emrettiğinden bu ısmarlama resimlerle resim sanatı fonksiyonunu ifa etmekten uzak bırakılmıştır. Parti himayesine girmeyen müstakil ressamların çalışma imkanları her bakımdan tahdit edilip sergi açmaları güçleştirildiği, anlayışsız tenkitçilere bu ileri eserleri kötüleyici yazılar yazdırdığı için halk hizmetinde realist bir resim çığırının açılması gecikmiştir �25�.”
Bir partinin belli komutlarla ressamlara görev vermesi elbette ki demokratik değildir; ancak bu etkinliklerin ressamların varlıklarını kabul ettirme şanslarının çok zayıf olduğu yıllarda yakaladıkları büyük bir şans olduğu yadsınamaz. Sanatçı olarak ressamlar Türkiye çapında varlıklarını ilk kez bu etkinlikler çerçevesinde yaygınlaştırır. İl il gezen sanatçılar devlet adına gönderilmiş olmanın ayrıcalığı ile gittikleri illerde dikkati çekerler ve kabul görürler. Bu arada kendi ülkelerinin gerçekleri ile yüz yüze gelirler. Bu etkinlik ressamlara, ressamca yaşama şansı verdiği için önemlidir. Folklor araştırmaları, yurt türküleri, yurt hikâyeleri ve gezi notları gibi yurt resimleri de ülkenin kentleri içinde sanat etkinliklerinin yoğun bir şekilde yaşanmasını sağlar. 1944 yılı etkinlikleri kapsamı içinde; Sinekli Bakkal romanının birinci ve Yaban romanının ikinci seçilmesi de bu çalışmaların sonucudur. Hakkâri’ den Edirne’ ye uzanan topraklar üzerinde ressamlar, araştırmacılar ve yazarlar, halkla iç içe, köy köy kendi ülkelerini rahatça gezip dolaşarak çalışmışlardır. Bu güzel işbirliği ve uyum, sanatı etkin kılar.
Günümüzde ise bu konuda bir başka gerçekle yüz yüze gelmekteyiz. Bu resimler nerededir? Yapıldıkları kentlerin doğal ve tarihi dokuları gibi bu resimler de kaybolmuş ya da dağılmıştır. Halkevlerinin kapatılması ile kayıtları kaybolan koleksiyon ne olmuştur? Bu makale, konu hakkında yeni tartışmalar açılmasına ve somut sonuçlara ulaşılmasına hizmet etmelidir. B +
Kaynakça
�1� Kıymet Giray,“ Yurdu Gezen Türk Ressamları-2” 1939-1944 Yurt Sergileri, Türkiye’ de Sanat, Mayıs-Ağustos, Sayı�19, s. 38-46; Kıymet Giray,“ Yurdu Gezen Türk Ressamları-1” 1939-1944 Yurt Sergileri, Türkiye’ de Sanat Mart�Nisan 1995, Sayı�18, s. 34-38. �2� Kıymet Giray,“ Yurdu Gezen Türk Ressamları-2” 1939-1944 Yurt Sergileri, Türkiye’ de Sanat, Mayıs-Ağustos, Sayı�19, s. 38-46; Kıymet Giray,“ Yurdu Gezen Türk Ressamları-1” 1939-1944 Yurt Sergileri, Türkiye’ de Sanat Mart�Nisan 1995, Sayı�18, s. 34-38. �3� Anonim,“ CHP’ nin Güzel Kararı Ulus” 19 Ağustos l938; � harf hataları yazının özgünlüğüne dokunulmamak için aynen bırakılmıştır. �, �4� Anonim,“ CHP’ nin Güzel Kararı”, Ulus, 19 Ağustos 1938. �5� Anonim,“ Ressamların CHP’ sine Teşekkürleri”, Ulus 14�10, İkinci teşrin �Kasım�, 1938. �6� Anonim, Ankara Halkevindeki Resim Sergisi, Ülkü, Cilt�13, Sayı�75, 1939, s. 277. �7� Anonim,“ CHP 43 Parça Tablo Satın Alacak”, Ulus, 25 Mart 1939. �8� Refik Epikman, Yurdu Gezen Türk Ressamları, Güzel Sanatlar I. İlkteşrin �Ekim�. 1939, s. 137. �9� Refik Epikman, Cumhuriyet Halk Partisi’ nin Türk Ressamları Arasında Tertip Ettiği Yurt Gezisi, Ülkü, Eylül, l939, Cilt. XIV. Sayı�79, s. 73-79, 2. Yurt Sergisi, Ankara Sergievi Salonları’ nda. �10� Refik Epikman, Cumhuriyet Halk Partisi’ nin Tertip Ettiği II. Yurt Gezisi. Güzel Sanatlar. �11� Anonim,“ CHP Genel Sekreterliğinin Güzel Sanatlara Yaptığı Büyük Hizmet”, Ulus, 28 Kasım l940. �12� Kıymet Giray,“ Türk Resim ve Heykel Sanatının Paris Elçisi� Selim Turan” T. İş Bankası Kültür ve Sanat, Sayı�20 Aralık 1993, s. 28-35. �13� Kıymet Giray, Kaybolan Resimler Unutulan Görünümler ve İsimlerle Şanlıurfa, Kültür ve Sanat, Sayı�14, Haziran 1992, s. 63-65. �14� Anonim, CHP Resim Sergisi, Ülkü, Cilt�2. Sayı�12. l Nisan 1942, s. 9; Eşref Üren, Bir Sanat Hesaplaşması, Ülkü, Sayı�35, 1942, s. 24. �15� M. A, Memleket Resimleri, Ülkü. 1 Nisan 1942, sayı� 13, s. 12-13. �16� Nusret Suman, Resim Sergisi Dolayısıyla, Ülkü, Cilt� 2, 1 Nisan 1942, Sayı�13, s. 14. �17� Nusret Suman, Resim Sergisi Dolayısıyla, Ülkü, 1942, Sayı�35, s. 14. �18� Refik Epikman, C. H. Partisi’ nin Yurt İçi Ressamlar Gezisi, Ülkü, Cilt�3, Sayı�35, 1943, s. 10. �19� Malik Aksel. 20 Yıllık Sanat Hareketleri, Ülkü, Sayı�51, 1943, s. 25. �20� Eşref Üren, 1942, s. 24. �21� Cumhuriyet Halk Partisi Resim Sergisi Kataloğu, 1944. �22� Arif Kaptan,“ Yirmi Yılda Resim”, Ulus, 30 Ekim l943. �23� Anonim, C. H. Partisi’ nin Manisa ve Konya Halkevlerinde açtığı Seyyar Yurt Sergisi. Ülkü, Sayı�97, Cilt�9, s. 20. �24� Anonim, Ülkü, Sayı�97, Cilt�9, s. 20. �25� S. Hakkı Esatoğlu, C. H. P ve Kültür Hayatı, Fikir ve Sanat, Sayı�4, Haziran1950, s. 1, Burada sözü edilen müstakiller, yurt gezilerine katılmak istemeyen ressamlardır. Grup olarak bilinen Müstakiller değildir. Onlar sergi kapsamında yer almışlar ve bu etkinlik için övgü dolu yazılar bile yazmışlardır.
İlk �eçen treni seyreden köylüler- Bedri �ahmi Eyüboğlu
B + SONBAHAR 21