2
Cerrahi patolojide gros teknikler
2
Çeviri: Doç. Dr. Pınar UYAR GÖÇÜN
BÖLÜM İÇİNDEKİLER
Giriş
Cerrahi patoloji gros odası
Spesmenlerin ilk işleme alınması
Fiksasyon
Gros incelemenin genel prensipleri
Doku kontaminasyonu (‘misafir doku’)
Spesmenlerin yanlış etiketlenmesi
25
25
26
27
28
30
30
Giriş
Bir cerrahi patoloji spesmeni ile ilişkili rutin iş, gros ve mikroskopik incelemeyi kapsar. Bu işlerden mikroskopik inceleme sorgusuz
sualsiz daha popülerdir; muhtemel nedeni daha estetik, daha hoş,
kokusuz olması; preparatı mikroskopta gezdirmekten, odaklamaktan
ve objektifleri değiştirmekten başka elle yapılan bir işin olmamasıdır. Spesmen ne kadar küçükse, gros inceleme o kadar önemsizmiş
gibi görünür. Bazıları bunu doku işlemeye benzer şekilde sırf teknik
bir basamak gibi görür. Bazı meslektaşlar ise; otopsi patolojisi gros
patolojidir, cerrahi patoloji ise histopatolojidir, diyecek kadar ileri
gitmişlerdir.
Ne yazık ki patologlar arasındaki yaygın tutum bu şekildedir.
Chandler Smith’in yazısında söylediği gibi “gros incelemeye övgü
olarak”, işlemin boyutunu, formunu ve tabiatını gösteren ve böylece hem yapısal hem de klinik bağlamda anlaşılır kılan gros görünümüdür.
Kalp kapakçıkları gibi bazı spesmenlerde, dikkatli bir gros inceleme ve tarifleme, rastgele bir mikroskopik kesitin incelenmesinden
daha fazla bilgi verir. Pek çok olguda, uygunsuz gros diseksiyon ve
örnekleme mikroskopik yorumu geçersiz kılacaktır. Diseksiyon, gros
tarifleme ve mikroskopik inceleme için kesitlerin seçilmesi, patolojik
incelemenin kritik bir parçasıdır ve başlangıçta bunlardan biri atla-
Spesmeni fotoğraflama
Spesmen radyografisi
Lenf nodu diseksiyonu
Histolojik inceleme için örnekleme
Cerrahi sınırlar
En sık ve önemli cerrahi spesmenlerin işleme alınması
için prensipler
31
31
32
32
33
33
nırsa ya da yetersiz yapılırsa çözüm bulunamaz. Eğer mikroskopik
tarif yetersizse, preparata tekrar bakılıp sorun çözülebilir; spesmenin
boyutları kaydedilmediyse, kilit kesitler alınmadıysa, başlangıçta gros
inceleme sırasında uygun özel çalışmalar yapılmadıysa bu bilgilere
ulaşma şansı sonsuza dek kaybolabilir.
Komplike doku örneklerinin uygun diseksiyonu, tariflenmesi ve
yeterli örneklenmesi deneyim ve bilgi ister. Asistanların ve genç patologların zor gros spesmenlere müdahale ederken nedense kıdemli patologlara danışmak konusunda garip bir suskunlukları varken,
aynı kişiler mikroskopide zorlukla karşılaştığında bu çekingenlik fark
edilmez. Bu bir talihsizliktir, çünkü preparatın değerlendirilmesindeki zorluğun nedeni bazen gros materyalin yetersiz örneklenmesinden
kaynaklanmaktadır.
Cerrahi patoloji gros odası
Cerrahi patoloji gros odasının büyüklüğü ve özellikleri spesmen sayısına, kadrolu patolog ve asistanların sayısına ve kurumun tipine
bağlıdır. İlerleyen paragraflarda tarif edilen gros odası, akademik bir
kurumdaki büyük bir laboratuvar model alınarak oluşturulmuştur,
ancak gerekli malzemelerin çoğu küçük hastanelerin laboratuvarlarına da uyarlanabilir.
25