EBK | Page 36

22 Diyabetik Nöropatiler Douglas W. Zochodne Calgary Üniversitesi Klinik Nörobilimler Bölümü, Alberta, Kanada Çeviri: Dr. Gülgün UNCU Diabetes mellitus (DM) birçok yolla periferik sinir sistemini hasarlandırmaktadır. Diabetik polinöropati (DPN) periferik sinirlerin distal akson terminallerini özellikle duysal sinirlerinin yaygın hasarı sonucu meydana gelmektedir. Diabet ayrıca hastalarda karpal tünel sendromu, dirsek düzeyinde ulnar nöropati ve uylukta lateral kutanöz femoral sinirin tuzaklanması olan meraljia parestetika gibi nöropatiler için predisopazan bir faktör olmaktadır. Sonuç olarak DM hastalarında lumbasakral pleksusu ve 3. kraniyal sinir tutulumu ve diğer alanlar gibi izole ve fokal nöropatiler de izlenebilmektedir. Her ne kadar nöropatik komplikasyonlar her biri DM hastasına dizabilite nedeni olabilse de, kimi zaman bu bir kombinasyon olarak da izlenebilir. Bu bölümde diabetik nöropatilerin klinik ve labarotuvar özelliklerini özetleyecek ve bu bulguları araştırma ve anlam yollarını ele alacağız. Bu bölümde tartışılmamakla birlikte DM santral sinir sistemini de tutabilmektedir. Klinik özellikler Diabetik polinöropati Diyabetik polinöropati (DPN) Tip 1 ve Tip 2 diabet hastalarında duysal semptomlarla birlikte prezente olmaktadır. Bu semptomlar karıncalanma iğnelenme ve ağrı gibi pozitif semptomlar ile bunları takip eden hissizlik ve dengesizlik benzeri negatif semptomlar olarak görülebilmektedir. Duy170 sal semptomlar DM hastalarının %13-20’sinde görülebilmektedir. Nöropatik ağrı ise DM hastalarının %7-20’sinde görülen bir semptomdur. DM hastalarında diabetik ağrının önemli tanımlayıcıları yanma (özellikle geceleri olan) sancı, elektriklenme, elektirik çarpması, sıcak kumda yürüme, gerilme hissi, ağrılı karıncalanma ve diğerleridir. Allodini, normalde ağrılı olmayan bir uyarının ağrılı olarak algılanmasıdır. Geceleri yatak örtüsünün dokunuşunun katlanılamaz olması gibi. DPN, DM hastalarının %50’sinde görülmesine karşın büyük bir kısmında asemptomatik olarak izlenmektedir. Bu hastalarda nöropati sinir ileti çalışmaları, kantitatif duyusal testler, otonomik testler ve diğer metodlar ile (aşağıda) dökümante edilebilir. Yeni başlayan asemptomatik polinöropati kesin ortaya koyacak bir yöntem olmamakla birlikte, tedaviye cevap ile de değerlendirilebilir. BİLİMSEL BAKIŞ DİYABETİK NÖROPATİ GELİŞİMİ İLE İLİŞKİLİ MEKANİZMALAR • Sorbitol gibi poliollerin (şeker alkolleri) Schwann hücreleri ve nöronal fonksiyonları değiştiren aşırı akımı • Periferik sinirler ve gangliada iskemi ve hipoksi yaratan küçük kan damarlarının hastalığı (mikroanjiyopati)