EURASIAN EDUCATION №7-8 2016 | Page 40

Ýäåáèåòòàíó ¹7-8 (14) 2016 İki Halk Ozanının Karşılaştırması Dünyaya geldikleri sosyal çevre Kullandıkları dil Konu Kavgaları Doğruluk anlayışları Halka karşı tavırları Düzene karşı tavırları İdarecilere karşı tutumları Kazak Akını CambılCabayev Fakir Halk dili Toplumsal içeriklidir, şiirleri toplumun aynasıdır. Rus Çarı’na karşıdır. Sonucu ne olursa olsun doğrunun ve inandıkları değerlerin savunucusudurlar. Halkçıdır, halkın tarafındadır. Düzenden şikâyetçidir. İdarecilerin halkı ezerek adaletsiz ve haksız yönetimlerine karşıdır. Anadolu Ozanı Pir Sultan Abdal Fakir Halk dili Toplumsal içeriklidir, şiirleri toplumun aynasıdır. Osmanlı Padişahı’na karşıdır. Sonucu ne olursa olsun doğrunun ve inandıkları değerlerin savunucusudurlar. Halkçıdır, halkın tarafındadır. Düzenden şikâyetçidir. İdarecilerin halkı ezerek adaletsiz ve haksız yönetimlerine karşıdır. i 1916 İsyanı: I. Dünya Savaşı devam ederken, seferberlik dolayısıyla Çarlık, Türkistan bölgesinden askerî ihtiyaç olarak at, keçe ve et toplamıştır. Çarlık, Türkistan halkının askere alınmadığını ileri sürerek bu konuda aşırı giderek bu bölge halkının elinde mal mülk bırakmamış ve bu şekilde Türkistan halkını sefalete mahkûm etmiştir. Rus Çarlığı son olarakdaha önceden askere almadığı 19-43 yaş aralığındaki Türkistan halkını (içlerinde Kazakları da) 25 Temmuz 1916’da çıkardığı bir emirle cephe gerisinde, silahsız olarak askere almaya karar vermiştir (Togan 1981: 336-337). Bütün Türkistan ahalisi gibi Kazaklar da Rus Çarlığı’nın kendilerini silahsız olarak cephe gerisinde savaşa götürme kararını, Çarlığın doğrudan kendilerini ölüme götürmesi olarak algılayıp Çarlığa karşı şiddetli bir isyan hareketi başlatmışlardır. İsyan, dolaylı olarak I. Dünya Savaşı’nın gidişatını değiştirmiş ve Rus Çarlığı’nı epey uğraştırmış olsa da o günkü şartlar içinde teknolojik silahlara sahip Rus Çarlığı karşısında, teknolojik silahları ve savunma gücü olmayan Kazakların ve diğer Türkistan ahalisinin bu isyan hareketi başarısızlıkla sonuçlanmıştır. ii Kırgız toplumsal yapısında ağa, bey. iii Peygamberimizin torunu, Hz. Ali’nin oğlu Kerbelâ’da şehit edilen Hz. Hüseyin. KAYNAKLAR Albayrak, Nurettin, (2001), Pir Sultan, İstanbul, Timaş Yayınları. Altınmakas, Layik, (2014), Hanlık Devrinden Günümüze Örneklerle Kazak Edebiyatı, İstanbul, Bilge Kültür Sanat. Bezirci, Asım, (2010), Pir Sultan, Evrensel Basım Yayın. Fuat, Memet, (2001), Pir Sultan Abdal, İstanbul, Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık. Gölpınarlı, Abdülbâki-Boratav, Pertev Naili, (2010), Pir Sultan Abdal, İstanbul, Derin Yayınları. Kınacı, Cemile, (2015), “ ‘Ot Avızdı’, ‘Orak tildi’ Kazak Akını SüyinbayAronulı ve Anadolu’daki ‘Haşin Ruhlu’, ‘Sert Dilli’ Çağdaşı Seyranî Üzerine Bir Karşılaştırma”, Doğumunun 200. Yılında SüyinbayAronulı, s. 93-110, Ankara, Bengü Yayınları. Konıratbayev, Avelbek, (1991), Kazak FolklorınınTarıyhı, Almatı, Ana Tili. 38