22
Diyabetik Nöropatiler
Douglas W. Zochodne
Calgary Üniversitesi Klinik Nörobilimler Bölümü, Alberta, Kanada
Çeviri: Dr. Gülgün UNCU
Diabetes mellitus (DM) birçok yolla periferik sinir sistemini hasarlandırmaktadır. Diabetik polinöropati (DPN) periferik sinirlerin distal akson
terminallerini özellikle duysal sinirlerinin yaygın hasarı sonucu meydana gelmektedir. Diabet
ayrıca hastalarda karpal tünel sendromu, dirsek
düzeyinde ulnar nöropati ve uylukta lateral kutanöz femoral sinirin tuzaklanması olan meraljia
parestetika gibi nöropatiler için predisopazan bir
faktör olmaktadır. Sonuç olarak DM hastalarında
lumbasakral pleksusu ve 3. kraniyal sinir tutulumu ve diğer alanlar gibi izole ve fokal nöropatiler de izlenebilmektedir. Her ne kadar nöropatik
komplikasyonlar her biri DM hastasına dizabilite
nedeni olabilse de, kimi zaman bu bir kombinasyon olarak da izlenebilir. Bu bölümde diabetik
nöropatilerin klinik ve labarotuvar özelliklerini
özetleyecek ve bu bulguları araştırma ve anlam
yollarını ele alacağız. Bu bölümde tartışılmamakla birlikte DM santral sinir sistemini de tutabilmektedir.
Klinik özellikler
Diabetik polinöropati
Diyabetik polinöropati (DPN) Tip 1 ve Tip 2 diabet hastalarında duysal semptomlarla birlikte prezente olmaktadır. Bu semptomlar karıncalanma
iğnelenme ve ağrı gibi pozitif semptomlar ile bunları takip eden hissizlik ve dengesizlik benzeri negatif semptomlar olarak görülebilmektedir. Duy170
sal semptomlar DM hastalarının %13-20’sinde
görülebilmektedir. Nöropatik ağrı ise DM hastalarının %7-20’sinde görülen bir semptomdur. DM
hastalarında diabetik ağrının önemli tanımlayıcıları yanma (özellikle geceleri olan) sancı, elektriklenme, elektirik çarpması, sıcak kumda yürüme,
gerilme hissi, ağrılı karıncalanma ve diğerleridir.
Allodini, normalde ağrılı olmayan bir uyarının
ağrılı olarak algılanmasıdır. Geceleri yatak örtüsünün dokunuşunun katlanılamaz olması gibi.
DPN, DM hastalarının %50’sinde görülmesine
karşın büyük bir kısmında asemptomatik olarak
izlenmektedir. Bu hastalarda nöropati sinir ileti
çalışmaları, kantitatif duyusal testler, otonomik
testler ve diğer metodlar ile (aşağıda) dökümante
edilebilir. Yeni başlayan asemptomatik polinöropati kesin ortaya koyacak bir yöntem olmamakla
birlikte, tedaviye cevap ile de değerlendirilebilir.
BİLİMSEL BAKIŞ
DİYABETİK NÖROPATİ GELİŞİMİ İLE
İLİŞKİLİ MEKANİZMALAR
• Sorbitol gibi poliollerin (şeker alkolleri)
Schwann hücreleri ve nöronal fonksiyonları
değiştiren aşırı akımı
• Periferik sinirler ve gangliada iskemi ve
hipoksi yaratan küçük kan damarlarının
hastalığı (mikroanjiyopati)