Contemporary Eurasia, Economic and Political Issues, volume V (1) Contemporary Eurasia volume V (1) | Page 30
ՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԵՎ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ ԽՆԴԻՐՆԵՐ
առանց խոչընդոտների անհրաժեշտության դեպքում միմյանց
փոխանցելու էլեկտրաէներգիա:
Այսօր արդեն քննարկվում է նաև գազի հետ կապված նոր
ծրագիր: 2016 թ. օգոստոսի 4-ի ՀՀ կառավարության որոշման
համաձայն՝ կստեղծվի «Էներգաիմպէքս» փակ բաժնետիրա-
կան ընկերությունը, որը հնարավորություն կընձեռի ավելաց-
նելու բնական գազի ներկրումն Իրանի տարածքից՝ առավել
արդյունավետ դարձնելով Իրան-Հայաստան գազամուղի օգ-
տագործումը 20 : Հետագայում փորձ է արվելու իրանական գազը
Վրաստան արտահանելու, ինչն իրականում ձեռնտու է բոլոր
կողմերին: Վրաստանը հնարավորություն կստանա բազմազան
դարձնելու գազի ներկրման աղբյուրը` ի հակակշիռ ադրբեջա-
նականի: Հայաստանը, հանդիսանալով տարանցիկ երկիր,
կստանա տարանցիկության վճար կամ դրան համարժեք գազ,
որը կհոգա նրա էներգետիկ անվտանգության խնդիրները:
Իրանն իր հերթին կմեծացնի գազի արտահանման աշխարհա-
գրությունը:
1998 թ․ սկսած՝ շարունակվում են էլեկտրաէներգիայի
փոխշահավետ սեզոնային փոխանակումները: Հայաստանն
ամառային ամիսներին էլեկտրաէներգիա է տրամադրում
Իրանին, փոխարենը այն ստանում է ձմեռային ամիսներին:
Հայաստան-Իրան էներգետիկ համագործակցության մեկ
այլ ծրագիր է Հայաստանի տարածքում համատեղ նավթա-
վերամշակման գործարանի կառուցումը: Այն եռակողմ ձևա-
չափ ուներ` Հայաստան-Ռուսաստան-Իրան: Նախատեսվում էր
Հայաստանում իրանական նավթի բազայի վրա կառուցել
նավթավերամշակման գործարան: Այս պայմանագիրն առայժմ
սառեցված է, որի հիմնական պատճառը թերևս նավթի գնի
շուրջ եղած անհամաձայնությունն է 21 :
Կողմերը որոշեցին մեկ այլ ծրագիր իրականացնել` պատ-
րաստի նավթամթերքներ տեղափոխել Հայաստան` Թավրիզ-
Արարատ ձգվող 8 մատնաչափ տրամագծով խողովակաշա-
րով, որը բավարարելու է Հայաստանի պահանջարկը: Միջազ-
գային նավթային շուկայում տեղի ունեցող փոփոխություններն
20
21
Կստեղծվի «Էներգաիմպէքս» ընկերություն, 4 օգոստոս 2016, http://www.
gov.am/am/news/item/12562/.
Տեղեկանք Հայ-իրանական տնտեսական համագործակցության համատեղ
նիստի քննարկմանը ներկայացվող հարցերի մասին, ՀՀ ԱԳՆ, պատ-
մադիվանագիտական բաժին, գործ 84, էջ 95:
30