100
bemarking en finansiële
dienste
Veilings – lewende hawe
1. Oorsig
Kalenderveilings word weekliks, maandeliks, kwartaalliks of selfs jaarliks
gehou by dieselfde plek, deur ’n agent wat die veilings in ’n kalender
adverteer. Die plek waar dit plaasvind, is waarskynlik lank gelede gekies
en toe ontwikkel en die blote feit dat dit bly voortbestaan, bewys dat
daar ’n behoefte aan sodanige veiling bestaan. Verkopers en kopers by
die kalenderveiling kan wissel ooreenkomstig wat aangebied word en die
behoeftes van beide verkopers en kopers. Die afslaer, bemarkingsbeampte,
rekenmeester, die registerklerk (roll clerk) en werkers fasiliteer die veiling.
• Die bemarkingsbeampte bekom die lewende hawe vir die veiling,
ontvang die diere by die veilingkrale, verdeel die diere in lotte volgens
kopers se smaak en werk saam met die afslaer om kopers na die veiling
te lok.
• Die rekenmeester hanteer die finansiële administrasie wat al die
statutêre vereistes, asook die insameling van betalings, finansiering van
kopers en betaling van verkopers, insluit.
• Die registerklerk (die persoon wat alles opskryf) teken alles akkuraat
op: wat verkoop word, deur wie, aan wie en teen watter prys per
dier.
• Die werkers identifiseer die diere en laai hulle op vragmotors vir
aflewering by die kopers.
Spesiale veilings word deur ’n verkoper/verkopers aangevra vir die
verkoop van ’n deel van of al hulle lewende hawe, plase, en dies meer.
Indien die boer sy boerdery opgee, is dit ’n finale uitverkoping.
By die Stoetveiling word diere met spesiale teeleienskappe verkoop. Die
afslaer, kopers en verkopers sal nou saamwerk met ’n telersgenootskappe
wat die diere sal uitsoek ooreenkomstig hul standaarde vir hierdie soort
veiling. ’n Stoetveiling word hanteer deur ’n afslaer wat in stoetery
spesialiseer. Die Handleiding vir Stoettelers sluit ’n volledige hoofstuk in oor
die aantekening van diere en hoe hulle presteer, sowel as die beginsels
vir die bemarking van opreggeteelde lewende hawe. U kan meer inligting
hieroor kry by www.studbook.co.za, of skakel 051 410 0900.
Wildveilings – wild kan ten tyde van ’n ope veiling verkoop word, of deur
middel van ’n katalogus. Spesiale reëlings moet getref word vir die vervoer
van wild, en die veilingkrale asook hanteringsfasiliteite moet aan bepaalde
spesifikasies voldoen. Alle veilings word deur personeel van die NDBV
(NSPCA) bygewoon sodat hulle seker kan maak dat die diere behoorlik
hanteer word en dat die fasiliteite aan die voorgeskrewe kriteria voldoen.
Wanneer lewende hawe uit die hand verkoop word, fasiliteer ’n
bemarkingsbeampte of agent ’n direkte transaksie tussen ’n verkoper en
koper van lewende hawe. Die transaksie word deeglik opgeteken.
Boere kan ook hul diere teen gewaarborgde pryse aan slagpale,
voerlotte, en dies meer verkoop, met of sonder die hulp van ’n agent. Die
koper word die eienaar van die dier. Kontrakslagtery is van toepassing op
slagdiere waarvoor die boer per kilogram betaal word. Die vyfde kwart
(die vel, ensovoorts) dien as slagfooi.
Rolspelers in die bemarking van lewende hawe
• Agente – hulle maak ’n beroep daarvan om transaksies tussen kopers
en verkopers te fasiliteer
• Verkopers – hulle is primêre en sekondêre produsente
• Kopers – slagpale, die handel, voerlotte en spekulante
• Finansiers – gewoonlik banke
Die mark vir lewende hawe en die verwante waardeketting
verteenwoordig die enkel grootste nywerheid in die Suid-Afrikaanse
landbousektor. Al die rolspelers in die waardeketting voeg waarde by en
help die nywerheid oorleef.
2. Nasionale strategie
Landbouprodukagenteraad
Agricultural Produce Agents Council
(APAC)
Tel: 011 894 3680
Faks: 011 894 3761
[email protected]
www.apacweb.org.za
Ingevolge
die
Wet
op
Landbouproduk-agente 12 van
1992, soos gewysig, moet agente
in Suid-Afrika by APAC registreer.
Lede van hierdie raad word deur
die Minister van Landbou en
Grondsake aangestel. Die doel
van die raad is om drie kategorieë
van landbouprodukte-agente te
reguleer, naamlik varsprodukteagente, lewendehawe-agente en
uitvoeragente.
Departement Landbou,
Bosbou en Visserye (DLBV)
Direktoraat: Bemarking
Tel: 012 319 8455
www.daff.gov.za
Veilings word in die bespreking oor
die bemarking van lewende hawe
in Opleidingsverslag Nr 7 van die
uiters handige reeks, Agricultural
Marketing Extension, ingesluit. Soek
dit op by www.daff.gov.za, kies die
opsies “Publications” en “General