μεταστροφή της Τουρκίας προς τη Ρωσία η οποία δεν περιορίζεται πλέον σε μια αόριστη ρητορεία αλλά άρχισε να μετουσιώνεται στη δημιουργία γεωοικονομικών και γεωπολιτικών συμφερόντων , τα οποία εξ ορισμού διαμορφώνουν την εξωτερική πολιτική μιας χώρας . Τους τελευταίους 5 μήνες κάποιος θα μπορούσε να πει ότι η διεύρυνση της συνεργασίας με τη Ρωσία φαίνεται πλέον να αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας .
Το εύλογο λοιπόν ερώτημα που προκύπτει είναι , τι είναι αυτό που ωθεί την Τουρκία , χώρα μέλος του ΝΑΤΟ από το 1952 όπου εντάχθηκε για να αποτρέψει την τότε Σοβιετική απειλή , και υπό ένταξη χώρα στην Ε . Ε . να προχωρά σε μια άνευ προηγουμένου επαναπροσέγγιση της με τη Ρωσία και πιθανή προσχώρηση σε οργανισμούς όπως η Ε . Ο . Ε . και ο Ο . Σ . Σ ; Θα προσπαθήσουμε πιο κάτω να ερμηνεύσουμε αυτή την κίνηση τακτικής της Τουρκίας .
Ίσως ο πλέον σημαντικός λόγος που επιβάλλει αυτή την παρατηρούμενη δραστηριότητα της Τουρκίας προς Ανατολάς είναι το γεγονός ότι η Τουρκία θεωρεί ότι η γεωπολιτική της θέση απαιτεί πολυδιάστατες πολιτικές που να βασίζονται σε στρατηγικές επιλογές ικανές να αξιοποιήσουν κάθε δυνατή ευκαιρία που παρουσιάζεται περιφερειακά και όχι μόνο . 1 Ως εκ τούτου , θα ήταν αδιανόητο η Τουρκική διπλωματία να περιορίζει τις επιλογές εξωτερικής πολιτικής που διαθέτει και να αυτοαποκλείεται από ένα ζωτικής σημασίας χώρο όπως είναι η Κεντρική Ασία . Σε συνάρτηση με αυτή την πολυεπίπεδη άσκηση εξωτερικής πολιτικής είναι η ανάγκη όπως η Τουρκία όχι μόνο διατηρεί αλλά να εμβαθύνει τις σχέσεις της τόσο με τη Ρωσία όσο και το Ιράν .
Επιπλέον , η ενταξιακή πορεία της Τουρκίας στην Ε . Ε . αντιμετωπίζει διογκούμενα προβλήματα τα οποία καθιστούν την ένταξη της σχεδόν άπιαστο όνειρο . Το έλλειμμα δημοκρατίας και η παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που παρατηρείται , ακόμη πιο έντονα μετά το πρόσφατο αποτυχημένο πραξικόπημα , καθώς και η ασύμμετρη βία που ασκεί ο Ερντογάν εναντίον των πραξικοπηματιών αλλά και χιλιάδων υπόπτων που φυλακίζει , προκάλεσε την αντίδραση του Ευρωκοινοβουλίου το οποίο , τον περασμένο Νοέμβριο , ψήφισε υπέρ της διακοπής και αναστολής των ενταξιακών διαπραγματεύσεων ,
1 Βλέπε « Το Στρατηγικό Βάθος . Η Διεθνής Θέση της Τουρκίας » - Αχμέτ Νταβούτογλου – σελ . 743 Geopolitics . com . gr all rights reserved 2017 Page 13