Tarih Boyunca Mülkiyet Anlayışı ve Osmanlı Toprak Düzeni
dek veya kadro kısmına “kılıç timar” adı verilir ve kılıç timar, timarın parçalanamayan en küçük parçasıdır. Timar terakki, zam veya hisselerle daha büyük bir miktara ulaşmış olsa da,
mahlul olduğunda, kılıç hakkının üst tarafı bölünerek başkalarına verilebilirdi, ancak kılıç kısmı bölünmeden tevcih edilirdi ve bölünmesi de caiz kabul edilmezdi 105 . Bir sipahiye birden
Timar Sisteminin ana kütükleri olan tahrir defterlerinden örnek
fazla kılıç verilmemesi, verilmiş ise diğerinin alınarak müstahak olan bir başkasına tevcih edilmesi 106 timar sisteminin en önemli hususlarından birisini teşkil etmekte olup, kadim kanunlara riayet edilerek muamelelerin yürütülmesi hususunda nişancı, reis ve defter eminleri uyarılıp, iki kılıç timarın bir kişiye verilmemesine çok dikkat etmeleri için tembih edilirlerdi.
107 Timarın ilk tevcihinde verilen en az miktarına “iptida” adı verilir. Rumeli Eyaleti’nde iptida
en çok 6 bin akçe olup, bunun 3 bini kılıç ve diğer 3 bini hisse kabul edilirdi. Bu miktar diğer
eyaletlerde 3 ila 5 bin akçe arasındaydı . 108
105 Yaşar Yücel, Osmanlı Devlet Teşkilatına Dair Kaynaklar: Hırzü’l-Mülûk, Ankara 1988, s.158
106 BOA.Mühimme Defterleri, C.VII, K.I, s.90, hüküm 91
107 Selanikî Mustafa Efendi, Selanikî Tarihi, Haz.Mehmed İpşirli, Ankara 1999, C.II, s.636
108 Sofyalı Ali Çavuş Kanunnamesi, s.4
29