BÖLÜM
13
SPİNAL SİNİRLER
(NERVI SPINALES)
GİRİŞ
Omuriliğin ön boynuzundaki motor nöronların aksonları ile spinal gangliondaki (ganglion spinale / ganglion sensorium nervi spinalis) duysal nöronların periferik uzantıları, foramen intervertebrale hizasında birleşerek spinal sinir’i (n.spinalis / truncus nervi spinalis) oluştururlar. Spinal sinir oluşumunda, vertebral kanal içinde, ön boynuz hücrelerinden
kaynak alan aksonların oluşturduğu, omurilik ile foramen intervertebrale arasında uzanan
bölüme ön kök - motor kök (radix anterior / radix motoria); spinal ganglion nöronlarının merkezi uzantılarının oluşturduğu, foramen intervertebrale ile omuriliğin arka boynuzu arasında uzanan bölüme arka kök - duysal kök (radix posterior / radix sensoria) denir.
Köklerin medulla spinalis’e bağlanma bölümünde oluşan sinir lifleri, fila radicularia olarak
adlandırılır (Şekil 13-1). Truncus nervi spinalis, foramen intervertebrale’den geçerek canalis
vertebralis’i terk eder. Motor, duysal ve otonom liflerden oluşan spinal sinir, karma bir sinir
(n.mixtus)’dir.
Her bir spinal sinir, foramen intervertebrale’den çıktıktan sonra ramus posterior /dorsalis ve ramus anterior / ventralis’e ayrılır. Her iki kökten de lifler taşıyan bu dallardan, C
1 – 2 hariç, ramus posterior’lar (rami dorsales), ramus anterior’lardan (rami ventrales) daha
incedir. Ramus posterior’dan ayrılan ramus meningeus, foramen intervertebrale’den geçerek canalis vertebralis’e girer. Ramus meningeus, omurlar ve bunlarla ilgili bağlardan duysal
impulslar alırken, taşıdığı postganglioner sempatik liflerle medulla spinalis’in kan damarları
ve membranlarının innervasyonunu sağlar. Ramus posterior’lara ait diğer lifler, sırt kasları
ve sırt derisinin innervasyonunu yaparlar.
231