POLITIČKE INSTITUCIJE
Ovlaštenja o kojim je ovdje riječ 123 Evropski parlament , po pravilu , ostvaruje posredstvom rezolucija , odnosno preporuka , za koje je i Evropski sud rekao da se mogu odnositi na sva pitanja koja se tiču Zajednice / Unije . 124
Pod okrilje ove nadležnosti moguće je podvesti i ovlaštenje Parlamenta da ostale komunitarne institucije , ali i vlade država članica , 125 poziva na djelovanje , budući da iza takvog poziva , po pravilu , stoji odgovarajući stav , odnosno mišljenje Parlamenta .
O savjetodavnim ovlaštenjima Evropskog parlamenta moguće je govoriti i u kontekstu tzv . nekomunitarnih , unijskih segmenata , u kom pravcu su izričite odredbe čl . 21 ( 2 ) i čl . 39 ( 3 ) Ugovora o EU . Konkretnije , u kontekstu vanjske i bezbjednosne politike Parlament može od Savjeta ministara tražiti odgovor na pojedina (“ poslanička ”) pitanja , davati mu preporuke , a jednom godišnje raspravlja o ostvarenom napretku u provođenju zajedničke vanjske i bezbjednosne politike – čl . 21 , EU . Isto , mutatis mutandis , vrijedi i za III . stub , tj . za oblast saradnje policije i pravosuđa u krivičnim stvarima – čl . 39 , EU .
3.4 . Iz ugla nacionalnih parlamenata – Lisabonski ugovor
Uvodno treba konstatovati da je uloga nacionalnih parlamenata u institucionalnoj strukturi Evropske unije , osobito u zakonodavnoj aktivnosti , dio postojećeg ustavnog aranžmana . U tom pravcu je izričita jedna od deklaracija uz Mastrihtski ugovor – Deklaracija broj 13 , kao i poseban protokol posvećen tom pitanju . Ipak , Lisabonski ugovor ovim povodom sadrži nekoliko značajnih novina .
Prvo , pitanje položaja i uloge nacionalnih parlamenata sada je generalno statuirano jednom od uvodnih odredbi Ugovora o EU – čl . 2 . Kako bi neki rekli , 126 ova generalna odredba sadrži “ popis pravâ ” kojima raspolažu nacionalni parlamenti .
Drugo , razradi ove generalne odredbe posvećena su dva protokola – Protokol o ulozi nacionalnih parlamenta u EU 127 i Protokol o supsidijarnosti i proporcionalnosti . 128
Treće , prominentnija ulogu nacionalnih parlamenata u institucionalnoj strukturi EU 129 osobito je uočljiva u okviru početne faze zakonodavnog postupka . U revidiranom Ugovoru o EU regulisano je i pitanje uloge nacionalnih
123 |
Na primjer , vidi Lenaers i dr ., 2005 ., str . 391 – 392 . |
124 |
Vidi slučaj 230 / 81 ( 1983 ) ECR 255 , para 39 . |
125 |
Vidi slučaj 230 / 81 ( 1983 ) ECR 255 , para 39 . |
126 |
Kapteyn / VerLoren van Themaat , 2008 ., str . 218 . |
127 |
Protokol broj 1 . |
128 |
Protokol broj 2 . |
129 |
Ovim povodom , uz ostale , vidi Bačić , A ., 2006 . |
69