BÖLÜM
11 MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN KANLANMASI
GİRİŞ
Beyin, ileri derecede dallanmaya sahip arterlerle, oldukça yoğun şekilde beslenen bir organımızdır. Beyinin beslenmesi glikozun aerobik metabolizması ile sağlanır. Vücudun en aktif metabolizmaya sahip organı olan beyin, vücut ağırlığının % 2’ si kadar olmasına karşın, kalp debisinin % 15’ i ile tüm vücuda alınan total oksijenin % 20- 25’ ini kullanır. Sinir dokusunun beslenmesi ve metabolik artıklarının uzaklaştırılabilmesi için MSS’ nin kanlandırılması özel önem taşır. Tüm beyinin 10- 20 saniyelik kansızlığını takiben bilinç kaybolur. Kan basıncındaki oynamalar, beyindeki otoregülasyon mekanizması ile düzeltilerek, beslenmenin bundan etkilenmesi önlenir.
Beyin beslenmesi, aralarında kompleks bir anastomoz( circulus arteriosus cerebri / Willis poligonu) ortaya çıkan, iki a. carotis interna( ICA) ile iki a. vertebralis( VA) tarafından sağlanır.
Omurilik, buradan çıkan kök ve sinirler, longitudinal seyirli arterler yanında bulunduğu vücut bölümüne ait segmental arterlerden gelen dallar tarafından beslenir. Üç longitudinal seyirli atardamarın biri a. spinalis anterior, iki tanesi de aa. spinales posteriores’ tir.
Serebrorasküler hastalıkların tanısında ve tedavisinde, merkez sinir sistemi damarları ile ilgili varisyonlarının bilinmesi önem taşır. Bu bilgiler ayrıca serebral anjiogramların değerlendirilmesinde kullanılır.
a. BEYİNİN VENLERİ( venae cerebri)( Şekil 11-1, 11-2, 11-3) İnce duvarlı ve kapak içermeyen bu venler vücudun diğer bölümlerinde olduğu gibi arterlere eşlik etmezler. Duvarlarında, tunica muscularis katmanı bulunmaz. Yüzeyel
175