BÖLÜM
3
Mastitler
Doç. Dr. Hasan Karanlık
Doç. Dr. Fatih Altıntoprak
Meme anatomik olarak vücudun dış yüzeyinde yerleşmesi, süt sekresyonu sırasında mikroorganizmalar
için mükemmel bir besiyeri olması ve emzirme sırasında kronik travmaya maruz kalması nedenleriyle
inflamatuar olayların sık görüldüğü bir organdır. Sadece meme hastalıkları ile spesifik olarak ilgilenen
hekimler değil, tüm hekimler meslek hayatları boyunca mutlaka memenin inflamatuar hastalıkları ile
karşılaşmaktadırlar. Bu nedenle her hekimin memede
görülen inflamatuar değişikliklerin klinik özellikleri
ve tedavi yaklaşımları konusunda genel bir bilgisinin
olması gerekmektedir.
Memedeki inflamatuar olaylar bazen klinik olarak
maligniteyi taklit edecek şekilde ortaya çıksa da genellikle benign özelliktedirler. Ayrıntılı bir anamnez ile
etiyoloji genellikle aydınlatılabilirken bazı klinik özellikler de tanı koymaya yardımcı olur (Tablo 1).
Bu bölümde memenin en sık görülen inflamatuar
değişikliği olan mastitlerin, sık görülen alt gruplarının
tanı ve tedavi özellikleri anlatılmaktadır.
PERİDUKTAL MASTİT
Tüm benign meme hastalıkları açısından bakıldığında
nadir görülen bir hastalık olmasına rağmen laktasyonel olmayan mastitlerin büyük bir çoğunluğundan
sorumludur. Non-laktasyonel mastitler santral lokalizasyonlu (periareolar) olabileceği gibi periferal yerleşimli de olabilirler. Başlangıçta duktal ektazi ile aynı
hastalık olduğu düşünülen fakat daha sonra ayrı bir
antite olduğu anlaşılan periduktal mastit, klinik olarak
periareolar inflamasyon ve apse gelişimi ile karakterizedir. Görülme yaşı ortalama 32 (19-48)’dir, etkilenen
TABLO 1. Memede sık görülen inflamatuar değişiklkikler ve ayırıcı tanı için ipuçları
Tanı
Tanı için ipuçları
Laktasyonel mastit (akut)
Sıklıkla emziren kadınlarda görülür, emzirme dönemleri dışında görülmesi nadirdir.
Akut başlangıçlıdır
Granülomatöz mastit (spesifik veya
idiyopatik)
Ayırıcı tanı için histopatolojik inceleme ve kültür sonuçları gereklidir. Genellikle
doğurganlık çağındaki genç kadınlarda, emzirme dönemleri dışında görülür.
Plazma hücreli mastit
Sıklıkla gebelikle ilişkilidir
Yağ nekrozu
Ağrısızdır, genellikle travma ile ilişkilidir
Meme enfarktı
Genellikle gebelik sırasında veya erken postpartum dönemde görülür
Subareolar meme apsesi
Premenopozal genç kadınlarda emzirme dönemleri dışında görülür. Subareolar
lokalizasyonludur, tekrarlama eğilimindedir.
Dermatit
Kırmızı renkli, kaşıntılıdır. Paget hastalığı ile karışabilir
Paget hastalığı
Meme başında pullu bir görünüm vardır. Sıklıkla dermatit düşünülerek tedaviye
başlanır fakat bu tedaviye cevap vermez
İnflamatuar karsinom
Memede hızlı gelişen büyüme, endürasyon ve portakal kabuğu görünümü vardır
23