SAYI: 2 (Haziran 2019)
40 yıl ve daha azdır. Ortalama ömrün bu kadar kısa olduğu bir toplumda, toplumun
sürekliliğini, neslin devamlılığını sağlamak son derece güçtür. Bu nedenle doğurganlık
oranları son derece yüksektir. Afrika ya da Amazon yerlilerini konu alan belgeselleri
gözünüzün önüne getirin lütfen. Köy içinde oraya buraya koşturan onlarca çocuk vardır.
Onların genç anneleri, köyde kalmış ve bilge kişi konumunda, çoğunlukla aynı zamanda
şaman olan bir ya da birkaç yaşlı kadın-erkek ve ava gitmiş genç erkekler. Yani yaşlı
nüfus yok denecek kadar az ve orta yaş grubu aynı şekilde çocuk nüfusa göre son derece
azdır. Böyle bir toplumda, topluluğun kendini var etmesi ve neslin kendini bir sonraki
nesle aktarması ancak aşırı doğurganlıkla mümkündür. Aşırı doğurganlığa karşın nüfus
artış hızı aşırı değildir çünkü gerek çocuklarda gerekse üst yaş gruplarında ölüm oranları
son derece yüksektir. İstikrarlı ancak yavaş bir artış söz konusudur. Bu durumu
aşağıdaki grafikte, yine 1. Aşamanın alt kısmında yazılmış olan “istikrarlı veya yavaş
artış” (orijinal kaynakta, stable or slow increase) 6 ifadesinde görüyoruz.
(Our World in Data)
5 Aşamada Demografik Geçiş Modeli 7
Doğum
Oranı Yüksek Yüksek Azalma Düşük Henüz görülmemiş
(muhtemelen düşüşler
ve artışlar birbirini
tekraren izleyecek)
Ölüm
Oranı Yüksek Hızla azalma Daha yavaş azalma Düşük Düşük
Doğal
Artış İstikrarlı ancak yavaş
artış Çok hızlı artış Azalan-yavaşlayan
artış hızı Azalma ve
sonrasında kararlı
artış Küçük değişiklikler
Nüfus
Piramidi
6
7
https://en.wikipedia.org/wiki/Demographic_transition
https://en.wikipedia.org/wiki/Demographic_transition
geoCED
www.geoced.org
15
Coğrafya Eğitimi Derneği
www.tceder.org