Bangiyada Islaamka:
Milicsi T
aariikheed
1963-dii ayaa bangigii u horreeyey oo ku shaqeeya nidaamka
maaliyadeed ee Islaamka laga
furay magaalda Mit-Qamar ee
dalka Masar. Inkastoo bangigaas
markiiba irdaha la isugu dhuftay,
arrimo siyaasadeed darteed,
haddana, muddadii yarayd
ee uu shaqaynayey, sagaalkiisii laamood, waxay soo jiiteen
macaamiil sare u dhaafaysa hal
milyan oo qof. Chapra (2001)
wuxuu tilmaamaa in bangigaas
iyo labadii isku day ee ka horreeyey, oo midna laga hirgeliyey
dalka Pakistan midna Malaysiya,
ay dumiyeen darbigii khiyaaliga
ahaa ee muslimiinta ka hortaagnaa yagleelidda nidaam maaliyadeed oo ku salaysan shareecada Islaamka .
Duminta derbigaas khiyaaliga ah
waxaa xigey yagleelidda bangiyo
ka baaxad weyn bangigii hore.
Bangigii u horreeyey, ‘Dubai
30
Islamic Bank’, waxaa laga taagey
magaalada Dubai ee Isutagga
Imaaraadka Carabta (UAE) sannadkii 1975-tii. ‘Faisal Islamic
Bank’ ayaa isna laga aasaasay
Masar iyo Suudaan sannadkii
1977-dii. ‘Islamic Bank of Jordan’
iyo ‘Islamic Bank of Bahrain’ ayaa
iyana irdaha loo furay sannidihii
1978 iyo 1979-kii. Yagleeliddii
Bangiga Horummarinta Islaamka
(IDB) sannadkii 1973-dii ayaa isna
culays weyn ku soo kordhiysey
hammigii la rabay in lagu dhiso
nidaam maaliyadeed oo ku salaysan shareecada Islaamka.
Soo if-baxaas, bagiyada Islaamka, waxaa dhinac socday
baraarug siyaasadeed. Tusaale
ahaan, shirkii wasiirrada arrimaha
dibedda ee dunida Islaamka
ee lagu qabtay Dakar, Senegal,
bishii Abriil ee 1978-dii, waxaa la
soo jeediyey in dunida Islaamku
si qunyar-qunyar ah u hirge-
liso bangiyo Islaami ah. Sidoo
kale, shirkii wasiirrada arrimaha
dibedda ee Islaamabaad, Pakistan ee May 1980 waxaa la soo
bandhigay tallaabooyinkii la
qaadi lahaa si loo meel mariyo
qaraarkii 1978-dii la gaaray.
Shirkii saddexaad ee dunida
Islaamka ee lagu qabtay Makah
iyo Daaif, Sacuudi Carabiya, 1981kii waxaa isna la isla qaatay, si
xiriir ganacsi iyo wadashaqayn u
dhexmarto dunida Islaamka, in
dunida Islaamka dhammaan laga
hirgeliyo bangiyo Islaami ah. Sida
uu soo guuriyo Warsame (2007),
Aljeeriya, Sacuudi Carabiyo iyo
Soomaaliya ayaa hormuud ka
ahaa dadaalkaas lagu baadigoobayey sidii dunida Islaamku
u yeelan lahayd nidaam maaliyadeed oo waafaqsan shareecada Islaamka.
50 sano ka gadaal, hey’adaha ku
shaqeeya nidaamka maaliyadeed
www.buuh.net