540
Daar was ’n verskuiwing in die individuele tonnemaat van produsente
namate kleiner produsente uitgesak het en groter produsente by verhoogde
kapasiteitsbesparinge in hul ondernemings gebaat het. Daar word verwag
dat die bedryf met 2 tot 3% per jaar sal groei.
die Karibameer is (www.lakeharvest.com). Die verskuiwing van die spesie
van Afrika na Asië en Sentraal-Amerika het gelei tot die ontwikkeling
van aansienlike nywerheidsektore in daardie gebiede vir verskaffing aan
eerstewêreldmarkte in Asië, Europa en Noord-Amerika.
Die sportvissery- en verwante ekotoeristebedrywe het tot ’n belangrike
sektor uit eie reg ontwikkel, en lewer ’n belangrike ekonomiese bydrae tot
die landelike gebiede van KwaZulu-Natal, die Oos-Kaap en Mpumalanga.
Forelle is geskik vir die produksie van ’n wye reeks produkte met toegevoegde
waarde. Ongeveer 60 tot 70% word in die voedseldienstesektor verkoop
en 30 tot 40 % in die kleinhandelsektor. Direkte verkope aan plaaslike
markte speel ook ’n belangrike rol in die bemarking van hierdie produkte.
Forel-ova word ook gereeld in die wintermaande uit Suid-Afrika uitgevoer.
Plaaslike telingsmetodes vir kurper varieer van ekstensiewe tot hoogs
intensiewe boerderystelsels. Daar is ongeveer 15 kurperprodusente in
Suid-Afrika, waarvan die meeste (10) in die warmer noordelike en oostelike
gebiede van Suid-Afrika geleë is. Die sektor omvat ook ’n aansienlike
informele sektor, waarvan die produksie moeilik is om te bepaal. Verskeie
kleinskaalse bedrywe en proeffase bedrywe is oor die afgelope paar jaar
begin. Teling in konvensionele oopwaterstelsels word belemmer deur die
koue winterklimaat, aangesien temperature van minder as 24°C in groot
dele van Suid-Afrika voorkom. Die sektor kan in ’n mate staatmaak op
diensverskaffers wat ander sektore bedien, alhoewel die geografiese
verspreiding en geassosieerde logistiek ’n paar probleme in hierdie opsig
veroorsaak.
Diensverskaffers soos voerverskaffers, broeidienste, toerustingverskaffers,
veeartsenykundige dienste en verwerkers word goed in Mpumalanga en die
Wes-Kaap verteenwoordig. Produksiekoste is oor die algemeen hoër as in
Europa weens minder gunstige kapasiteitsbesparinge. Skommelinge in die
waarde van die rand en sikliese ooraanbieding op wêreldmarkte beïnvloed
dikwels die plaaslike bedryf weens mededinging van plaasvervangerprodukte
soos ingevoerde salm uit die Stille en Atlantiese Oseane. Die sektor slaag
egter daarin om stabiliteit en mededingendheid te handhaaf, veral wat
produkte met toegevoegde waarde betref.
Seevisboerderyvereniging van Suid-Afrika (MFFASA)
Andre Bok (voorsitter)
[email protected]
Verskeie ondernemings het belê in boerdery met seevis in Suid-Afrika.
Espadon Marine en Pure Ocean boer met beide koi en geelstert met
verskeie ander ondernemings wat binnekort in hul spore sal volg. Ir vin &
Johnson het ’n seevis teelplaas by Danger Point , Gansbaai opgerig, en as hul
OIB eers voltooi is beplan hulle om hokke op te rig in Mosselbaai vir die
grootmaak van dieselfde spesies.
Die tegnologie vir die broei en grootmaak van seevis is meer ingewikkeld as
hul varswater teëvoeters en die bestuur moet beter opgelei word. Intreevlak
belegging is ook enorm teen rondom R15m. seevis- boere produseer vis om
die bestaande en groter wordende gaping tussen die beskikbaarheid van
tradisionele visspesies en die groeiende vraag te voorsien. As sodanig word
die vis wat hul produseer goed geëien en die vraag is groot en in die meeste
gevalle is die prys ook hoog.
In Suid-Afrika kom toestande wat gunstig is vir die teling van garnale slegs
in die noordoostelike kusstreke van KwaZulu-Natal, en selfs daar kom
hul suboptimaal voor. Daar was slegs een kommersiële produsent in SuidAfrika, naamlik Mtunzini Prawn Farms (Edms) Bpk (wat handel gedryf het as
Amatikulu Prawns). Hul plase was geleë op die uitmondings van die Umlalazi
(Mtinzini)- en Amatikulurivier. Mtunzini Prawn Farms is egter in 2003
gelikwideer toe die versterkende rand wat hul produk nie-mededingend op
wêreldmarkte gemaak het.
’n Onderneming was besig om garnale in Coega te teel, oos van Port
Elizabeth. Hierdie onderneming was gebaseer op hiperintensiewe,
nuluitruilingstegnologie wat internasionaal nuut was; derhalwe werk
hulle agter geslote deure. Die beleggers was tevrede met die uitkoms
van die proeffase en het ’n belegging van R9.2bn bekendgestel toe die
onderneming gesluit is omdat die moederonderneming betrokke geraak
het by hofverrigtinge.
Suid-Afrikaanse Tilapia Boerevereniging
Tel: 011 659 2533
www.thetilapiasite.co.za
Die kurperbedryf in Suid-Afrika, wat nog in sy beginfase verkeer, geniet
wydverspreide belangstelling vanuit verskeie sektore van die plaaslike
ekonomie en die buiteland. Kurper geniet wydverspreide aanvaarding op
wêreldmarkte en is tans naas karp die vinvisspesie wat die tweede meeste
in die wêreld geteel word. Die vernaamste kurperspesies (Oreochromis
niloticus, O. aureus, O. mosambicus) is almal inheems eie aan Afrika, wat
’n aanduiding gee van hoe geskik omgewingsomstandighede en natuurlike
hulpbronne is. Omdat Afrika se produksie hoofsaaklik op informele
plaaslike markte en huishoudelike voedselsekuriteit fokus, dra dit in hierdie
stadium baie min tot wêreldmarkte by, hoewel daar ’n groot projek by
Daar is groot potensiaal vir die toekomstige ontwikkeling van
kurperakwakultuur in die gebied, beide wat bestaansboerderystelsels betref
en as ’n uitvoerkommoditeit. Die grootste hindernis vir die groei van die
kurperbedryf in Suid-Afrika is die onwettige status van alle spesies buiten O.
mossambicus, wat te stadig groei om kommersiële belegging te regverdig.
O. niloticus groei teen ongeveer twee maal die spoed van O. mossambicus
en was die fokus van internasionale genetiese verfyning, wat hierdie spesie
se gepastheid vir akwakultuur verder verbeter het. Totdat hulle wettig
verklaar word vir teling in Suid-Afrika, sal die kurperbedryf marginaal bly.
Hierdie spesie is as gevolg van sy gehardheid ’n hoogs geskikte spesie
vir gemeenskapsprojekte. Weens wysigings wat tans aan die tersaaklike
wetgewing aangebring word, behoort produsente binnekort om permitte
aansoek te kan doen om met O. niloticus te boer, en dit behoort die groei
van die bedryf te stimuleer in gebiede waar sulke permitte verkry word.
Katvis. Catfish Supreme (sien opskrif 3) bedryf vyf kommersiële versterkte
hersirkuleringseenhede wat oor In wye geografiese gebied (insluitende
Limpopo, Mpumalanga en Noordwes) verspreid is. Hierdie plase het
’n totale kapasiteit van 1 000 ton per jaar teen ’n potensiële waarde van
ongeveer R16 miljoen, hoewel weinig tans geproduseer word.
Katvis kan teen ’n plaashekwaarde van R14/kg in Suid-Afrika, maar ondanks
sy enorme akwakultuurpotensiaal het hierdie spesie nie ’n sterk vastrapplek
in Suid-Afrika of Europa verkry nie. Plaaslike produksie vind op klein skaal
plaas en lewer aan gelokaliseerde markte.
Die oester- en mosselsektore is die afgelope paar jaar deur bestendige
groei gekenmerk. Die produksie van oesters en mossels is tans beperk tot
die gebiede van Algoabaai, Knysna, Saldanhabaai en Alexanderbaai/Port
Nolloth. Bestaande projekte is op die uitbreiding van produksie gemik om in
die plaaslike vraag te voorsien, terwyl die potensiaal van nuwe ondernemings
ook ondersoek word.
Aansienlike hoeveelhede mossels word egter nog na Suid-Afrika ingevoer.
Daar word verwag dat die sektor sy produksie oor die volgende drie jaar
sal verdubbel, alhoewel geskikte kusgebiede beperk is. Probleme wat
gepaardgaan met ’n kusmoniteringsprogram vir skadelike algeblomme en
ander faktore wat voedselveiligheid raak, kniehalter die uitvoerpotensiaal
van hierdie sektor.
Krokodille
Die Suid-Afrikaanse Krokodilboerevereniging (SACFA)
Tel: 012 807 4100
www.sacfa.co.za
’n Inkomste kan nie net verdien
word uit die verkoop van velle,
vleis en pas uitgebroeide krokodille
nie, maar ook uit die toerismemark.
SACFA bevel gewoonlik net een aan
(produksie vir uitvoer of toerisme),
aangesien die teikenmark die
metodologie en deskundigheid wat
vereis sal word bepaal.
Die Nasionale Dierebeskermingsvereniging
(NDBV)
:e
Plaasdier-eenheid werk saam
met die Krokodilboerevereniging
en albei partye het byeengekom om
’n praktykkode met behulp van die
SABS te formuleer. Hierdie kode
skryf minimumstandaarde vir die
bedryf voor en sal van toepassing
wees op alle partye wat krokodille
aanhou of in gevangenskap teel,
insluitende parke vir toeriste.
Besoek www.nspca.co.za.