Contemporary Eurasia, Economic and Political Issues, volume V (1) Contemporary Eurasia volume V (1) | Page 96
ՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԵՎ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ ԽՆԴԻՐՆԵՐ
երբ «Իրաքի և Լևանտի իսլամական պետություն» կոչվող
խմբավորումը մեծ տարածքներ գրավեց Իրաքի հյուսիսում և
կենտրոնում: 2014 թ. հունիսին, երբ կառավարական զորքերը
նահանջում էին Քիրքուքից, քրդական փեշմերգան արագորեն
զբաղեցրեց այն:
Բաղդադի և Էրբիլի հարաբերությունների սրումը համըն-
կավ վարչապետ Նուրի Ալ-Մալիքիի դիրքերի ամրապնդման
ժամանակաշրջանի հետ: Ալ-Մալիքին, որն ուներ Իրանի և
ԱՄՆ-ի աջակցությունը, կենտրոնամետ քաղաքականություն էր
վարում՝ միաժամանակ իր ձեռքում հավաքելով իշխանական
լծակները: Մինչև 2008 թ. քրդական կուսակցությունները դաշ-
նակցում էին շիայական ուժերի՝ Ալ-Մալիքիի «Դաուա» կուսակ-
ցության 19 և Աբդ Ալ-Ազիզ Ալ-Հաքիմի գլխավորած Իրաքի
իսլամական գերագույն խորհրդի հետ: Ալ-Մալիքին օգտագոր-
ծում էր քրդերի աջակցությունը՝ սուննի արաբական ուժերի և
շիա ազդեցիկ հոգևորական Մուքթադա Ալ-Սադրի գլխավորած
շրջանակների ընդդիմությանը դիմագրավելու համար: Քրդերը
2008 թ. մարտին աջակցեցին Ալ-Մալիքիին Ալ-Սադրի կողմնա-
կիցների դեմ առճակատման ժամանակ 20 :
Ալ-Մալիքիի և քրդերի հարաբերությունները սկսեցին լար-
վել 2008 թ. սկսած: Բարզանիի և վարչապետի միջև հեռակա
վեճ սկսվեց. Բարզանին Ալ-Մալիքիին մեղադրեց իշխանու-
թյունն իր ձեռքում կենտրոնացնելու մեջ ի պատասխան վար-
չապետի ելույթի, ով քրդերին մեղադրել էր հակասահմանա-
դրական քաղաքականություն վարելու մեջ՝ ինչպես փեշմերգան
ՔՇԿ-ի տարածքից դուրս տեղակայումը և օտար երկրների
դիվանագիտական ներկայացուցչությունների բացումը ՔՇԿ
տարածքում 21 : Բասրայում Ալ-Սադրի և Խանեկինում քրդերի
դեմ ունեցած հաջողություններից ոգեշնչված՝ վարչապետ
Նուրի Ալ-Մալիքին 2008 թ. սեպտեմբերի 17-ի ելույթում խոսեց
ուժեղ կենտրոնական պետության առավելությունների մասին՝
միաժամանակ նշելով, որ դա չի հակասում ֆեդերալիզմի
սկզբունքին: «Սա չի նշանակում հրաժարում ֆեդերալիզմից:
19
20
21
Կուսակցության անվանումն է «Իսլամական կոչի կուսակցություն», որ հա-
ճախ համառոտ նշվում է «Դաուա» (արաբերենից թարգմանաբար՝ կոչ):
Katzman K., Kurds in Post-Saddam Iraq, Congressional Research Service
report for Congress, Washington, 1 Sep. 2009, p. 6:
Full text of KRG response to Iraqi Prime Minister's accusations, 1 Dec 2008,
KRG website, http://cabinet.gov.krd/a/d.aspx?l=12&s=02010100&r=223&a=
26811&s=010000 (մատչելի էր 12.05.2016):
96