¹ 5( 5) 2015
протеиннің толық гидролизімен түсіндіріледі, соған сәйкес ағзаға аминқышқылының көп мөлшері түседі. Аз мөлшердегі аминқышқылының артылуына ие болатын рациондар да осыған ұқсас әсер етеді.
Ортаның жоғары температураға көшу шартының нәтижесінде жұмыртқалайтын тауықтардың 1кг тірі салмағын бір қалыпта ұстап тұруға кететін ағзадағы лизин шығыны жоғарлайды, ал күкірті бар аминқышқылдары- бір жұмыртқа салмағына жоғарлайды. Жоғары температураға көшу, қоректену қажеттілігінің төмендеуі және витаминдердің қышқылдануы мен құруы күшейген шартында, тауықтардың организмінің жетіспеушіліктері көбейеді. Зерттеушілер ас мөлшеріндегі витаминдердің жоғарлау қажеттілігін жиі айтады, яғни А, D _ 3, Е және С дәрумендерінің қажеттілігі. Кей біреулері ас мөлшеріндегі аскорбин қышқылының жоғарлау қажеттілігін жеткілікті деп санайды. Жоғары температураның тауықтардың өмір сүруіне және өнімділігіне тигізетін кері әсерлерін алдын ала болжау үшін: Қоректің желіну мөлшеріне сәйкес түзетілген, ас мөлшерінің сіңімділігі жоғары қоректердің өнімділігінің бірінші фазасын қолдану; тауықтарды тәуліктің салқын кезінде тамақтандыру; жақсы желінуі үшін және ас мөлшеріне 2-5 % майды( етті тауықтарға 2 %-дан аспайтын май мөлшері) қосу арқылы тауықтардың ағзасындағы жылулықты төмендету үшін қоректің " көзге тартымдылығын " арттыру; қоректерді жиі тарату немесе оның тұтынуын қорек тарату желісінің бос қосылуымен ынталандыру; жұмыртқалаушы және етті-жұмыртқалаушы тауықтар үшін түйіршіктелген қоректі қолдану қажет, себебі қорек тығыздығының жоғарлауы- тауық ағзасында аз көлемде болғанымен, бірақ сіңірілетін заттардың жеткілікті түрде түсуін қамтамасыз етеді; құстарды үзік-үзік жарықтанған жерге ауыстыру, түнде( 2 сағат) және қараңғы кезде( күннің аса ыстық периодында 3-4 сағат ұзақтылығы) жарық көзін қосуды қарастыру; сонымен қатар қоректерді қараңғы кезде беру керек; ферментті заттардың ағзада жақсы қортылуы үшін,
Áèîëîãèÿ қоспа жемді қорекке қосу; жұмыртқа табу өнімділігін төмендетіп алмау үшін, әрбір екі сағат сайын оларды жинап алып отыру керек және оларды 28? температурасында салқындату қажет; қоспа жемге анда санда( 7-10 күн сайын) лимон қышқылын қосу керек, яғни 1т қоспа жемге 100-150 г лимон қышқылы және 250-400 г аскарбин қышқылы қосылады. ас мөлшеріндегі тұзды 50-80 %-ға дейін ас содасымен алмастыру қажет, аса күрделі жағдайларда ас мөлшеріне ас содасын қосуды 1т қоспаға 2-4 кг дейін өсіруге болады( 7 күн сайын); құрамында көп мөлшерде арпасы бар қоспа жемді қолданбаған дұрыс; ас мөлшеріндегі фосфор деңгейін қалыпты мөлшерден аса жоғарлатпау; тауықтарды жеке астауларға салынған ұлу қабығы мен ізбес тасы қосылған қоспамен қоректендіру, ас мөлшеріндегі кальций деңгейін төмендетеміз немесе ізбес тастары қоспаның ішінде дән тәріздес жүре береді; тауықтардың қанағаттандырылуының жоғарлауы үшін, қоспа жемге 0,4 % калийді хлорлы калий түрінде енгіземіз немесе осы тұздың 0,20-0,35 %-дық ерітінді шығынымен қолданылады; ішетін суды 12-15 %-ға дейін суыту; ағынды астауларды қолдану; тауық қораларды ешбір шаралар қолданбау, себебі оларды жүзеге асыруда ауаның қатынасты ылғалдылығын жоғарлату іске асады( еден жуу, тауықтарды жуындыру және т. с. с.), сонымен қатар жоғары деңгейдегі ауа ылғалдылығы( 65 %-дық) болғандықтан және ауа температурасы( 27?-ден аспауы керек) тауықтардың жылулық стрессін қоздырады.
Тауықтардың тым қызу шараларын алдын алуға, мыналарды жатқызуға болады: ауа тығыздығын 15-20 %- ға дейін төмендету; ауа қозғалысының жылдамдығын 2,0-2,5 м / с дейін жоғарлату және тауықтың 1 кг таза салмағына, сағатына 6-7 м^3 таза ауа; жылу өткізгіштік, жарық шашушы кровельді материалдарды( мысалы, алюминий-пластикалық фольгасы) қолдану, сондай-ақ төбелерді суық сумен ылғалдандыру, қора ішін ізбеспен( әкпен) ағарту және т. б. шаралар.
ӘДЕБИЕТТЕР 1. Руководства по выращиванию " Бройлер " Hubbard 2. Родионов Г. В., Табакова Л. П. " Основы зоотехнии " изд-во " Академия " Москва 2003 г. 3. Л. Антипова, В. Бердников, О. Петров, " Птицеводство ", 9 / 2005г. 22-25. 4. Петров С. Г. Отрицательное влияние жары на продуктивность кур. Птицеводство. 1966. 4: 18-23.
34