POLITIČKE INSTITUCIJE I TIJELA
Gledano iz ugla položaja i uloge ključnih institucija , treba konstatovati da predsjednik Komisije , uz ostalo , učestvuje u radu Evropskog savjeta , a Evropskom parlamentu podnosi godišnji izvještaj o radu Unije / Zajednice i program zakonodavne aktivnosti . Istovremeno , predsjednik Komisije učestvuje na skupovima Velike sedmorice ( G7 ), odnosno Velike osmorice ( G 7 + 1 ). 298
Svojevremeno je izbor predsjednika bio stvar dogovora vlada država članica . Vremenom je stigao de facto veto na strani Evropskog parlamenta , a nakon Amsterdamskih novela to je postalo sastavni dio teksta Ugovora . Prema aktuelnom rješenju , Parlament odobrava nominaciju za budućeg predsjednika Komisije , koju je utvrdio Savjet sačinjen od šefova država i vlada – čl . 214 ( 2 ), ex čl . 158 . Na ovaj način Parlament je stekao i mogućnost kontrole ne samo u odnosu na ličnost potencijalnog predsjednika Komisije nego i u odnosu na njegovu stratešku viziju rada tijela kojim rukovodi , a time i Evropske unije .
Nakon Amsterdamskih amandmana , jasno je statuirano da predsjednik politički usmjerava rad Komisije – čl . 219 ( 1 ). Uz to , za razliku od prethodnih , aktuelni predsjednik Komisije raspolaže znatno širim manevarskim prostorom u odnosu na pojedinačnu političku odgovornost komesara . Naime , svaki od komesara dužan je dati pismenu izjavu o spremnosti da na traženje predsjednika podnese ostavku . Nema nikakve sumnje da iza ovog rješenja stoji sudbina Komisije kojom je rukovodio Žak Santer , odnosno nespremnost “ prozvanih ” komesara da se povuku , što je početkom 1999 . dovelo do njene kolektivne ostavke . Prigodno sumirana , ovlaštenja predsjednika su sljedeća :
• utiče na imenovanje , odnosno izbor pojedinih komesara ;
• odlučuje o raspodjeli resora ;
• odlučuje o eventualnoj rekonstrukciji raspodjele poslova / resora unutar Komisije ;
• utvrđuje predmet reda Komisije , odnosno njen “ dnevni red ”;
• inicira preduzimanje određene političke akcije ;
• predsjedava Komisijom ;
• predstavlja Komisiju u odnosima sa drugim institucijama i državama članicama .
Komisija iz svojih redova bira potpredsjednike – čl . 217 ( 3 ). 299 Kao što je pominjano , doskora je ustavno rješenje ostavljalo mogućnost za imenovanje
298
Francuska , Italija , Njemačka , V . Britanija , Japan , Kanada , USA i Rusija . Ova praksa je uvedena već tokom 70-tih .
299
Do Mastrihtskih novela je postojalo šest potpredsjednika , što je doktrina tumačila kao puko kozmetičko-statusno promicanje značajnijih komesara .
116