Beşiktaş Belediyesi Dergisi | Page 20

�essamlar Türkiye çapında varlıklarını ilk kez �Yurt Ser�ileri�yle duyurdular�

İbrahim �allı� Sami Yetik� �eyhaman Duran� �evket Dağ� �ikmet Onat� ����� Kuşağı�� �esim� �eyhaman Duran
1942 Yurt Resimleri gezisine 12 ressam gönderilmesi ve serginin Mayıs 1943’ de açılması düşünülür �20�. Sonuçta bu geziye 14 ressam katılır ve 166 resimle dönerler. Abit Elder Muş; Ali Avni Çelebi, Avni Arbaş, Bedri Rahmi Eyüboğlu, Cemal Tollu, Cevat Dereli, Hamit Görel, İbrahim Çallı İstanbul’ dan, İlhami Demirci, Malik Aksel Denizli; Refik Epikman, Şefik Bursalı Kocaeli; Turgut Zaim Kırşehir’ den yaptığı resimlerle 1943 sergisine katılırlar �21�. Sanatçı sayısı ile birlikte resim sayısı da artar. 6 yıl içinde 63 ile 63 ressam gönderilmesi tasarlanan etkinlik bu ereğe, 1943 Eylül ayında açılan sergide ulaşır �22�. Aynı yıl, VI. Yurt Resimleri gezisine gönderilen Arif Kaptan Çanakkale, Cemal Bingöl, Halil Dikmen Erzurum, Hulusi Mercan, Mahmut C�da Bitlis, Melehat Ekinci Bilecik, Nurullah Berk Tekirdağ, Saim Özeren Hakkari, Saip Tuna Kırklareli, Şeref Akdik Erzincan resimleri ile dönerler.
1944 yılında bir katalog ile sanatçılar ve resimleri, Cumhuriyet Halk Partisi Resim Sergisi adı altında toplu bir sergide bir araya getirilir. Bu 6 yıllık çalışmaların genel değerlendirmesi olarak önem kazanır. Eylül ayında 675 resim Ankara Sergievi salonlarında sergilenir. Sergiden seçilen resimlerin, Ekim ayında, Manisa ve Konya halkevlerinde sergilenmeleri, Ankara ve İstanbul dışında açılan büyük sergilere örnek olması nedeniyle, çok önemlidir �23�. 1945 yılında çok partili sisteme geçiş hazırlıkları politik yarışı gündeme getirmesi nedeniyle bu etkinlik ilgi alanından çıkar, illerin resimlenerek belgelenmeleri yeni bir alanda ele alınır.
1 Ekim 1945 tarihli Ülkü Dergisi bu yeni uygulamanın sonucunu duyurur. Bu uygulamayla, mimarlar kentlerin tarihi dokusunu inceleyen projeleriyle yarışacaktır. Mimarlık Sergisi adlı bu etkinlik, 15 Eylül 1945 tarihinde, Ankara Sergievi salonlarında yapılan törenle sergilenmeye açılır�
“ Mimarlarımızın yurdun tarihini ve milli özelliklerini, sanat değerlerini açıkça belirten bu sergisi takdirle karşılanmış” açıklamasını birinci seçilen çalışmayı tanıtan şu satırlar izler�“ Sergide Anadolu Türk Mimarlığının en eski eserlerinin önemli bir kısmını bağrında saklayan Erzurum şehrinin anıtları gösterilmektedir. 37 parça eserde Erzurum şehri, büyük tarihi anıtları ve eserleri gösterilir �24�.”
Yurt Sergileri’ nin amacı olan kent tanıtımları yeni bir boyut kazanırken resim çalışmaları ne olmuştur? Yeni sorular ve bakış açıları burada gündeme gelir. Sabancı Koleksiyonu resimleri arasında tarafımızdan belgelenen 1945 tarihli Konya resmi, bu yıl içinde yurt gezilerinin yapıldığını kanıtlamakta ve Ferruh Başağa’ nın bu gezilere katıldığını göstermektedir. Ancak ne yazık ki o yılların basınında bu konuya ayrılan yazılara rastlanmaz. Büyük umutlarla başlanan ve yedi yıl gibi uzun bir zaman dilimi içinde birçok resmin üretimine önayak olan bu etkinlik sessizce biraz da ihmal edilerek son bulur. Bu arada etkinlik, parti adına eleştiriler alır ve bu eleştirilerde ressamlara baskıcı tutumda bulunulduğu söylenir.
“ Birinci Dünya Savaşı’ ndan sonra kurulan totaliter ve tek partili devletlerde olduğu gibi, bizde de devlet, sanat ve fikir hayatına müdahale ederek, her çeşit kültür çalışmasını kendi sabit ve dar görüşlü prensipleriyle hemahenk olarak yürütmek istemiştir. Halk Partisi, Anadolu’ ya gönderdiği ressamlara verdiği direktiflerle memleketi gerçekler ile değil, iyi taraflar ile görmelerini
20 B + SONBAHAR