¹ 4 ( 4 ) 2015
“ Àæàð " ÿñëè-áàêøàñû ,
Мақалада мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеумен оқытудағы ойын технологияларының әсері баяндалады . Баланың жетілуінде ойын технологиясының рөлі жан-жақты қарастырылады . Мақалада ойын технологиясын өткізудің баланың дағдыларының қалыптасуына қаншалықты әсер ететіндігі жазылған . Сонымен қатар , автор ойын тапсырмаларының түрлерін берген .
В статье описывается влияние игровых технологий в процессе обучения и воспитания детей дошкольного возраста . Всесторонне рассматривается роль игровых технологий в развитии ребенка . Также автор уделяет внимание значению использования игровых технологий в формировании способностей ребенка и приводит виды заданий .
АУКЕНОВА АҚҚАЙША АЙТЫКЕНОВНА
КМҚК № 12 " Ажар " яслибақшасының тәрбиешісі
The article reports the effect game technologies on the education and learning process of the pre-school children . It was written about the role of the game technology in development of early child . Also , was said that what kind of importance of gaming technology to the formation of skills of child . Inaddition , authorgivestypesofthegameassignments .
" ОЙЫН ТЕХНОЛОГИЯСЫ "
Ойын - бұл баланың рухани дүниесіне оны қоршаған ортасы туралы ұғымдардың және түсініктердің жандандыратын ағыны енетін үлкен жарық терезе сияқты ", деп Сухомлинский В . А . жазған болатын . Қазіргі заманда мектепке дейінгі білім беру жүйесінің жағдайы жаңаруда және дамуда . Жаңа Мемлекеттік стандарт мектепке дейінгі білім беру қызметінің негізі болып базистік оқу жоспары анықтайтынын педагогтың ісәрекеті емес , бала - педагогикалық процестің субъекті ретінде болатынын көрсетеді . Біртіндеп қиындап отырған ойын іс-әрекетінің міндеттері балаға алға жүруді , өз шығармашылық қасиеттерін дамытып , өздігінен жетілуге мүмкіндік береді . Ал ойын - сауық , демалыс ретінде бола тұрып , оқытуға , шығармашылыққа , адам қарымқатынастарының өмірдің әр-түрлі салаларында көрінудің , оларды модельдеуіне айналуға мүмкін . Еркін сюжетті-рөлді ойын - мектепке дейінгі жастағы балалар үшін ең қызықты іс-әрекет . Оның тартымдылығы - ойнай отырып , бала субъективті еркіндікті сезінеді , тәжірибелік туынды іс-әрекеттегі қарсылықтарға тап болып , қиынға түсетіндердің барлығы - заттардың , әрекеттер және қарым-қатынастардың оған тәуелді екенін сезінеді . Сонымен қатар , педагогикалық әдебиетте балабақшадағы балалардың ойын іс-әрекеті тиісті деңгейіне жете алмайтыны туралы мәселе бірнеше рет көтерілген болатын . Ойын - кез келген әрекет сияқты бей-берекет пайда болмайды - ересектер тарапынан қалыптастырылады . Балалар ойнай алу үшін олардың саналарында эпизод-әрекеттердің жиынтығы тұрақталу тиіс . Балалар қандай әрекеттерді орындау керек екенін білулері қажет және меңгерген білімдерінен тек осындай лайық сәттерді таңдай біліп , оларды қиялдан құрылған жаңа сәттер ойлап таба білулері тиіс . Сондықтан тәрбиешінің бала ойынын ұйымдастыру технологиясын меңгеру мәселесі айрықша өзекті болып отыр . Осы әдістемелік нұсқауларда сюжетті ойынды ұйымдастырудың жаңа әдісі - модельдеу арқылы ұсынылып отыр . Әзірленген модельге сүйене отырып , тәрбиеші балаларға алдағы уақытта бақылаған оқиғалардың эпизодтарын , қатысушылардың әрекеттерін , әр бір нақты қатысқан адамдарды , әр бір әрекет етушінің міндеттерін , олардың қарымқатынастарының мазмұнын еске түсіруге көмектеседі . Модельдеу процесінде тәрбиешінің міндетіне баланың барлық мүмкіндіктерін барынша өзектеуді қамтамасыз ететін ойынды басқаруды ұйымдастыру кіреді . Осылайша ойынның нәтижелі де қарқынды жоспарлауы , ойнау дағдыларының біртіндеп қиындатуы жүзеге асады . Ұсынылып отырған модельдер қазіргі заманның барлық салаларын қамтып , құрамына әр түрлі тақырыптар
кіреді : тұрмыстық , өндірістік және қоғамдық . Балабақшадағы тәрбиелеу-оқыту жұмысында балалардың тілін дамыту , сөздік қорларын дамыту , ауызша сөйлеуге үйрете отырып , үйренген сөздерін күнделікті өмірде еркін қолдану , әрі оны күнделікті ісәрекет кезіндегі тілдік қарым-қатынаста қолдана білуге жаттықтыру ісіне ерекше мән берілген . Мектеп жасына дейінгі кезеңдегі балалармен сөздік жұмысын жүргізу ісітіл дамытудың негізгі бір міндеттері болып есептелінеді . Біз балалармен сөздік жұмысын жүргізе отырып , оларды айналасындағы заттармен таныстырып , атын атай білуге , қасиеті мен сапасын , түр-түсі және пішінін ажырата білуге , өмірдегі , қоршаған ортадағы түрлі құбылыстар жайындағы ұғым , түсініктерін дамыта отырып , белсенді түрде тілдік қарым-қатынас жасай білуге үйретеміз . Мектеп жасына дейінгі балалардың сөздік қорларын дамыту ісінде тәрбиешінің : - балалардың сөздік қорларын дамыту ; - жаңа сөздерді меңгерту ; - үйренген сөздерін тиянақтап , анықтап , әрі байытып отыру басты міндет саналады . Осы аталған міндеттерді тәрбиеші үнемі сөздік жұмысын жүргізуде басшылыққа алып отыруы тиіс . Балалардың сөздік қорын дамытуда ойын , тапсырма , жаттығулардың орны ерекше . Соның ішінде ойын - баланың шын тіршілігі . Ойын арқылы бала айналасындағы нәрседен өзіне қызықтысына ықыласы ауып , таңдап алады . Баланың бір ерекше қасиеті сөйлеуден еш жалықпайды . Ойын бала тілінің дамуына ықпалын тигізіп , таным белсенділігінің дамуына жол ашады . Қай бала болмасын ойынмен өседі , өйткені бала табиғатының өзі тек ойынмен байланысты . Ойын үстінде бала еш нәрсеге тәуелсіз . Ол өзін еркін ұстайды . Ал еркіндік дегеніміз барлық дамудың баспалдағы , бәрін білуге деген талпынысы мен құлшынысы .
Баланың білуге деген құштарлығы , сөйлеуі ойын үстінде қалыптасады . Сөздік қорды дамыту ісін ұйымдастыру жұмысында ойын сабағы ең негізгі орын алады . Тәрбиеші бақылау , заттарды қарау , сурет қарау , жұмбақ шешу және құрастыру , саяхат , ойын-сабақтарын ұйымдастыру барысында балалардың сөздік қорларын дамытады . Арнайы ойын-сабақ және сабақ мазмұнына қарай танымдық , дамытушы ойындарды , тапсырмаларды қолдану , балаларды заттарды бірбірімен салыстыруға , оларды қасиетіне қарай ажыратуға және оны танып білуге үйретеді . Сөйтіп бала топтағы жасына сәйкес бағдарламалық міндетті меңгереді . Ойын ұйымдастыруда тәрбиеші өзі жетекші бола отырып , балаларды ойнай білуге , ойын ережесін сақтауға , әрі оларды ойната отырып , ойлануға бағыттайды , заттың атын немесе қасиетін есінде сақтап қалуға жол ашады ,
40