¹ 8-9 ( 8 ) 2015
толы болашақты бастайтын , айбаты арыстандай , қайраты жолбарыстай , аузы дуалы , білегі қуатты , білімі мол , қай салада болса да аянбай тер төгуге бар жас маман иесі болып шығады . Бұл сөзсіз шындық .
Студент кез келген уақытта ізденіп , тың мәселелерді зерттеп , тыңнан тыңшыға айналуы керек . Тың оқиғалармен барша жұртшылықты хабардар етіп отырған студент қана жан-жақты жүргендігін көрсете алады . Содан барып ол өзінің шығармашылық жолын бастайды . Ал шығармашылық ұғымы - жаңа нәрсе ойлап , жетістікке қол жеткізу деген сөз . Барлығына да ең әуелі үлкен сенім мен тәуекел керек . Сенімділік пен бойыңдағы күш-қайрат болмаса , онда біз бағындырмайтын биік белес жоқ . Студентті ортаға бейімдеу , бойындағы құндылық қабілеттерін ашу - бүгіннің ең басты талабы .
Жоғары оқу орындарында студенттердің құндылық қабілеттерін бейімделушілік арқылы қалыптастыру үшін , оқытушылар төменде көрсетілген ұсыныстарды басшылыққа алған жөн :
Оқу жылы барысында студенттік топтың өміріне ұдайы қатысу , мәселелерін шешуге көмек көрсету , топта достық ортасын қалыптастыру , әрбір студентке тұлға ретінде қарау . Студенттердің сабаққа қатысуын және үлгерімін бақылауды ұйымдастыру , сабаққа қатысуын тексеру , оқытушылармен әңгімелесу . Оқу сабақтарына , аралық , апталық және сессияға байланысты мәселелер туындаса көмек көрсету . Студенттерді ғылыми-зерттеу жұмысына тарту , олардың ғылыми мүдделерін ескеру , зерделеу . Студенттерді студенттік өмірге баулу , өздерін өзі танытуына жағдай жасау . Әрбір студентпен : жоғары оқу орнына бейімделу барысында қиындыққа тап болған студенттермен , оқу пәндерін жан-жақты әрі тереңнен
Ïñèõîëîãèÿ
оқығысы келетін студенттермен жеке-дара жұмыс жасау . Сонымен қатар куратор-эдвайзер студенттердің жеке мәселелеріне , оқытушылармен , студенттермен өзара қарым-қатынасына назар аударуы тиіс . Топтағы студенттердің этикалық тәрбиесі : сыртқы келбетіне назар аудару , топтағы студенттің мінез-құлқына мән беру , олардың оқу орнындағы ішкі тәртібін қадағалауын бақылау . Адамгершілік , эстетикалық , кәсіби , мәдени және физиологиялық тәрбие беру бағытында нақты ісшаралар ұйымдастыру . Ең бастысы жоғарғы оқу орындарында студенттік өзін-өзі басқару ұйымына белсене араласып , қоғамдық жұмыстарының белді мүшесі болу . Міне , осы аталған ұсыныстар толықтай орындалса студент бойындағы құндылықтар ашылып , дами түседі .
Менің ойымша , әрбір оқытушы студенттің бос уақытын тиімді пайдаланып , шығармашылығын дамытатын әр түрлі кездесулер , іс-шаралар ұйымдастыру қажет . Ісшара барысында , әрбір студенттің өзіндік ойын , көзқарасын білдіруге мүмкіндік беру керек . Осындай жұмыстарды үнемі жүргізу оқушыларды шығармашылыққа баулуға , білім алушы бойындағы қабілет көзін ашып , тілін байытуға , қиялын ұштауға , өз бетінше ізденуге зор әсерін тигізеді . XXI ғасыр - білім ғасыры . Тек білімді , жан - жақты дамыған азаматтарымен ғана еліміздің болашағы жарқын болмақ . Білімді ұрпағы бар мемлекет өзінің даму жолында кез келген кедергілер мен тосқауылдарға қарсы тұра алады . Қорыта айтқанда , оқытушы еңбегі - білім алушы білімімен өлшенеді десек , оқытушы еңбегінің күрделілігі - әрбір студенттің жүрегіне жол таба білуінде . Әрбір білім алушы бойындағы қабілетті дамыту арқылы өзін , өмірді , әлемді танып білуге , қоғам алдындағы жауапкершілік қасиеттерін сезіндіре білуінде жатыр .
ӘДЕБИЕТТЕР .
1 . Воронский В . А . Исследования студентов к условием в вузы / В . А . Воронский // Соционика . - 2001 . - № 6 . - С . 29- 33 . 2 . Любимова Г . Ю . От первокурсника до выпускника / Г . Ю . Любимова // Вестник Московского Университета . Сер 14 . Психология . -2001 . - № 1 . 48 - 52 3 . Свиридова Н . А Адаптационные процессы в среде молодежи / Н . А Свиридова // соц . ис . № 1 . 2002 . 4 . Туршинский З . Многоликая адаптация // Биология в школе . - 1996 . - № 5 . - С . 77-80 . 5 . Шайхова М . Жастардың әлеуметтік - психологиялық бейімделу мәселелері / М . Шайхова // Ұлағат . - 2004 . - № 1 . - 49-51 б . 6 . Соляренко Л . Д . Основы психологии . - 2-е изд . - Ростов н / Д : Феникс , 1997 . - 736 с . 7 . Тәжібаев , С . Болашақ ұстазды әдептілікке тәрбиелеу // Ұлт тағылымы . - 2000 . - № 2 . - 48-51 б . 8 . Шаяхмет , Қ . Жастар тәрбиесінің мәселелері Шәкәрім шығармаларында // Тәрбие құралы . - 2009 . - № 2 . - 4 б . 9 . Мұңашева , Ж . Үйлесіммен үндескен өнер мен тәрбие // Ізденіс . 2003 . - № 2 . - 204-207 б .
24