373
landbou-onderwys,
-opleiding & -beroepe
Landbou-onderwys en -opleiding
1. Oorsig
Die uitdagings wat die regering en die gemeenskap in die gesig staar is
aansienlik, maar nie onoorkombaar nie. Een van hierdie uitdagings is die lae
geletterdheidsvlakke, wat die ontwikkeling van landbou en ander basiese
beroepsvaardighede verhinder.
Die vaardighede wat benodig word vir landbouproduksie, voedselsekuriteit
en volhoubare landelike ontwikkeling, sluit in:
• geletterdheids- en syferkundigheidsvaardighede
• basiese besluitneming en probleemoplossing
• tegniese en beroepsvaardighede in landbou, asook grond- en waterbestuur
• leierskaps-, beplannings- en bestuursvaardighede
• maatskaplike, tussenpersoonlike en kommunikasie-vaardighede
• onderhandelings- en fasiliterings-vaardighede
• die kritiese denkwyse wat nodig is om innovasie en verandering te
bevorder
• voedselpreservering en -verwerkingsvaardighede
• bemarkingsvaardighede
• sake-, inkomsteskeppende en ondernemersvaardighede
• die bewustheid van maatskaplike, politieke en regsinstellings wat
noodsaaklik is vir effektiewe deelname in die samelewing
Baie van hierdie vaardighede kan beskou word as die boustene vir sukses in
die moderne wêreld en behoort aangeleer te word deur laer en middelbare
onderwys. Ongelukkig is die nie die geval nie, omdat die onderwysstelsel
baie jong mense, veral in landelike gebiede, in die steek gelaat het.
Ons moet ons vaardighede behou, in onderwys belê, en ’n gesonde
landbouhervorming skep en implementeer om kleinskaalse boere te help.
Innoverende publiek-private vennootskappe moet gesmee word om die
groen ekonomie te steun, voort te bou op bewaringspogings, en om ’n
robuuste vaardigheids- en opleidingsregime te ontwikkel – veral rakende
die ontwikkeling van ondernemerskap en innovasie.
Die voorsiening van basiese onderwys en opleiding vir volwassenes
(ABET) is ’n belangrike aspek in die werksaamhede van die sektorale
onderwys- en opleidingsowerhede (SETAs). Om geletterdheid onder
plaaswerkers te verseker, bly een van die grootste uitdagings in ons
belegging in mense.
Die byvoordele van onderwys en opleiding strek, saam met die verskaffing
van vaardighede en die vermoë om te presteer, verder as die werkplek en
moreel van personeel: mense word agente van verandering en positiewe
deelnemers in die ontwikkeling van hulle gemeenskappe.
2. Plaaslike sakeomgewing
Belangrikste ontwikkelings gedurende 2011-2012
Hieronder volg ’n paar van die belangrikste ontwikkelings wat in die vaardigheidsontwikkelingsveld oor die afgelope twee jaar plaasgevind het. Sien The
Skills Handbook (skakels is in afdeling 9 van hierdie hoofstuk):
• Die Infrastruktuur-plan wat ’n spesifieke menslikehulpbronontwikkelingskomponent (HRD) het waaraan alle regeringsinfrastruk
tuurprojekte sal moet voldoen.
• Die Nasionale Vaardigheidsooreenkoms wat in Julie 2011
onderteken is om agt bepaalde verbintenisse te stel wat gesamentlik
deur besighede, werkers en die regering ooreengekom is om die Nuwe
Groeipad se mikpunt van 5 miljoen nuwe betrekkings te ondersteun.
• Die
Menslikehulpbronne-ontwikkelingsraad
(HRD-raad
van Suid-Afrika) se sekretariaat is gestig om administratiewe en
ondersteuningsfunksies te verskaf aan hierdie nuwe liggaam, wat in
die HRD Strategie (2010–2030) bepleit is – Suid-Afrika se leidende
dokument vir alle menslikehulpbron-verwante beplanning.
• Die publikasie van die konsepbeleidsdokument oor die kwalifikasie
van sub-raamwerke – hierdie dokument se bedoeling is om riglyne
te gee oor hoe gehalteversekering gehanteer sal word oor die drie
onderskeie “sub-raamwerke” van die NQF: die Nasionale Kwalifikasie
Raamwerk (gehalte verseker deur die CHE), die beroepsraamwerk
(gehalte verseker deur die QCTO) en die algemene en voortgesette
raamwerk (gehalte verseker deur Umalusi). Hierdie dokument is
belangrik omdat leerders in staat moe