EURASIAN EDUCATION №3-4 2016 | Page 15

Ôèëîñîôèÿ
барлығы осы жолмен жетеді деп сенімді айту қиынға түседі . 4 . Ақпараттық қоғам , ақпараттық террор , ақпараттық блокада , ақпараттық диверсия , ақпараттық қауіпсіздік - біз үшін күнделікті өмірдің ажырамас бөлігі , сондай-ақ болашақтың өзекті мәселесіне айналып отыр . Ақпараттық қоғам - цивилизация дамуының постиндустриалды фазасында қалыптасатын қоғам . Ол мамандардың жұмыспен қамту салаларында ақпараттық қызмет көрсетулердің артуымен , ақпараттық капитал маңызының өсуімен және ақпараттық технологиялардың ( көбінесе , Интернет-технологиялар ) басымдылығымен сипатталады . Ақпараттық қоғамның концепциясы американдық социолог Д . Белл және американдық футуролог Э . Тоффлердың Батыстың технократтық парадигмасына негізделген постиндустриалды қоғам теориясының негізінде қалыптасты . Ю . Хаяши және Е . Масуда профессорлары құрған ақпараттық қоғамның алтернативті моделі Японияда жүзеге асырылып жатыр : осы ақпараттық қоғам 1960 жж бері жоспар бойынша қалыптасып жатыр . Қоғамдағы негізгі рөлді ақпарат атқарады . Ақпарат жалпы мағынада , алдымен анықталған мазмұн , мағлұмат , бірақ ақпараттың осы жағы әлі де белгісіз болып қалады . Бұл парадоксалдылық осы ұғымға деген қызығушылықты оятады . Қазіргі кездегі ақпараттық саясат көз алдымызда құрылып жатады . Ақпараттық террор дамыған батыстық елдер тарапынан жасалады және барлық адамдарды өзіне бағындыруға тырысады . Нәтижесінде ұлттық идеяны қабылдамайды . Ақпараттық блокада шың ақпаратты блоктаумен байланысты . Ол әскери-саяси жанжалдардың көбінде кездеседі . Мысалы , АҚШ пен Ирак арасындағы соғыс " таза " және әділетті деп көрсетілді . Нәтижесінде адам психикасына қысым көрсетіледі , шығармашылық ойлау қабілеті нашарлайды . Ақпараттық блокада адам әдеттерін , мораль қағидаларын бұзады , ал бұл өз кезегінде қоғамдық ойдың дегуманизациясына әкеліп соғады . Сонымен қатар ақпараттық диверсия туралы да айтуға болады . Керексіз , бос ақпарат келеді , бағындыру механизмдері - құмарлық , алкоголь және т . б . арзан ләззат алу құралдары жиі қолданылады . Сана деңгейінде байлардың алдында бас ию бағдарламанады . Ақпарат бірінші орынға шығатындықтан жаңа ашулар ойлап табылады , жаңа мамандықтар қалыптасады , жаңа социалды парадигма - ақпараттық цивилизация пайда болады . 5 . Экономикалық өсімнің қажеттіліктері - анахронизм немесе табиғи құбылыс ? Әр адамның жеткілікті өмір сүру деңгейінің құқығы бар . Алайда , бір нәрсені мойындау керек , жер бетінде табиғи ресурстардың жетіспеуі және де барлық адамдардың осындай деңгейдегі материалдық әл-ауқатын қамтамасыз ете алмауы , сонымен қатар табиғи ресурстардың дамуы ең бай елдерде қазірдің өзінде қол жеткізілген [ 6 ]. Осы уақытқа дейін бұл өсім табиғи құбылыс жағдайда қаралатын болса , бірақ қазір ол адамзаттың өмірін құртуы мүмкін .
6 . Кеңейту құқықтарының бостандықтары бола ма , адамның қазіргі әлемдег і мү мкіндіктері немесе тар ылуы ? Кейбір елд ерде құ қықтар мен бостандықтарын кеңейтудің еш қажеті жоқ [ 7 ]. Көптеген елдердің алға жылжуының өсу үміті жоқ , ал кейбір елдерде қауіп бар және тарылту да бар . Қытайда мүмкін кеңейту болатын шығар . Ал Қазақстанның мүмкіндіктері яғни құқықтарының қорғалуы бірінші орында . Біздің пікіріміз ойлау қабілетімен жақын . Доминикан монахның бір сөзінде : " егер абсолюттік ақи қат болс а , о нда салы ңыз және сіздің мү мкіндіктеріңіз ж оғар ылай ды ". Біз өзімізд ің мәселелерімізді талқылаймыз , пайымдаймыз және ойланамыз . Сол арқылы адам құқықтарын қорғап , ақиқаттықты жақтаймыз .
¹ 3-4 ( 11 ) 2016
7 . Философия пәнінің ажырамас мәселелерінің бірі - ол оның аксиологиялық , яғни , құндылық жақтары . құндылы қ әл емін сар аптау . А дам өмір і мә н- мағ ынас ының даму бағыты н анықтауда философияның алатын орны мен қызметі ерекше . Осы тұрғыдан алғанда , философияда мына сұрақтар бар : шындық , әсемдік , ізгілік дегеніміз не ? Адам өміріндегі еріктік , әд ілеттілік , теңдік , ж ақсы лық , өлш ем , парасаттылық т . с . с . құндылықтар қандай орын алады ? т . с . с . Философияның негізгі мәселесі осы пәннің терең табиғатынан шығады . XIX ғасырда жаратылыстану ғыл ымдарыны ң дамуы , капитал истік қо ғамның әлеуметтік саяси қайшылықтарының өршуі Маркстік материализмнің дүниеге келуіне әкеліп соқты . Маркс пен Энгельс дүниеге деген материалистік көзқарасты қоғам өміріне дейін көтеріп біртүтастық материалистік іл імнің негізін қалады . Фи лосо фияның негізгі мәселесін шешу жолындағы қарама-қарсы бағыт - идеализм . Идеализм адам өмірінің рухани жағын бірінші орынға қояды . Материализм адамның ішкі өмірінен гөрі срытқы дүниені танып білуге бағытталса , идеализмнің негізгі мәселесі - адам оның ой-өрісі мен өмірі , тағд ыры мен үміті т . с . с . идеалис тік философияның негізгі екі түрін ажыратуға болады : Ол объективті және субъективті идеализм . Объективті идеализмнің қағидалары орта ғасыр заманында монотеистік діндердің қалыптасуына зор әсерін тигізді . Субъективті идеализмнің негізгі қағидалары жандүниенің өмір с үруін мо йынд ау . Субъекти вті идеализмнің өкілі Дж . Берклидің айтуынша : " Өмір сүру -қабылдауға келетін нәрсе ғана ", қорыта келгенде , фил ософияны ң негізг і мә селесінің бірінш і - онтологиялық жағы " Бұл дүние не ?" -деген сұраққа жауап берсе , екінші-гносеологиялық жағы " Бұл дүниені қалайша танып-біліп , өзгертуге болады ?" - деген сұраққа жауап береді .
8 . Философия пәнінің екінші үлкен мәселелері - ол оның гносеологиялық жақтары ( gnosіs - грек сөзі , -тану , білу ). Оған мынандай сұрақтарды жатқызуға болар еді . Біз кімбіз және Дүниедегі алатын орнымыз қандай ? Адамның ақыл-ойы мен зердесінің табиғаты неде және ол Дүниенің ішкі сырын аша ала ма ? Ақиқат , шындық дегеніміз не ? Сезімдік пен ақыл-ойдың ара қатынасы қандай ? т . с . с .
9 . Философия пәнінің келесі жағы - ол оның праксеологиялық , прагм атикалық мәселелері ( praktіcos - грек сөзі - белсенді , іс-әрекетшіл ; pragmatos - грек сөзі , -іс-қимыл ). Өйткені , адам Дүниені тану барысында тек қана оны ой-өрісімен қамтып қана қоймай , өз іс-әрекеттерімен түйістіріп , Дүниеде бұрынғысоңғы болмаған жаңа нәрселерді , құбылыстарды тудырады . Кең түрде алғанда , философияның праксеологиялық мәселелеріне бүкіл адамзат тарихындағы материялық және рухани өндірістегі жетістіктері мен тәжрибесі , соларға жеткізген сан-алуан адамдардың табиғатпен және өз-өздерімен байланыстары мен іс-әрекеттерін жатқызуға болады . Адам , әлеуметтік топ , я болмаса қоғамның дүниетанымы , дүниесезімі мен оның іс-әрекет белсенділігінің байланысы қандай ? Адамның ісәрекетіне түрткі болатын оның қажеттіліктерінің табиғаты неде ? Мақсатқа лайықты іс-әрекет деп нені айтамыз ? Адамның іс-әрекетінде мақсат-мұрат пен соған жеткізетін құралдардың ара-қатынасы қандай ? Адам өзінің ісәрекеттерінен шығатын Дүниеге тигізетін барлық салдарды ескере ала ма ? Дүниені адамзат қаншалықты өзгертуі керек және де сол өзгертуде қоғам мен басқа тіршіліктің ара-қатынасы қандай болмақ ?, - т . с . с . сұрақтар философияның праксеологиялық мәселелеріне жатады .
10 . Дүние ж әне адам . Фи лосо фияның негізгі мәселесі - бұл сананың , рухтың табиғатқа , материяғаң , субъективің ( адамның ) ішкі дүниесінің объективтікке
13