558
Sommige internasionale webwerwe
lewende hawe
Byeboerdery
1. Oorsig
Kommersiële bestuiwing van appels
Ontwikkelingsprojekte met
heuningbye
• Heuningprodukte sluit die volgende in: heuning, byversamelde
stuifmeel, koninginjellie, was en gesondheidsaanvullings.
• Heuning en was strek verder as die voedselmark en word in groot
hoeveelhede gebruik in die vervaardiging van skoonheidsprodukte,
kerse, lipstiffies, medisyne, kruietee en kougom.
• Heuning is ’n natuurlike anti-oksidant en kan byvoorbeeld gebruik
word om die raklewe van vleis te verleng.
• Ander produkte wat benut kan word, is stuifmeel (’n uiters suiwer
vorm van proteïen), propolis (’n natuurlike antiseptiese middel),
koninginjellie (’n gesondheids- en kosmetiese produk) en byegif (wat
medies gebruik word om mense wat allergies is te desensitiseer).
• Die meeste byeboere verkoop hulle produkte in grootmaat aan
heuningverpakkers, of hulle bemark self hulle produkte. Kleiner boere
verkoop hulle produkte gewoonlik van die huis af of by padstalletjies of
aan plaaslike kafees.
• Die groot byeboere boer gewoonlik slegs met bye. Die kleiner boere
diversifiseer gewoonlik.
• Byeboerdery werk nie altyd volgens skaal-ekonomieë nie (moenie dink
dat ’n byeboerdery slegs winsgewend sal wees as jy baie byekorwe het
nie).
• Bye is die vernaamste bestuiwers van landbougewasse; hulle is
verantwoordelik vir een uit elke drie mondevol kos wat ons daagliks
eet.
Bron: Mike Allsopp, dr. Connal Eardley (LNR-NIPB)
2. Internasionale sakeomgewing
Daar is ’n wêreldwye aanvraag na heuning en was. Die hoofuitvoerders van
heuning is China, Argentinië, Australasië en Meksiko. Die hoofinvoerders is
Europa, die VSA en die Midde-Ooste.
Die meeste lande het streng regulasies wat betref die invoer
van heuningbyprodukte en dit kan verkry word van die plaaslike
handelskommissies. Europa, die VSA en Kanada vereis verdere toetse teen
die neerslag van plaagdoders in heuning.
Die aanbod en aanvraag, buitelandse wisselkoerse en die kwaliteit
van die produkte speel almal ’n belangrike rol in die vasstelling van
wêreldhandelspryse van heuningbyprodukte.
• Vind skakels oor die geneeskundige gebruik ban byeprodukte by
http://apitherapy.co.za/links.
• Besoek die bladsye van die International Bee Research Association by
www.ibra.org.uk.
• The British Beekeepers’ Association – www.bbka.org.uk
• www.friendsofthebees.org – “byebewaring en natuurlike
byeboerdery”
• www.beesabroad.org.uk - Bees Abroad is ’n liefdadigheidsorganisasie wat in Brittanje geregistreer is en byeboerderyprojekte
in ontwikkelende lande ondersteun. Lees oor een van die projekte
by www.berudep.org, die Belo Landelike Ontwikkelingsprojek in
Kameroen.
• www.dave-cushman.net, die webwerf van David Cushman, byeboer
in die VK Middelande.
• The American Apitherapy Society, www.apitherapy.org
• www.honeyrunapiaries.com, webwerf van Honey Run Apiaries
(VSA).
• Bees for Development, www.beesfordevelopment.org
3. Plaaslike sakeomgewing
Daar is streng regulasies wat betref die invoer van byewas en heuning
met die doel om aansteeklike siektes uit die land te hou. Alle ingevoerde
heuning- en byeprodukte moet bestraal word vir plaagbestrydingsdoeleindes en daar word ook vereis dat die bestralingsetiket op hierdie produkte
aangebring word.
Invoerders kan heuning dikwels teen laer pryse invoer (selfs met die
vervoerkoste in ag genome), en plaaslike produksie neem af.
Hoewel American Foulbrood (AFB) sommige byeboere groot skade berokken
het toe dit in 2009 ons land vir die eerste maal bereik het, het dit nog nie tot
’n epidemie gelei nie. Boonop wil dit voorkom of AFB nou grotendeels iets
van die verlede is in ons land. Dit blyk nie meer so ’n groot probleem hier te
wees as wat die geval was met die Europese en Kaukasiese heuningbyspesies
nie. Aansteeklike heuningbysiektes het egter ’n gebrek aan kapasiteit in die
staat en die byeboerbedryf aan die lig gebring, sowel as ’n behoefte om die
beweging van heuningbye en heuningbyprodukte in die land in, te monitor.
Die vermindering van byevoerbronne in ons land is besig om in ’n
probleem te ontaard. Dit word onder meer deur stedelike ontwikkeling en
oorbevolking veroorsaak.
Die volgende maatreëls word voorgestel vir byeboere in geval van ’n
AFB-uitbreek (of die uitbreek van enige ander heuningbysiekte).
• Byeboere moet probeer om byerye van mekaar geskei te hou, dit
wil sê heuningbykolonies moet nie van byery tot byery verskuif
word nie.
• Byeboere moet nie hul kolonies in die nabyheid plaas van kolonies
wat aan ander byeboere behoort nie.
• Moenie toerusting (korwe, heuningkaste, rame, ens) van byery tot
byery of van kolonie tot kolonie beweeg nie.
• Steriliseer alle byeboerderytoerusting (korfgereedskap, handskoene,
ens) ná gebruik met alkohol of kookwater sodat die infeksie nie van
byery tot byery of van kolonie tot kolonie versprei word nie.
• Moenie nat heuningkaste uitsit sodat bye daaraan kan vreet nie.
• Moenie kolonies voed met enigiets wat heuning of stuifmeel bevat
nie.
• Beperk die roof van heuning tot ’n minimum, en beperk dus
byeteeltbestuur tot ’n minimum.
Kontak Mike Allsopp by [email protected]