Diyet ile yağ alımının sağlıklı genç erkek
erişkindeki (19-30 yaş) sperm kalitesine etkisini
daha iyi anlayabilmek için, Güney İspanya’daki
erkeklerde trans yağ asidi alımı ve sperm
kalitesi arasındaki ilişki incelenmiştir. İspan-
ya’da da ABD’de olduğu gibi yağ içerikli kalori
alınımındaki artışın gerçekleştiği aynı zaman
içerisinde sperm kalitesinde düşüş gözlenmiştir.
Çalışma sonunda Güney İspanya bölgesindeki
genç erkeklerde trans yağ asidi alımının, kızar-
tılmış, özellikle patates gibi gıdaların, toplam
sperm sayısını olumsuz etkilediği, stearik asit
alımının ise sperm motilitesine (hareket edebil-
me yeteneği) olumlu katkı yaptığı saptanmıştır.
Ayrıca size bu çalışmanın çevirisini yapan
kişinin son notunu da iletmek isterim: “Güncel
bilgilerimize göre sperm parametreleri ve yağ
asidi alımı arasındaki ilişki insanlarda ilk defa
bildirilmektedir. İnfertilite (kısırlık) nedeniyle
başvuran erkeklerde beslenme alışkanlıklarının
da sorgulanması adına önemli bir çalışma oldu-
ğunu düşünmekteyiz.”
Arjinin, pek çok hayvan ve bitki besiniyle alına-
bilen, yarı-esansiyel bir aminoasittir. Çalışma-
larda 1–15 gr günlük kullanımı ile sperm sayısı
>10 milyon/ml olan subfertil (gebelik oluştura-
bilme kabiliyeti nispeten daha düşük) erkekler-
de sperm parametrelerinde iyileşme bildiril-
mektedir.
Selenyum antioksidan kapasiteyi artıran eser
elementtir. Günlük 100 mcg kullanımı ile sperm
motilitesinde artış bildirilmiştir, kaynakları
deniz ürünleri, böbrek, yürek ve diğer etlerdir.
Glutatyon günlük 600 mcg kas içi kullanımı ile
sperm kinetiğinde iyileşme, yapısında düzelme
bildirilmiştir. Vücudun kendi ürettiği güçlü anti-
oksidanlardan biri olan glutatyon, tüm organ ve
dokuları serbest radikallerin neden olacağı
zararlı etkilere karşı korur.
Destekleyici tedaviler arasında sperm canlan-
dırıcıların olumlu etkisi gösterilmiştir. L-karnitin,
asetil L-karnitin, selenyum, koenzim Q-10, vita-
min C ve E, çinko ve folik asitten oluşan kombi-
nasyon tedavisi, infertil erkekte sperm para-
metrelerini artırarak gebelik olasılığını artır-
maktadır. Ayrıca antioksidan destek tedavisi
spontan gebelik şansı isteyen veya ICSI (mikro-
enjeksiyon) ile gebelik olasılığının artmasını
isteyen çiftlerde de faydalıdır.
GELİŞMEKTE OL AN ÜLKELERDEKİ BESLENME
YETERSİZLİĞİ BELİRTECİ: ÇİNKO (Zn) GÜNEŞTEN GELEN MUCİZE:
VİTAMİN D
Çinko üreme için önemlidir ve anemiyi önlemek için
tek başına demir verilmesi çinko yetersizlik riskini
artırabilmektedir. Çinko et ve deniz ürünlerinde bol
miktarda bulunan bir mikro besindir. Kadınlarda
çinko, cinsel gelişim, yumurtlama ve menstrüasyon
döngüsünde rol oynar. Çinko eksikliğinin menstrüal
döngüde anolmalliğe yol açtığı görülmüştür. Son
derece düşük çinko seviyeleri olan bireylere çinko
takviyesi sonrası, bu kadınların normal menstrüasyon
dönemini yaşadığı görülmüştür. Vitamin B ve çinko-
nun DNA sentezinde olan rolü dolayısı ile yumurta
gelişiminde de önemli olduğu belirtilmektedir. Ayrıca
testis gelişimi ve spermiogenezde yer alır. Günlük
400 mg çinko ile sperm parametrelerinde iyileşme
görülmektedir. B12 eksikliğinin infertilite üzerine olan
etkisinin indirekt olarak folik asit defek-
ti üzerinden ya da beraberinde metiyo-
nin-homosistein sistemi yoluyla olduğu,
genetik sistem üzerinden de etki yaptığı
daha muhtemel görülmektedir. Bu
etkilerin yalnızca gebelik başlamadan
ve başladıktan sonra değil, yetişkin
birey döneminde görülen bazı sistemik
hastalıklar, metabolik bozukluklar ve
nörolojik sistem bozukluklarında mey-
dana getirdiği bildirilmektedir. Ancak
kesin bilinen ise B vitamini eksikliğinde
homosistein seviyeleri (kanda ölçülen
bir aminoasit) artmakta ve bu da erken
gebelik kayıplarına yol açmaktadır.