Contemporary Eurasia, Economic and Political Issues, volume V (1) Contemporary Eurasia volume V (1) | Page 34

ՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԵՎ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ ԽՆԴԻՐՆԵՐ ԵՎԱ ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆ ՃԱՊՈՆԻԱՅԻ ՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ՀԱՐԱԲԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ ՍԱՈՒԴՅԱՆ ԱՐԱԲԻԱՅԻ ՀԵՏ Սաուդյան Արաբիան և Ճապոնիան ռազմավարական գործընկերներ են: Երկկողմ հարաբերությունները, որոնք ունեն ավելի քան 60 տարվա պատմություն, հիմնված են փոխ- շահավետության, երկու երկրների միջև բարեկամության և սերտ համագործակցության վրա: Իհարկե, առաջին հերթին Ճապոնիային հետաքրքրում է Սաուդյան Արաբիան իր նավ- թային մեծ պաշարներով: Երկու կողմերը մեծ տեղ են տալիս համաշխարհային նավթային շուկայի կայունությանը, որտեղ Սաուդյան Արաբիան խաղում է կարևոր դեր՝ լինելով աշխարհի ամենամեծ նավթային պաշարներն ունեցող պետությունը և ՕՊԵԿ-ի կարևոր անդամ-պետություններից մեկը: Ճապոնիան Սաուդյան Արաբիայի երկրորդ ամենամեծ առևտրային գործըն- կերն է ԱՄՆ-ից հետո, որից ստանում է իր նավթային ներ- կրումների 24.8%- 1 ը, իսկ Տոկիոն իր հերթին ներդրումների տեսքով աջակցում է Սաուդյան Արաբիայի տնտեսության զար- գացմանը: Ճապոնիայի և Սաուդյան Արաբիայի միջև դիվանագիտա- կան հարաբերությունները հաստատվել են դեռևս 1955 թ., որին այնուհետև հաջորդեց տնտեսական հարաբերությունների հաստատումը: Արդեն 1957 թ. Ճապոնիան ներգրավվեց նավ- թի արդյունահանման գործընթացի մեջ: Ծագող արևի երկիրն իր մեծ կապիտալի շնորհիվ կարողացավ ստեղծել «Արաբիեն օյլ» ("Arabian Oil") նավթային ընկերությունը 2 , որը մտավ «Յոթ քույրեր» միջազգային նավթային կարտելի կազմի մեջ 3 և մեր- ձավորարևելյան տարածաշրջանում առկա ամերիկյան ու անգ- լիական նավթային մենաշնորհների մրցակցության պայման- 1 2 3 Saudi Arabia remains Japan’s top oil supplier, 01.03.2016, http://english. alarabiya.net/en/business/energy /2016/03/01/Saudi-Arabia-remains-Japan-s- top-oil-supplier.html Озолинг В., Экономика Саудовской Аравии, М., 1975, с. 125. Peterson J., The Politics of Middle Eastern Oil, Washington, 1983, p. 3. 34