Ïåäàãîãèêà ¹ 2 ( 10 ) 2016
САГАДИЕВА РАИСА МАГАВЬЯНОВНА , ЖАКАНОВА КЛАРА МАКЕНОВНА , САЛИХОВА АЙМАН РАХИМОВНА
Семей қаласы № 39 орта мектептің математика пәні мұғалімдері
Еліміздің экономикалық жүйесі шаруашылықты жүргізудің жаңа формалары мен әдістерін стандартты емес экономикалық формулалар мен арақатынастарды енгізу , қолданбалы экономикалық ойлаудың тууы мен қалыптасуына байланысты сапалы өзгерістерді басынан кешіруде . Осыған байланысты экономикалық реформалардың қоятын басты талабы жоғары профессионалды дамыған тұлғаны тәрбиелеу . Математиканың мектептік курсы оқушылардың өнеркәсіппен ауылшаруашылығы өндірісінің негіздерін игеруге көмектеседі , бұл оқушыларға экономикалық білім және тәрбие берудің маңызды жолдарының бірі .
Нарықтық қатынастар экономикалық өмірге дендеп енуіне байланысты , қоғам талабына сай мектеп математика курсының кейбір тарауларына ерекше көңіл бөліп , оқушыларға экономикалық мазмұнды есептер шығарту керек . Республика көлемінде шығатын газет - журнал беттерінде жарияланатын есептердің экономикалық хал - ахуалын белгілейтін таблицаларға шолу жасап , түсіне білулері қажет , әсіресе , белгілі материалдарды , диаграммалар мен таблицаларды , мазмұнды есептерді оқушылар өздері құрып , шеше білгендері жөн . Оқушыларға математика сабағында экономикалық білім беруде пәнаралық байланыстың маңызы зор . Себебі , математикалық әдістер тарихта , экономикалық географияда , қоғамтануда , физикада және т . б . пәндерде кездесетін экономикалық ұғымдар мен көрсеткіштерді түсіндіруге қолданылады . Алайда , экономикалық мазмұндағы математикалық есептер оқушылардың жас ерекшеліктеріне , білім деңгейіне сай болуы керек .
Экономикалық мазмұндағы есептерді зерттеу әдетте қарастырылатын объектінің барынша қарапайым математикалық моделін құрастыру мен талдаудан басталады . Бірақ , одан кейін модельді нақтылау , оны объектіге толығырақ сәйкестендіру қажеттігі жиі кезігеді . Бұл әртүрлі себепке байланысты туындайды : барынша дәл келу талабымен , объект туралы математикалық модельде көрсетілуі қажет жаңа ақпарат пайда болумен , бастапқы модельдің қолданылуы шегінен шығатын параметр көлемі ұлғаюымен айқындалады . Кез келген қоғамда материалды , әлеуметтік , интеллектуалды өндіріс ресурстарының шектеулі саны болады . Сондықтан да қоғамға күнделікті үш негізгі есепті шешуге тура келеді :
1 . Қандай товарлар және қандай көлемде шығарылуы тиіс ; 2 . Бұл товарлар қандай үлгіде шығарылуы керек ; 3 . Бұл товарлар кім үшін шығарылуы керек . Қай товарға сұраныс көп болған болса , сол товарды
Авторы рассматривают вопросы использования задач с элементами экономики на уроке математики . Представлены некоторые экономические термины . Работа будет полезна учителям математики в школах .
Авторлар сабақта экономика элементтерімен бірлескен тапсырмалар мәселелерін қозғайды . Бірнеше экономикалық терминдер берілген . Мақала математика мұғалімдеріне арналады .
The authors consider the questions of use of problems with economy of elements on a math lesson . We present some of the economic terms . The work will be useful to teachers of mathematics in schools .
ҚАЗІРГІ НАРЫҚТЫҢ ТАЛАБЫ - ЭКОНОМИКАЛЫҚ БІЛІМДЕНДІРУ
өндіруде көбірек пайда табуға болады . Өндірушінің бір ғана өнім түрі емес бірнешеуін өндіруінен ұсыныстың өзгеруі мүмкін . Егер өндірілмеген өніміне баға артатын болса , онда өндірушілер сол өнім түрін шығаруға ұмтылады . Мысалы , компьютерлерге сұраныстың көбеюіне сәйкес көптеген жиһаз шығаратын фабрикалар компьютерге арналған жиһаздар шығара бастайды . Есеп : Екі түрлі өнім шығаратын өнеркәсіптің қуаты күніне 200 өнімнің бірінші түрінен немесе күніне 600 өнімнің екінші түрінен шығарады . Өнеркәсіптің техникалық бақылау бөлімі өнімнің қай түрі болса да күніне 300 - ін тексеруге мүмкіндігі бар . Өнімнің бірінші түрінің құны екіншісінен 2 есе қымбат екені белгілі болса , өнеркәсіпте ең көп түсім беретіндей өнімнің әр түрінен күніне қанша шығару керек ? Жауабы : күніне 450 өнім шығару керек .
Математика сабағында мазмұнды экономикалық есептер шығарудағы басты мақсат : математиканы оқытуда оптимальді шешімдерді табуға арналған есептерді қарастыру ; оқушыларға өмірге байланысты қарапайым экономикалық терминдердің ( еңбек өнімділігі , сұраныс , ұсыныс , шығыс , өнімнің өзіндік құны , пайда ) математикалық мазмұнын ашу . Математика сабағында мазмұнды есептерді шешу арқылы оқушылар жаңа жағдайлармен танысады , математикалық теорияларды оның шешімін табуға қолдануды үйренеді , есеп шешуге қатысты жаңа әдістерді немесе математиканың тарауларын оқып үйренеді . Басқаша айтқанда , есептерді шешу арқылы математикалық білімі мен білігін дамытады . Күнделікті өмірге қатысты практикалық есептерді шешу барысында оқушы математикалық білімін қолдануды үйренеді . Қазіргі экономикалық жағдайларға байланысты мектептерде математика сабағында экономикалық білім беру мәселесіне аса назар аудару қажет . Бүгін мектепте оқып жүрген жасөспірімдер ертең - ақ маманданған жұмысшы , жеке кәсіпкер иесі . Олар қажетті практикалық дағдылар мен теориялық білімді мектептен оқып үйренгендері тиімді . Жеке кәсіпкер материалды тиімді пішіп , үнемдей білсе және тағы басқа , қыруар пайда тапқан болар еді .
Қазіргі кезде қай жинақ банктеріне барсаңыз да жедел депозиттер таблицалары ілулі тұрады . Олардың бірі жеке тұлғаға , ал екіншісі заңды тұлғаларға арналған . Жеке тұлғаларға арналған жедел депозиттер таблицаларының біріне шолу жасайық . Жылдық проценттер көлемі . Депозиттер көлемі 1 ай 3 ай 6 ай 9 ай 12 ай100 000 - ға дейін 16 20 21 22 23100 001 - нан 500 000 - ға дейін 17 21 22 23 24500 000 - нан астам 18 22 23 24 25 . Таблицаны өз дәрежесінде түсіну үшін
49