МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ ЖАСТАҒЫ БАЛАЛАРҒА ҚАЗАҚ ТІЛІН ҮЙРЕТУ
ßñëè-ñàäèê “ Àæàð " ¹ 4 ( 4 ) 2015
КУДАЙБЕРГЕНОВА ГУЛНУР СЕРИККАЗИНОВНА
КМҚК № 12 " Ажар " ясли бақшасы қазақ тілі пәнінің оқытушысы
Қазақ халқы ұлт болып қалыптасқалы бері , қазақ тілі өмір сүріп келеді . Тілдің иесі - кешегі қазақ , бүгінгі қазақ және болашақтағы қазақ . Тілдің ғұмыры уақыт тәрізді мәңгілік . Тіл - халықтың мәңгілік халық болып қалуының айғағы , өткеннің ұрпаққа қалдырған аманаты , бүгінгі күннің абыройы , ертеңгі күннің кепілі .
Белгілі ғалым Махмұд Қашқари " Тәрбие басы - тіл " деп көрсетеді . Ана тілін қадірлеуге , сыйлауға , ұмытпауға , патриоттық сезімнің оянуына ат салысар еді . Қазақ халқы " Отан " ұғымын бала бойына ерте сіңіруге тырысқан , оны туған жер , ана тіл , атамекен ұғымдарымен байланыстырған . Отан отбасынан , ата-жұртынан , туып өскен топырақтан , ана тілінен басталған . " Ұлттың болашағы - ұрпағында , ұрпақ тәрбиесі - ұстаз қолында ".
Мектепке дейінгі білім және тәрбие беру орындарында қазақ тілінің дыбыстық құрамын , дыбыстардың айтылу нормасын , дыбыстық заңдылықтарын , грамматикалық құрылысын меңгеруге , ойын еркін жеткізуге , жеткілікті дәрежеде сөздік қорын меңгеруге , сонымен бірге қазақша сөйлеуге жаттығып , қазақ тілінде қарым-қатынас жасай алуы қажет . мұндай дәрежеге жеткізу үшін педагог мамандар түрлі жаңа технологиялардың тиімді жақтарын алып , баланы жеке тұлға ретінде дамыту жолында жұмыс жасай алулары қажет .
" Бәрімізді бүгінгі таңда алаңдататын мәселе - жас ұрпақтың сапалы білімді игеруі . Елбасы Н . Ә . Назарбаев : " Білімді , сауатты адамдар - ХХІ ғасырда адамзат дамуының негізгі қозғаушы күші " деуінің өзі - үлкен көрегендіктің белгісі . Білім бере отырып , тиімді жолмен жаңа заман тұлғасын қалыптастыру әр ұстаздың мақсаты екені анық . Бүгінгі таңдағы оқу үрдісі жаңа әдістәсілдерді жаңаша идеяларды қолдануды талап етеді . Яғни , заман талабы - оқытудың жаңа технологияларын ұтымды пайдалана отырып , тәрбиеленуші бүлдіршіндерге саналы да сапалы білім беру . Өзге ұлттың , өз ұлтымыздың баллары мемлекеттік тілде ойын еркін жеткізе алуларына , қарым-қатыс жасай алуларына жағдай туғызу " деген ой білдіреді . Біліммен сусындатқан бүлдіршіндеріміз сенім ақтап жатса , педагогтың мерей арта түсері сөзсіз . Ел ертеңі жас ұрпақ мемлекеттік тілде еркін сөйлеп , қазақ тілімізге құрметпен қарайтындай дәрежеге жетсе , тілді оқытушы ұстаздардың ел алдындағы парызының ақталғаны деп білемін . Ол үшін кез-келген педагог-маман өз ісінің білгірі болып қана қоймай , мемлекетіміздің болашақ туын желбіретер ертеңгі ұрпақты рухы мықты , патриоттық сезімі оянған жеке тұлға , азамат етіп тәрбиелеуі шарт . Мемлекеттік тілді оқып-үйрену - бүгінгі күннің өзекті
Мақалада қазақ тілінде жаңа технологияны қолдана отырып оқушыға бағыт-бағдар беру , зейінін көтеру , белсенділігін арттыру туралы жазылған . Автор қазақ тілі сабағында оқушылардың дағдыларын дамытуда қолданылатын әдістердің қаншалықты тиімді екендігін талдайды . Мақала мектеп мұғалімдері мен филология факультетінің студенттеріне арналады .
В статье рассматривается использование новых технологий на уроках казахского языка , направленных на пробуждение интереса и повышение внимания у учащихся . Автор анализирует эффективность используемых методов в развитии учащихся на уроках казахского языка . Статья предназначена для учителей школ и студентов филологических факультетов .
Article reports about using of new technology in the Kazakh language , also said how improve their attention , to increase the activity . Author analyses how establish the effective methods to develop skills of the students in Kazakh language classes . The article is dedicated to the school teachers and students of the Faculty of Philology .
МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ ЖАСТАҒЫ БАЛАЛАРҒА ҚАЗАҚ ТІЛІН ҮЙРЕТУ
мәселесі . Бүгінгі балалар - біздің ертеңгі болашағымыз . Сондықтан мемлекеттік тілді үйретуді балабақшадан бастаған дұрыс . Әрбір қоғамда баланың бойында азаматтылықты , патриотизмді тәрбиелеудің маңызды факторы сол мемлекеттің тіліне деген терең сыйластық болып табылады . Бала тілді тым ерте бастаса , солай тез меңгереді . Негізгі мақсат - тілді үйренушілердің , яғни достық пен туыстықта жайлаған басқа ұлт өкілдерінің , басқа ұлт балаларының ой-қабілетін біртіндеп қазақыландыру , сөйлеуге үйрету , тіл мәдениетін көтеру .
Мектеп жасына дейінгі мекемелердегі қазақ тілі мүғалімі , заман талабына сай жаңа технологиялық әдістерді өз тәжірибесінде қолданатын , әрқашан ізденіс үстінде болуы тиіс .
Қазақ тілінде жаңа технологияны қолдану - баланы жан-жақты терең ашуға , оған бағыт-бағдар беріп , жағымды әсер етуге , зейінін көтеруге , белсенділікті арттыруға көп септігін тигізеді . Сондықтан мектепке дейінгі жастағы балаларды оқытуда қазақ тілі мұғалімінің алдына қоятын мақсаты - жаңа әдістемеліктерді қолдана отырып , балаларға сапалы да терең білім беру , олардың ойлау дағдылары мен есте сақтау қабілеттерін жетілдіре отырып , қазақ тілінде еркін сөйлеу дәрежесін көтеру . Өзге ұлт өкілдеріне , яғни екінші тілге үйрету күрделі де көп қилы кезеңдер арқылы жүзеге асады : а ) баланың тіл қорының аздығы ә ) қазақ тілін қабылдауын баланың ойлау қабілеті мен өз тілінде сөйлеу дағдылары қиындатады . б ) оқыту мерзімінің аздығы ( жұмасына 1-2 немесе 3 рет , жас шамасына байланысты ) в ) тіл ортасының жоқтығы . Сәбидің тілін дамытатын , қызығушылығын арттыратын
- ойын . " Баланың ойын -ойын өсіреді " деген халықтың даналық сөзі тегін айтылмаған . Мектеп жасына дейінгі баланы дамытатын да , өсіретін де , әрі тәрбиелейтін де негізгі іс-әрекет - ойын . Басқа ұлт балаларына қазақ тілін үйретуге алдымен қазақ тіліне үйренуге деген қызығушылығын тудыра отырып , қазақ тіліне тән дыбыстарды , сондай-ақ жеңіл-желпі сөздерді дұрыс айтуға үйретіп , қазақша сөйлеу тілін қалыптастыруды басты мақсат етіп қойған .
Ойындар , жаттығулар баланың логикалық ойлау қабілетін дамытып , бақылауға , зейін қоюға , білуге құмарлығын арттырады . Сонымен қатар , басқа ұлт балалары екенін ескере отырып , логикалық ойлау қабілетімен қатар сөздік қорын да дамыту қажет .
33