¹ 5 ( 12 ) 2016
Yñòàçäàðäûí ïåäàãîãèêàëûê òýæ ³ ðèáåñ ³ íåí
|
|
|
Мақалада пәнаралық байланыстар негізінде кіріктірілген сабақтарды жоспарлау және жүзеге асыру мәселелері қарастырылады . |
|
БАГДАТОВА АЛУА БАГДАТОВНА
математика пәні мұғалімі
|
КОСБАРМАКОВА АКГУЛЬ КАРИМОВНА
математика пәні мұғалімі
|
УЗБЕКОВА БАЯН ХАНАТОВНА
физика пәні мұғалімі
|
В данной статье рассматривается планирование и осуществление интегрированных уроков в учебном процессе на основе межпредметных связей
This article focuses on the planning and implementation of integrated lessons learning process on the basis of interdisciplinary connections .
|
МАТЕМАТИКА МЕН ФИЗИКАНЫ БАЙЛАНЫСТЫРА ОҚЫТУ ӘДІСТЕРІНІҢ ТИІМДІЛІГІ
Елбасымыз Н . Ә . Назарбаевтың " Қазақстан-2050 стратегиясы - қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты " атты Жолдауы еліміздің ұзақ мерзімді дамуындағы жаңа белестерді айқындайтын бағдарламалық тарихи маңызды құжат болып табылады . Еліміздің жаңа даму бағытында білім беру жүйесінің алдында : 1 . Білім беру мекемелерін оңтайландыру ; 2 . Оқу-тәрбие үдерісін түбегейлі жаңғырту ; 3 . Білім беру қызметтерінің тиімділігін арттыру сияқты үш басты бағыт айқын қойылды . Соның ішінде жалпы білім беретін мектептердің алдында тұрған шұғыл міндет - оқуды өмірге , жаңа технологияға жақындату . Осыған байланысты мектептегі іргелі жаратылыстану-математика бағытындағы пәндерді оқытудағы әдістемелік мәселелердің мәні ерекше артады . Мектептегі оқу үдерісінде математика мен физиканы ұштастыра оқыту әдістерін қолдану математикадан тиімді және терең , білім берудің алғышарттарының бірі болып табылады . Математика мен физиканың бұрынғыдан да тығыз байланыста қарастыру қажеттілігі математиканың ерекше сипатынан , яғни оның айрықша кең қолданысынан шығады . Амал не , бүгінгі шындыққа келсек , ол мұғалімдердің көпшілігінің математикадан сабақ беру іс-әрекетінде математика мен физика арасындағы байланыс әлі де өзінің тиісті орнын ала алмай келеді . Бұл оқушылардың физика формулалары мен заңдарын функционалдық тәуелділік ретінде қарастыра алмауы , фунция мен аргументтің , оң және теріс сан мәндерінің физикалық мағынасын аша алмауы дәлел бола алады . Мұның барлығы осы кездегі математика пәні бойынша қолданыстағы оқулықтарда физикалық мазмұнды мысалдар мен жаттығулардың өте аздығы немесе кейбір тақырыптар бойынша мүлде болмауынан түсіндіріледі . Физика-техникалық мазмұнды есептердің аздығы немесе болмауы , кездесетін есептердің мақсатсыз шешілуі , функцияның үнемі тек у-пен , аргументтің х-пен белгіленуі және сызықтық функцияның жазылуы тұрақты y = kx + b түрінде , ал квадраттық функцияның y = ax 2 + bx + c түрінде болуы , графиктер салғанда осьтерінің барлық уақытта х пен у ( х-горизонталь , у-вертикаль ) арқылы белгіленуі түптеп келгенде оқушыларда өзгертуі қиын стереотиптің қалыптасуына алып келеді .
Осыдан оқушылар санасында функциялық тәуелділік , функция ұғымы y = kx + b ; y = ax 2 + bx + c жазуларымен байланыста , немесе функциялық тәуелділіктің аналитикалық түрі тек х және у болғанда ғана туады . Бұндай жағдайлардың барлығы математика сабақтарында физика-техникалық есептерді пайдалануға жағдай жасамайтындығы түсінікті . Сондықтан оқушылар жалпылама , жалаң мәлімет алады , ал ол жылдам ұмытылады да , оның өзі кең тараған техника мен жаратылыстану ғылымдарының көптеген салаларының дамуына қажетті математиканың беделін кемітеді , қызығушылықты төмендетеді . Жоғарыда айтылғандарға байланысты : қандай физикалық есептер математика сабақтарында қандай мақсатпен қашан және қалай шығарылуы керек деген сұрақ туады . Бұл баяндамада біз физика есептерін математика сабақтарының кейбір тақырыптарында қолданылуын қарастыруға талпынып отырмыз . Алдымен абстрактілі математикалық өрнегімен салыстыруды қарастырайық . Абстрактілі математикалық өрнектерді физика формулаларымен , олардың графиктік белгіленуін , анықталу облысын және түрі бірдей функция болуын айыра көрсету арқылы салыстырулар , математика ережелерінің жалпылығын көрсетуде ерекше маңызды орын алады . Мысалы y = kx түріндегі сызықты функция мен бірқалыпты қозғалыс теңдеуін салыстыруды мынадай түрге келтіруге болады :
52