EURASIAN EDUCATION №2 2016 | Page 8

¹ 2 ( 10 ) 2016
Сараптама мектептің даму жүйесіне қысқаша мінездеме берумен басталады . Педагогикалық ұжым жұмысының негізгі бағыттары , мұғалімнің қалыптасуындағы әдістемелік қызметтің рөлі айтылады .
1 . Сапалық құрам ( 3-5 жылғы ), курстық дайындық , аттестация негізінде осы оқу жылындағы өсуі . Педұжымның сапалық құрамына әсер етуші факторлар ( мұғалімдердің сапалық өсуіне әсері немесе кері әсері ). Кадрлардың тұрақтылығы жыл бойына және жылдар көлемінде қаралады . 2 . Мұғалімде кездесетін қиындықтар алынған өзекті тақырып бойынша сауалнамалар арқылы анықталады . Сараптамада бүкіл ұжымдағы саулнаманың нәтижесі беріледі . Педагогтың қиындыққа тап болуы , мұғалімнің эксперттік бағасы . Эксперттік диагностика мектеп басшыларымен немесе әдістемелік бірлестік жетекшісімен жүргізіледі . 3 . а ) Мектептің өзекті тақырыбы , оның сатылы жүргізілуі , жылдар бойынша шешімі , жыл бойғы түзету жұмыстары , таңдап алған тақырып бойынша жетістіктері ашылады . Бұл жұмыстың мектеп ұжымын қалыптастырудағы мәні талданады , бекітіледі .
Б ) Әдістемелік жұмыстың , әдістемелік бірлестіктің , мұғалімнің диагностикасы арқылы кәсіптік қажеттілігін , оқутәрбие жұмысының үдерісін диагностикалау және болжау , мектеп оқушылары білімінің дамуы . мектеп тақырыбының мақсаты мен міндеттерімен әдістемелік бірлестік байланысы қалай өзгерді , 3-5 жылдар арасындағы өсуі .
4 . Әдістемелік қызметтің құрылымы бойынша оның қысқаша мінездемесі , оның әрекеті және тиімділік деңгейі бағаланады . Педкеңестің , әдістемелік бірлестіктің , шығармашылық топтың , психологиялық қызметтің құрылымын түзетуге негізделеді .
5 . Әдістемелік жұмыстың мазмұндық жағын зерделегенде әрбір компоненттің мазмұнына баға беріледі ( неге ерекше көңіл аударылды , мектепте не қағыс қалды , қандай қиындықтар болды ). Әдістемелік бірлестік жұмысының мектептің қажеттілігіне , міндеттеріне , өзекті тақырыбына және білім дамуының қазіргі кезеңіне сай болуы .
6 . Курстық дайындықтардың , семинарлардың , конференциялардың статистикалық мәліметтері . Мұғалімнің курс , конференция , семинарлар тақырыбы бойынша өзінің педагогикалық шеберлігі , курстан соңғы жұмысының сараптамасы болуы керек . Мына белгілерді қолдануға болады : әрекетсіз- " - ", қанағат- "+", жетістікке жету : "+!".
Аттестация бойынша : сол оқу жылындағы , аттестация алдында және аттестациядан соңғы 1-3 жыл аралығындағы өздік білім жетілдіру жұмысы бағаланады . Жылына 1 рет мұғалімнің мотивациясы , оған әсер ететін факторлар зерделенеді . Бұл параметрде тек аттестацияның мұғалімнің өздік дамуына әсер ететін мотивтері , себебі көрсетіледі .
8 . Оқу жылының соңында мұғалімнің сабағы сапасының әдістемелік бірлестік , мектеп бойынша мониторингі картасы толтырылады . Цикл бойынша сабаққа қойылатын талаптар бөлініп алынады . Жетістіктер , сабақта шешімін таппай жатқан мәселелер , себебі көрсетіледі .
9 . Жұмыстың қиындықтарына сараптама беріледі . Өсу немесе кері динамика көрсетіледі .
10 . а ) Жыл бойғы сауалнамалар жүйеленеді , таратылады , шығармашылық даму мектеп бойынша анықталады . б ) Инновациялар , қолданылатын жаңа педагогикалық және басқару технологияларын меңгеру тиімділігі , қолдану ( салыстырмалы анализдер , кесінділер нәтижесінде ) в ) Ақпараттық технологияларды қолдану , компьютердің , мультимедиялық құралдарды меңгеру , электронды құралдарды толықтыру . г ) Мұғалімдердің ғылыми-зерттеу және экспериментальдық әрекеттерінің мінездемесі беріледі ( іздену бағыты , автор , тәжірибе жетекшісі , педагогикалық
ÁIËIÌ ÁÅÐÓ ÌÝÑÅËÅËÅÐI жетістіктері ). 11 . Мұғалімдердің өзіндік даму қабілеті және оған кері әсер етуші факторлар . Мұғалімдердің , ұжымның өзіндік дамуға дайындықтары бағаланады , зерделенеді . Жылдар бойынша және осы оқу жылындағы өзіндік білім көтеру зерделенеді . Бағалау оқу жылының соңында мұғалімнің өзіндік анализ жасауы ескеріле отырып жүргізіледі .
12 . Дарынды балалармен жұмыс әдістемелік тұрғыдан зерделенеді . Мектеп ұжымының , ӘБ-тің , мұғалімдердің бағытталған жұмыстары ( педкеңес , ӘБ , шығармашылық топ , семинарлар , конференциялар ). Мұғалімдердің , мектептің қажетті ғылыми-әдістемелік әдебиеттермен қамтылуы . Мектептегі ғылыми қоғам , үйірмелер жұмыстары , мұғалімдердің дарынды оқушылармен нақты жұмысының болуы . Ғылыми жоба , олимпиада , конкурстар бойынша нәтижелер . 13 . Жас мамандардың жылдар бойынша сапалық , кәсіптік дамуы зерделенеді .
14 . Мектеп басшылары , ӘБ , шығармашылық топ , тәлімгерлер жұмыстары бойынша мұғалімдермен жеке жұмыс зерделенеді . Кәсіптік дамуды ынталандыру формалары , олардың тиімділігі қарастырылады . 15 . Әр педагог Басқару папкасы негізінде кәсіптік өсу картасын толтырады . Карта оқу ісі меңгерушісі , ӘБ жетекшісімен дайындалады . Мұғалімнің , сынып жетекшісінің рейтингісі сауалнама , оқу жылындағы мұғалім әрекеті бойынша анықталады .
Қорытындылағанда әдістемелік бірлестік басшылығы , шығармашылық топтар әдістемелік жұмыстың жүйелілігіне , ғылымилығына баға береді .
Әдістемелік жұмыстың мониторингі не үшін қажет ? Ол қандай болу керек ?
Бүгінде әр мектеп педагогикалық ( білім беру ) мониторингімен жұмыс жасайды .
Бірақ мұғалімнің кәсіптік шеберлігінің өсуі зерделене бермейді . Егер зерделенсе де , тек кесте түрінде семинарға , жиналысқа т . б қатысулары есептеледі . Педагогтың кәсіптік өсуіне , коммуникативті құзыреттілігінің артуына тиімділігі қандай екені ескерілмейді . Ал мұғалімнің шығармашылық деңгейі , потенциалы , оның дамуы қарастырылмайды деуге болады . Мектептерде мұғалімнің шығармашылығын , кәсіптік өсуін қолдау ережелері жасалмаған . Көпшілік мектептерде мұғалімнің , сынып жетекшісінің рейтингісі жүргізілмейді , жүрсе де қажетті дайындықсыз , психологиялық ілеспесіз жүргізіледі . Әдістемелік жұмыстар және басшылардың рөлі жұмыстарының сараптамасы есеп түрінде беріледі . Ең негізгісі- көптеген мектептерде тұтас , толыққанды және тиімді жүйедегі әдістемелік жұмыс жоқ .
Әдістемелік жұмыс мониторингісінің негізгі міндеті - әр мұғалімнің потенциалын және жұмыс жүйесін анықтау , өзіндік дамуын қамтамасыз ету . Сауалнамалар жүргізе отырып , оған өзінің кемшіліктерін , жетістіктерін көруге мүмкіндік жасау , кәсіптік құзыреттілігін арттыруға көмек жасау .
Мониторингтің маңызды міндеті - ұжымда рефлексивтік қатынас негізінде мақсат қою , педагогтың жеке даму бағдарламасын даярлау .
Мониторингтің қызметі - әдістемелік жұмыстың барлық бағыттарын ықшамдау , ең белсенді және тиімді формалары мен әдістерін таңдап алу , оның мазмұнын қалыптастыру . Мониторингтің жиынтығы мен формаларының көрсеткіштері шектеулі және тұрақты ( 3-5 жыл ) болу керек . Пайдаланып жүрген көрсеткіштерді түзету талапқа және жағдайларға байланысты жүру керек .
Жинақталған материалдар әр мұғалімнің тек қозғалысын көрсету емес , оның педагогикалық жұмысындағы айтарлықтай өзгерістерді көрсетуі қажет . Барлық мониторинг көрсеткіштері жыл бойы және жылдар көлемінде ашылады .
Әдістемелік жұмыстың мониторингі мектептегі
6