Γράφει ο Χρίστης Ενωτιάδης Σύμβουλος Στρατηγικής Ανάπτυξης Επιχειρήσεων
Τουρκία και Κεντρική Ασία: Μια Νέα Γεωπολιτική Θεώρηση
Που ανήκει σήμερα η Τουρκία; Το ερώτημα δεν είναι απλά ρητορικό αλλά πραγματικό και χρήζει απάντησης.
Προφανώς, γεωγραφικά η Τουρκία δεν ανήκει στην Ευρώπη. Αρχίζοντας λοιπόν από το γεωγραφικό στίγμα της χώρας, βλέπουμε ότι υπάρχει κατ’ αρχήν δυσκολία στον ηπειρωτικό της προσδιορισμό της αφού η Τουρκία κατατάσσεται ως διηπειρωτική χώρα με το 96,95 % των εδαφών της στην Ασία και μόλις το 3,05 % στα Βαλκάνια, στην Ευρώπη. Δημογραφικά, μόνο το 10 % του πληθυσμού της κατοικεί στην Ευρωπαϊκή Τουρκία ενώ το υπόλοιπο κατοικεί στην Ανατολία, δηλ. το Ασιατικό κομμάτι της Τουρκίας όπου ο χρόνος φαίνεται να σταμάτησε στο Μεσαίωνα. Συνιστά λοιπόν ένα γεωγραφικό μωσαϊκό. Είναι μια χώρα της Ανατολικής Ευρώπης, της Δυτικής Ασίας, των Βαλκανίων, του Καυκάσου και της Μέσης Ανατολής ενώ η γεωγραφική της θέση της επιτρέπει να επεμβαίνει, άμεσα ή έμμεσα, στις σημαντικότερες θάλασσες της Αφροευρασιατικής ηπείρου.
Το γεωγραφικό στίγμα της Τουρκίας ήταν και το συγκριτικό της πλεονέκτημα και απολάμβανε την εμπιστοσύνη των Δυτικών,, συμπεριλαμβανομένων και των ΗΠΑ, ως ανάχωμα προς οποιαδήποτε τυχόν εχθρική κίνηση της πρώην ΕΕΣΔ και νυν Ρωσίας προς Δυσμάς, αλλά και ως σταθεροποιητικός παράγοντας της περιοχής. Αυτή η αντίληψη έχει πλέον φθαρεί λόγω της συμπεριφοράς της κυβέρνησης του Νέο-σουλτάνου Ταγίπ Ερντογάν, τόσο στο εσωτερικό όσο και το εξωτερικό της χώρας. Αντίθετα, η σημερινή Τουρκία όχι μόνο θεωρείται απρόβλεπτη από τους Δυτικούς αλλά συνάμα αποτελεί απειλή για τα όμορα κράτη και παράγοντας αποσταθεροποίησης σε μια περιοχή, όπως η Μέση Ανατολή, η οποία ήδη μαστίζεται από συνεχείς διενέξεις και πόλεμο τα τελευταία 15 χρόνια. Τα πιο ανησυχητικά όμως φαινόμενα που παρατηρούνται σήμερα στην Τουρκία είναι η φυγόκεντρος τάση της από τη Νατοϊκή συμμαχία καθώς και η αναζήτηση νέων οικονομικών εταίρων.
Η Θέση της Τουρκίας στην Κεντρική Ασία:
Το γεωοικονομικό ενδιαφέρον της Τουρκίας στην πλούσια σε φυσικούς πόρους Κεντρική Ασία μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ και του διπολισμού είναι γνωστό. Έκδηλη υπήρξε και η προσπάθεια της να συμπληρώσει το γεωπολιτικό κενό που εμφανίστηκε στην Κεντρική Ασία στην μετά ΕΣΣΔ εποχή. Η κατάρρευση του σοβιετικού συστήματος, που επιχειρούσε να εξαφανίσει την ισλαμική καθώς και την τουρκική ταυτότητα, έδωσε την ευκαιρία στην Τουρκία να προσπαθήσει να αυξήσει την επιρροή της και τον γεωοικονομικό έλεγχο των ισλαμικών πρώην Σοβιετικών Δημοκρατιών. Η προσπάθεια της αυτή στηριζόταν από τις ΗΠΑ, οδηγήθηκε όμως σε αποτυχία και προκάλεσε ρήξη στις σχέσεις της Τουρκίας με το Ιράν και τη Ρωσία.
Σήμερα η Τουρκία, ενώ βρίσκεται σε καθεστώς ένταξης στην E. E. εντούτοις δεν διστάζει να φλερτάρει, ανοικτά πλέον, με την ιδέα της ένταξης στην Ευρασιατική Οικονομική Ένωση( Ε. Ο. Ε) που αποτελεί έναν βασικό πυλώνα της σύγχρονης Ρωσικής υψηλής στρατηγικής απέναντι στη Δύση, την Ε. Ε. και το ΝΑΤΟ. Στην Ε. Ο. Ε. συμμετέχουν η Ρωσία, η Λευκορωσία, το Καζακστάν, η Αρμενία, το Κιργιστάν. Η Ε. Ο. Ε έχει μια ενσωματωμένη κοινή αγορά που αριθμεί 183 εκατ. άτομα και ένα ΑΕΠ που ξεπερνά τα $ 4 τρις
Την ίδια στιγμή, με δεδομένες τις καθυστερήσεις στην πορεία ένταξής της Τουρκίας στην Ε. Ε., ο Ερντογάν ομιλεί πλέον ανοικτά για τα πλεονεκτήματα που θα έχει η Τουρκία με την ένταξη της στον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης( Ο. Σ. Σ.), ένα χαλαρό οικονομικό και στρατιωτικό μπλοκ που έχει συγκροτηθεί από την Κίνα και τη Ρωσία οι οποίες δεσπόζουν του μπλοκ, και θεωρείται αντίβαρο στην επιρροή των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ασία. Ας σημειωθεί ότι στις δηλώσεις Ερντογάν, το Πεκίνο αντέδρασε θετικά δηλώνοντας την ετοιμότητα του να εξετάσει τυχόν αίτημα ένταξης από την Άγκυρα. Ήδη στον Ο. Σ. Σ. είναι ενταγμένες η Κίνα, η Ρωσία, το Καζακστάν, το Κιργιστάν το Τατζικιστάν και το
Geopolitics. com. gr all rights reserved 2017 Page 12