Die Agri Handboek 5de Uitgawe | Page 91

89 Die gebruik van ’n opsiekontrak word die beste geïllustreer deur middel van ’n voorbeeld: ’n Graanboer kan besluit om ’n opsiekontrak te gebruik om die risiko van ’n lae graanprys in die mark in die toekoms uit te skakel. Die boer koop ’n verkoopopsie deur ’n sekere premie vir die kontrak te betaal. Die opsie gee die boer die reg om ’n sekere vaste hoeveelheid graan in die toekoms teen ’n voorafbepaalde prys te verkoop – die kontrak verplig hom egter nie om dit te doen nie. Wanneer die opsie verval, kan die boer op grond van die markprys besluit om die graan te verkoop of nie. Indien die prys van graan in die mark laer is as die prys waaroor in die bepalings van die opsiekontrak ooreengekom is, kan die boer sy regte met betrekking tot die kontrak uitoefen. Die boer kan kies om die graan te verkoop teen ’n hoër prys as waaroor op die kontrak ooreengekom is aangesien die markprys laer is. Indien die prys van graan in die mark hoër is as die prys waaroor daar in die bepalings van die kontrak ooreengekom is, kan die boer sy regte met betrekking tot die kontrak laat vaar. Die boer kan in so ’n geval kies om sy kommoditeit teen ’n hoër prys in die mark te verkoop aangesien die trefprys waaroor daar in die k ontrak ooreengekom is, laer is. Let daarop dat die boer in die tweede scenario sy reg verbeur om die kontrak uit te oefen en dus ook die aanvanklike premie wat hy betaal het, verloor – dus kan die opsiepremie gesien word as soortgelyk aan ’n versekeringspremie aangesien dit beskerming aan die boer bied in die geval van ’n prysverlaging. Oesversekering Versekering is ’n baie algemene risikobestuurstrategie. ’n Versekerde persoon betaal met gereelde tussenposes ’n premie aan ’n versekeringsmaatskappy en ontvang dan ’n uitbetaling van die versekeraar indien hy ’n versekerde verlies ly. Verhuring Verhuringsinsette soos grond en toerusting bied aan produsente genoeg buigsaamheid om op veranderende markte te reageer. Dit verminder ook die kapitaal wat nodig is om bedrywighede uit te brei, wat terselfdertyd finansiële risiko verminder. Ekwiteitsfinansiering Ekwiteitsfinansiering is ’n doeltreffende manier om risiko te versprei. Ekwiteitsbeleggers in die landbousektor ontvang ’n pro rata-deel van die opbrengste van ’n belegging, maar ly ook proporsioneel indien enige verliese voorkom. Besparings ’n Spaarrekening is ’n konstruktiewe hulpmiddel om inkomsteveranderlikheid te verminder. Inkomste kan gedurende tye van groot sukses na ’n spaarrekening oorgeplaas word sodat dit in moeilike tye weer onttrek kan word. Dit is ’n goeie manier om onverwagte dalings in boerdery-inkomste teen te werk. Likiditeit Likiede bates is bates wat maklik in kontant omgesit kan word. Likiede bates kan ook handig te pas kom wanneer ’n noodsituasie opduik en dien as ’n veiligheidsnet tydens produksierampe en swak marktoestande. Dit is belangrik om daarop te let dat die regte balans tussen vaste bates en likiede bates gehandhaaf moet word, aangesien vaste bates die vermoë het om hoër winste te genereer. Bron: Albré Badenhorst, PricewaterhouseCoopers, Finansiële Risikodienste Skryf aan [email protected]