ISABELLA VAN SPANJE EN ELISABETH VAN ENGELAND.
EENE GESCHIEDKUNDIGE PARALLEL.
Beide vorstinnen hebben na lange wederwaardigheden en harde lotgevallen den troon bestegen, maar terwijl ISABELLA die ten gevolge van de onregtvaardigheid van haren broeder HENDRIK onderging, had ELISABETH eene jeugd vol rampen, omdat zij aan eene dwaze zamenzwering tegen hare zuster, koning MARIA, deel genomen had. Zij leed derhalve door eigene schuld, terwijl ISABELLA door de zonde van anderen ongelukkig was.
Zeer verschillend waren ook de uitwerkselen van het onder-gane lijden op beide vrouwen. Terwijl het ongeluk het hart van ELISABETH voor haar geheele volgende leven verhardde, haar zelfs wreed maakte en haar alle vrouwelijke zachtheid zoo ver deed verliezen dat zij, toornig zijnde, herhaalde malen hare ministers en raadslieden om de ooren sloeg of in het aangezigt spuwde, en die hendelingen met een vloed van gemeene scheld-woorden vergezelde – bleef het gemoed van ISABELLA zacht en welwillend, zoodat zij bij de noodige strengheid in het straffen toch de voorschriften van het christendom en de menschelijk- heid niet vergat.
Beide hebben grdurende eene lange en voorspoedige regering de welvaart harer landen doen toenemen, en het aanzien harer straten verhoogd; maar terwijl ELISABETH slechts als regentes wordt bewonderd, werd en wordt ISABELLA tevens wegens hare persoonlijke deugden vereerd en bemind, zoodat een der nieuwste spaansche geschiedschrijvers, MANOZ, haar la incomparable ISABEL noemt.
Beide vrouwen hebben een ongewoon grooten invloed op hare onderdanen uitgeoefend en eene zeldzame magt over hunnen wil bezeten; beide hebben gedurende eene lange regering de rust in het rijk beward en de twisten der partijen beteugeld; maar terwijl de Engelschman zich slechts aan den despotieken wil en de vastheid van geest zijner vorstin onderwierp, ver-