535
akkerbou & tuinbou
Weiding vir lewende hawe
1. Oorsig
“Veevoer” verwys na voeding wat aan diere gegee word, in teenstelling met
dit wat hulle self bekom. Dit sluit in hooi, strooi, kuilvoer, saamgeperste
en korrelvoer, olies en gemengde rantsoene, graansoorte en peulgewasse.
“Weiding” (voer) beteken tradisioneel plantmateriaal wat geëet word deur
vee wat wei – weiveld, gewasreste, onvolgroeide graangewasse – maar
word deesdae meer vrylik gebruik om dít in te sluit wat vroeër deur
“veevoer” aangedui is.
Spesienaam
Algemene naam
Oesreste is belangrike bron van voer in die winter. In die meer droë sentrale
en westelike gebiede van die land, het die boer gewoonlik klein areas waar
hulle droogtebestande voergewasse plant om reserwe voer te voorsien
wanneer daar ‘n droogte is. Die vestiging en bestuur van aangeplante weiding
is ’n baie gespesialiseerde bedryf. Die keuse van spesies of kultivars, die
voorbereiding van die korrekte saadbedding, saaityd, saaidiepte en -digtheid
en bemesting is voorbeelde van aspekte wat in oorweging geneem moet
word. Grasse word dikwels met ander grasspesies of met peulgewasse
soos Lusern gemeng.
Die verbouing van weiding (op droë grond) kan nietemin soveel as vier
keer meer as natuurlike veld produseer word en speel ’n belangrike rol in
veeteelt.
Die grafiek hieronder is verskaf deur Frits van Oudtshoorn se Gids tot grasse
in Suid-Afrika. Besoek www.alut.co.za of skakel 014 717 3819/078 228
0008 vir meer inligting oor die boek of die opleiding en konsulteerdienste
wat beskikbaar is.
Grond
Reënval per jaar
Aanwending
Acroceras macrum
Nylgras
Klam
625-1500mm
Weiding
Andropogon gayanas
Blougras
Sandleem
400-1400mm
Weiding
Anthephora pubescens
Borsetjiegras
Sanderig
300-650 mm
Weiding
Brachiaria brizantha
Broodsinjaalgras
Die meeste grondsoorte
500+
Weiding, soms as hooi en
kuilvoer
Cenchrus ciliaris
Katstertbuffelgras
Die meeste grondsoorte
375-750mm
Weiding, soms as hooi
Chloris gayana
Rhodesgras
Die meeste grondsoorte
600-750mm
Weiding, soms as hooi
Cynodon dactylon
Gewone kweekgras
Die meeste grondsoorte
625-1750mm
Weiding, soms as hooi
Cynodon nlemfuensis
Reuse kweekgras
Die meeste grondsoorte
650mm +
Weiding
Dactylis glomerata
Kropaargras
Die meeste grondsoorte
900mm +
Weiding en hooi
Dactyloctenium giganteum
Reuse hoenderspoor
Sanderige grond
450mm +
Weiding en hooi
Dichanthium annulatum
Vleivingergras
Kleigrond
500-900mm
Weiding en hooi
Digitaria enantha
Gewone vingergras
Meestal sanderig
500mm +
Weiding, soms as kuilvoer
Eragrostis curvula
Oulandsgras
Meestal sandleem
600-1000mm
Weiding en hooi
Eragrostis lehmanniana
Knietjiesgras
Sandleem
250-500mm
Weiding en hooi
Eragrostis tef
Tef
Meestal sandleem
500mm +
Hooi en weiding
Festuca elatior
Langswenkgras
Meestal klam grond
750mm +
Winterweiding, kuilvoer,
hooi
Hemarthria altissima
Rooivleigras
Nat grond
500mm +
Meestal weiding
Lolium multiflorum
Italiaanse rooigras
Die meeste grondsoorte
900mm +
Weiding (winter)
Lolium perenne
Meerjarige rooigras
Die meeste grondsoorte
Slegs besproeiing
Weiding (winter)
Panicum coloratum
Makarikari-buffelsgras
Kleigrond
500-1000 mm
Weiding, soms as hooi
Panicum maximum
Gewone buffelsgras
Vrugbare leem
550-600 mm
Weiding, hooi en kuilvoer
Panicum repens
Kweekbuffelsgras
Nat sanderig
500 mm +
Weiding
Paspalum dilatatum
Gewone paspalum
Nat kleigrond
750-1250mm
Meestal weiding
Paspalum notatum
Bahia-paspalum
Klam sanderig
750-1000mm
Weiding
Paspalum scrobiculatum
Veld-paspalum
Klam grond
900 mm +
Weiding, hooi en kuilvoer
Pennisetum glaucum
Babalagras
Klam sanderig
125-700mm
Weiding en kuilvoer
Pennisetum clandestinum
Kikoejoegras
Vrugbare grond
700-1600mm
Weiding
Pennisetum purpureum
Olifantsgras
Vrugbare grond
600-1500mm
Weiding en kuilvoer
Phalaris aquatica
Kanariesaadgras
Klam grond
400mm +
Weiding (winter)
Setaria sphacelata
Gewone setaria
Vrugbare sandleem
700-1700mm
Weiding en kuilvoer
Sorghum bicolor &
S.halepense
Wildegraansorghum &
Johnson-gras
Die meeste grondsoorte
400-750mm
Weiding en kuilvoer
Urochloa mosambicensis
Bosveldbeesgras
Sandleem
600-1200mm
Weiding en hooi
Urochloa oligotricha
Meerjarige urochloa
Sandleem
700-1500mm
Weiding en hooi