DHAMBAAL | Page 18

hoggaamiye “ Meesha waddamo badani, asbaabo la xiriira hoggaan fiican oo caynaanka u qabtay, ay isbeddello waawayn sameeyeen, hoggaanka Soomaalidu wuxuu lixdii sano ee ugu dambeeyey ku mitiday siday u haysan lahaayeen koobka dawladaha fashilmay iyo musuqmaasuqa. Hoggaan xumida Soomaaliya waxay gaartay heer Dr. Mxamed Daahir Afrax tilmaamay in aan ku sifownay “ummad dil lagu xukumay iyaduna dareemi la” . In kastoo, Soomaaliya ay soo martay xilliyo adag iyo duruufo qallafsan, mar kastana ay, gargaarka Eebbe ka sokow, u baahnayd hoggaan toosan, misana, inta la hayo taariikhda ma soo marin mar ay uga baahi badan tahay: hoggaan leh diin iyo dadnimo; hoggaan dalkaan iyo dadkaan aan iib ku raadinayn; hoggaan leh garasho dheeri iyo xilkasnimo; hoggaan leh aqoon iyo waaya’aragnimo; hoggaan fahansan jihada caalamku u socdo, abuurina kara siyaasaddii gundhigga u noqon lahayd qorshe lagu higsado himilooyinka horummar ee ummadaha kale higsanayaan; hoggaan fahansan muhimadda dawlad-wanaagga iyo xisaabtanka; hoggaan caan ku ah daacadnimo, hufnaan, iyo hiraal; hoggaan ku dhex nool, fahansanna duruufaha nololeed ee shacabka; hoggaan si sharci ah ku yimid, xushmadna u haya sharciga; hoggaan toosin kara damiirka dadka una jihayn kara dhanka mustaqbalku ka jiro; hoggaan damaciisu ka xeeldheeryahay xil la qabto; hoggaan soo nooleeya amalkii iyo rajadii Soomaalida . Soomaaliya waxay u baahantahay hogggaan aan didiye ahayn ee dabbaale ah; hoggaan aan eel reeb noqon ee aaya reeb 18 noqda; hoggaan aan suul eeg noqon ee soof eeg noqda; hoggaan aan beleliye noqon ee bogsiiye noqda; hoggaan aan hurde noqon ee hedlede noqda; hoggaan aan xoolo la joog noqon ee xeer la joog noqda. Soomaaliya, waxay u baahan tahay hoggaamiye aan u adeegin qoyskiisa, qabiilkiisa iyo koox gaar ah ee u adeega shacabka Soomaaliyeed; hoggaamiye aan dhisin gobol gaar ah, degmo gaar ah ama tuulo gaar ah ee dhisa dal iyo dad. Hoggaan xumidu kuma koobna haykalka siyaasadda oo kaliya, ee wuxuu sidoo kale, naafeeyey dhammaan dhinacyada kala duwan ee nolosha Soomaalida. Tusaale ahaan, daraasad Shire (08) ku sameeyey sharikaadka dhexe iyo kuwa waaweyn ee Soomaalida ayaa muujisay in hoggaan xumidu (poor leadership) tahay darbiga ugu weyn ee ka hortaagan koboca iyo horummarka sharikaadka Soomaalida. Daraasaddaasi waxay sidoo kale muujisay in wax ka badan 90% fashilka ku yimaada sharikaadka Soomaalidu salka ku hayo hoggaan xumo. Daraasad kale oo Shire (08) ku sameeyey hoggaanka sharikaadka dhexe iyo kuwa waaweyn ee Soomaalida ayaa muujisay in qiyamka ho