POLITIČKE INSTITUCIJE I TIJELA
noj sjednici – čl . 200 , godišnji plan zakonodavne aktivnosti , 109 da Parlamentu podnese godišnji izvještaj o izvršenju budžeta – čl . 275 , te da odgovara na pitanja koja postavljaju poslanici i sâm Parlament – čl . 197 ( 3 ).
Na Komisiji je i obaveza da Parlament redovno informiše o djelovanju Unije u oblastima vanjske politike i bezbjednosti i saradnje policije i pravosudnih organa u krivičnim stvarima – čl . 21 ( 1 ) i čl . 39 ( 2 ) EU . Sve ovo , očito , nagovještava konture političke odgovornosti Komisije Evropskom parlamentu .
Sa Mastrihtskim amandmanima položaj Evropskog parlamenta u odnosu na Komisiju je dodatno ojačan utoliko što je statuirano njegovo pravo da bude konsultovan u procesu nominovanja članova Komisije , odnosno da u potpunosti onemogući imenovanje Komisije – svojevremeni čl . 158 ( 2 ), sada čl . 214 ( 2 ). Sa svoje strane , Amsterdamski amandmani su na ovo dodali i pravo Parlamenta da stavi veto na nominaciju predsjednika Komisije – čl . 214 ( 2 ) ( 1 ). 110 U smislu aktuelnog , post-Nica , ustavnog rješenja , Parlament se izjašnjava o predloženoj Komisiji kao cjelini , što znači da bez njegove podrške Komisija ne može preuzeti dužnost .
Priključi li se ovom i praksa saslušanja kandidata za članove Komisije pred odgovarajućim parlamentarnim komitetom , uočljiva je sve naglašenija odgovornost Komisije u odnosu na EP . 111 Kao mnogo značajnije , ukoliko nije zadovoljan njenim radom , Evropski parlament može izglasati nepovjerenje Komisiji , prisiljavajući je na taj način na kolektivnu ostavku . Za to je potrebna dvotrećinska većina ( javno datih ) glasova , koja je istovremeno i većina ukupnog članstva Parlamenta – čl . 201 . 112 Ovo pravo Parlament nije nikad materijalizovao u vidu formalnog izglasavanja nepovjerenja , 113 ali je njegov jasan nagovještaj početkom 1999 . godine prisilio Komisiju ( kojom je predsjedavao Santer ) da podnese ostavku . 114
Specifičan instrument kontrole u rukama Evropskog parlamenta u odnosu na Komisiju , ali i u odnosu na Savjet , jeste pravo pokretanja istrage povodom navod-
109
Podnosi se u oktobru svake godine .
110
Mjerodavne odredbe Poslovnika o radu EP ( čl . 98 i 99 ) govore o “ izboru ” predsjednika i članova Komisije , što ne odražava pravo stanje stvari . Tim povodom Lenaerts i dr ., 2005 ., str . 306 , napomena 59 .
111
Vidi Chalmers , 1998 ., str . 139-40 .
112
Prijedlog u ovom pravcu podnosi ( najmanje ) 1 / 10 članova Parlamenta – čl . 100 ( 1 ), Poslovnik . Sâmo glasanje o povjerenju moguće je po proteku tri dana od podnošenja prijedloga – čl . 201 ( 1 ).
113
O nekoliko ( neuspjelih ) pokušaja , tokom 70-tih ( četiri inicijative i dva glasanja ) i početkom 90- tih ( dva , od kojih je drugo bilo vezano za raspad SFR Jugoslavije ), vidi Weatherill / Beaumont , 1999 ., str . 109 .
114
Tzv . događaji od 15 . i 16 . marta 1999 ., kada je Komisija , suočena sa javnim optužbama o korupciji , nepotizmu i lošem administriranju , podnijela kolektivnu ostavku . Sa svoje strane , Parlament je glasao o nepovjerenju , ali je izostao potreban broj glasova ( za 232 , protiv 293 ). Za detalje vidi Nugent , 1999 ., str . 216 .
66