Contemporary Eurasia, Economic and Political Issues, volume V (1) Contemporary Eurasia volume V (1) | Page 18
ՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԵՎ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ ԽՆԴԻՐՆԵՐ
հանդեպ նավթի շուկայի հիմնական սպառողների վերաբեր-
մունքի կտրուկ փոփոխության, և նույնիսկ պարզվում է, որ
Ադրբեջանն իր նավթագազային պաշարներով գերագնահատ-
ված է եղել, և ժամանակն է դրանք վերագնահատել` նվազեց-
նելով նրա նշանակությունն էներգետիկ միջազգային շուկայում:
Ըստ ադրբեջանական մամուլի՝ ներկայումս դոլարի իրա-
կան արժեքը Բաքվի սև շուկայում 1-ը 2 հարաբերության է,
ինչը նշանակում է, որ Ադրբեջան պետությունն իր բոլոր ակ-
տիվներով հանդերձ գերագնահատված է առնվազն 2 անգամ 6 :
Հարավային Կովկասում Ադրբեջանի նավթային դերի
փոփոխությունը տեղի է ունենում Իրանի ակտիվության ֆոնի
վրա, որի՝ էներգետիկ շուկա վերադարձը սպառնալիքներ է
ստեղծում առաջին հերթին մանր խաղացողների համար: Այ-
սինքն՝ Ադրբեջանի՝ որպես նավթ արդյունահանող պետության
դերի նվազումը նվազեցնում է նաև Հարավային Կովկասի՝
որպես նավթի արդյունահանման և տարանցման տարածա-
շրջանի աշխարհատնտեսական նշանակությունը: Հարավային
Կովկասը՝ որպես նավթ արդյունահանող տարածաշրջան,
սպառող հիմնական պետությունների համար աստիճանաբար
կարող է կորցնել իր հետաքրքրությունը, իսկ նավթի արտա-
հանման ծավալների նվազումը և հատկապես Կենտրոնական
Ասիայից էներգակիրների տեղափոխման չնչին ծավալները
հուշում են, որ տարանցման տեսանկյունից հետաքրքրությունը
նույնպես կարող է նվազել:
Ադրբեջանի նավթային վարկանիշի նվազումը տեղի է
ունենում Հայաստանի՝ որպես տարածաշրջանում կայունու-
թյան պահպանման հիմնական դերակատարի վարկանիշի
բարձրացման ֆոնին։ Սա հատկապես նկատելի է քառօրյա
պատերազմից հետո, երբ պարզ դարձավ, որ նավթային եկա-
մուտների նվազմամբ Ադրբեջանն իր վարքով և գործողություն-
ներով սկսում է դառնալ տարածաշրջանային կայունությանն
սպառնացող անկանխատեսելի ու ագրեսիվ պետություն, ինչը
հարված էր վերջինիս վարկանիշին՝ որպես նավթի ու գազի
կայուն մատակարարի:
Հարավային Կովկասը կորցնում է նավթային շրջանի կամ
էներգակիրների տեղափոխման միջանցքի վերջին տարիներին
նրան պարտադրված վարկանիշը, և կարող է ձեռք բերել
6
Валютный "черный рынок" возвращается, 13.01.2016, http://ru.sputnik.az/
economy/20160113/403346403.html.
18