530
stelsels aan te beveel vir groente en blaargewasse, omdat hulle daarvan hou
om af en toe water op hulle blare te kry en ook baat by die verhoogde
humiditeit wat deur oorhoofse besproeiing geskep word.
- Geen organiese materiaal
- Vry van enige patogene
Kennis
Sekere potensiële gewasse is nou deur middel van marknavorsing
geïdentifiseer, maar sonder tegniese kennis oor die verbouing van die
gewasse sal die projek nie suksesvol wees nie. ’n Mens moet vasstel of
sodanige kennis beskikbaar is en teen watter koste.
Die algemene kennis, vaardighede en vermoëns van diegene wat aan die
projek werk, hetsy arbeiders, toesighouers of bestuurders, is belangrik
ten einde in alle opsigte sukses met enige tuinbouprojek te behaal. Beskik
die geïdentifiseerde werknemers oor die kennis en praktiese vaardighede?
Watter koste is verbonde aan die verkryging van hierdie vaardighede en
kennis?
Ekonomie
Die vereistes en behoeftes moet bepaal word vir elke gewas wat deur die
marknavorsing geïdentifiseer is. Sekere gewasse groei byvoorbeeld beter
onder skadunet, terwyl ander beter vaar in kweekhuise of tonnels.
Die geld wat nodig is om ’n projek te begin, moet noukeurig bereken
word. Verskillende tuinbougewasse stel verskillende kultiveringsvereistes
wat verskillende koste-implikasies inhou. Verder is party gewasse dalk meer
arbeidsintensief of verg dit die gebruik van duur masjienerie.
Die aanvanklike kapitale insetkoste moet bereken word en indien mens dit
nie kan bekostig nie, moet die volgende besluite oorweeg word:
• Moet ek na bykomende kapitaal gaan soek, en wat sal dit kos?
• Moet ek ’n gewas oorweeg wat minder insetkapitaal verg?
• Moet ek ’n goedkoper terrein oorweeg terwyl ek steeds die voor- en
nadele in gedagte hou?
• Moet ek kyk na die kweek van ’n gewas waaroor meer kennis
beskikbaar is en wat dus goedkoper is?
Die ekonomie van die projek behels ook opbrengs op my belegging,
produksiekoste, ensovoorts. Indien ek aan die presiese vereistes van die
mark wil voldoen, bring dit ook koste mee, en ’n mens moet deeglik besin
of die uitgawe dit werd is.
Aangepas uit ’n artikel deur Johannes Maree. Kontak hom by
[email protected] of skakel 082 564 1211.
3. Aantekeninge oor besproeiing
Druip- of Oorhoofse besproeiing – wat is die beste?
Die noodsaak van besproeiing is ’n gegewe, maar dit is nie altyd duidelik
watter stelsel om te gebruik nie. Johannes Maree bring sekere aspekte na vore
wat oorweeg moet word alvorens ’n finale besluit oor ’n besproeiingstelsel
geneem word.
Wanneer mens ’n tuinbou-onderneming aanlê, uitbrei of opgradeer, moet
daar besluit word watter besproeiingstelsel die beste sal wees – drup- of
oorhoofs? Met oorhoofs bedoel ons mikro-besproeiingstelsels wat oorhoofs
of hoog bokant die plante opgestel word, maar stelsels wat grondlangs, of
net bokant die grond loop, is ook beskikbaar.
Wat is u watersituasie?
Oor die algemeen word water in ’n drupsisteem meer effektief gebruik as
in ’n oorhoofse stelsel. Laasgenoemde benat die paadjies, wat normaalweg
20-30% van die oppervlak beslaan, terwyl ’n drupstelsel die water slegs
op di R