Êàçàê Õàíäûãûíà - 550 æûë
бағытталған
табиғи
жартас.
Географиялық
координаттары: СЕ 4427530, ШБ 7400.164, т.д.б. 740 м.
Жергілікті тұрғындардың айтуына қарағанда қазақтың
хандары, батырлары осы жерде тұрып Қойжарылған,
Майжарылған, Жамбыл таулары аралығын, Қозыбасы
алқабын бақылап отырған. Расымен бұл таудың басына
шыққанымызда айтылған кең алқапты бақылап отыруға
мүмкіндіктің барын көруге болады.
Халқымыздың жер, тау, өзен, көл немесе басқа да
дүнйелерге ат қойғанда оның белгілі бір сыртқы
көріністеріне немесе, себеп-салдарына, мағынасына
қарап қоятындығы ертеден-ақ белгілі. Сондықтанда бұл
¹7 (7) 2015
өңірдегі "Хан" сөзімен байланысты атаулар мен осы
таудың "Хантау" аталуы да бекер болмаса керекті.
Демек, бұл тауды қазақ хандарының жайлағаны белгілі
[6, 371].
Сонымен жоғарыдағы жазба деректер мен аңыз-
әңгімелерде аты аталған жер-су атауларының тарихи
оқиғалармен тікелей байланысты екендігін көрсетіп,
тарихтың тылсым куәгерлеріне тіл бітіруге тырыстық.
Бұдан шығатын қорытынды, Керей мен Жәнібек
сұлтандар бастаған қазақ халқы дәл осы Мойынқұм мен
Балқаш көлінің солтүстік-батысы аралығында Қазақ
хандығын құрып, Мәңгілік елдің қазығын қаққан.
ӘДЕБИЕТТЕР:
1. Кәрібаев Б. Қазақ хандығының құрылу тарихына кейбір деректердегі ақаулар және оларды дұрыс түсіндіру
мәселесі // Вестник АГИ. - № 1. - 1998.
2. Валиханов Ч.Ч. Очерки Джунгарии.Т.1.І басылым, 344-345-бб.
3. Cәйден Жолдасбайұлы. Жетісу тарихы. (XVI-XVIII ғғ.). Тарихи және палеоэтнологиялық зерттеу. - Алматы:
Қазақ университеті, 1996. - 300 б.
4. Утемиш хаджи. Чингиз наме. А., 1992.
5. Жолдасбайұлы C. Жетісу тарихы. (XVI-XVIII ғғ.). Тарихи және палеоэтнологиялық зерттеу. - Алматы: Қазақ
университеті, 1996. - 300 б.
6. Жолдасбаев С. Хантаудағы Жәнібек ханның қыстауы // "Қазақ хандығы мыңжылдықтар тоғысында: тарихи
сабақтастық және қазіргі кезең" тақырыбындағы Халықаралық ғылыми - практикалық конференцияның
материалдары. - Тараз: Тараз университеті, 2015 - 370-373 б.
7. Елеуұлы М. Шу өңірі: Аңыз бен тарих // ҚазМҰ хабаршысы. Тарих сериясы. - 1996. - №3.-6-12 б.
8. Тарих-и Рашиди // МИКХ. - Алма-Ата, 1969. - С.185-231.
9. Елеуов М. Шу мен Талас өңірлерінің тарихи-мекендік аңыздары // ҚазМУ хабаршы.Тарих сериясы, 1998. - №9.
- 79-83 б.
10. Археологическая карта Казахстана. Реестр. - Алма-Ата: Изд. АН КазССР, 1960. - С.450, прил.
11. Уәлиханов Ш.Ш. Көкетай ханның өлімі мен оның асы // Уәлиханов Ш.Ш. Көп томдық шығармалар жинағы /
Шоқан Уәлиханов. 2 басылым. - Алматы: "Толағай групп", 2010. - Т.2. - 106-115 б.
12. Уәлиханов Ш.Ш. Ыстық көл сапарының күнделігі // Уәлиханов Ш.Ш. Көп томдық шығармалар жинағы / Шоқан
Уәлиханов. 2 басылым. - Алматы: "Толағай групп", 2010. - Т.1. - 259-306 б.
13. Қазақстан Республикасының тарихи және мәдени ескерткіштер жиынтығы. Жамбыл облысы. - Алматы , РМК
"ММЕ ҒЗЖИ", 2002. - Т.2. - 364 б., карталар, ил.
14. Елеуов М. Шәрі (Шәһәр) қаласы хандықтың алғашқы астанасы болған // Аңыз адам.-№19 (31)-Қазан, 2011. -
42 б.
15. Ұлы көш жолымен // "Қазақ хандығы мыңжылдықтар тоғысында: тарихи сабақтастық және қазіргі кезең"
тақырыбындағы Халықаралық ғылыми - практикалық конференцияның материалдары. - Тараз: Тараз университеті,
2015 - 370-373 б.
7