Bakış Boşluğu Fanzin - 3 Bakış Boşluğu Fanzin - 3 | Page 7

ni görürüz Holly Martins’le birlikte. Durur muyuz? Holly Martins’in yanında koşmaya başlarız karakterimizin arkasından. Bu olayın peşinden biraz koşturduktan sonra elbette gizemli adamımızı görürüz Holly Martins’le birlikte. Harry Lime’a can veren ve aynı zamanda senaryo yazarı, Orson Welles. Evet! Üçüncü adam Harry Lime’ın ta kendisidir. Başından beri, Viyana’da penisilin (bir tür küf mantarının metabolizma ürünlerinden elde edilen, birçok bakteri türü üzerinde etkili olan, bakterilerin yol açtığı hastalıklarda kullanılan bir antibiyotik) kaçakçılığı yaptığı, bu ticaretin binlerce insanı sakat bıraktığı, polislerin harıl harıl onu aradığı bilgilerinden sonra, Harry Lime’ın bu egzantrik oyununu da çözeriz. Ve aslında filmin denklemini “Üçüncü adam kim?” matematiğini de, çözeriz bu sahnede. Harry Lime’ın, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra resmileşen kapitalizmin arzuladığı adam olduğunu anlıyoruz. Yedikçe doymayan insanoğlunun binevi tragedyasını, içten pazarlıkçılığını, sistematikleştiğini ve gittikçe kaybolan ırksal sürecini görürüz. Harry Lime’la. Mahmut Tali Öngören’in kitle iletişimde şiddet temalı “Bu Ne Şiddet” kitabında şöyle bir anekdotla bu görüşümüzü destekler niteliktedir ve şöyle der Öngören; “…Ve de İkinci Dünya Savaşı sonrasında ortaya çıkan toplumsal, ekonomik, siyasal, teknolojik ve kültürel değişiklikler kendine özgü dokusu ve iç dinamiği olan bir toplum yapısının doğmasına neden olmuştu. Bu toplum postmodern toplumdur. Postmodern toplumda, cinsellik ve şiddet açık bir şekilde yaşanmaktadır ve sinema salonlarımıza yansımaktadır.” Nitekim Film Noir’da bu özünden koparak değişmeyi, yabancılaşmayı göstermeyi çok sever. Filmde dikkatimi çeken bir sahne de dönme dolap sahnesidir. Harry Lime çok sevdiği arkadaşı, müzmin yazarımız Holly Martins’i bir dönme dolaba davet eder ve orada her şeyi anlatacağını belirtir. Dönme dolap görsel sanatların hepsinde başlı başına bir “insan” metaforudur. En düşükten, yeryüzünden başlar, yavaş yavaş sonsuz maviliğe doğru yükselir, gökyüzüne ulaşır, ancak hız kaybetmeden tekrar yeryüzüne doğru inmeye devam eder. Gökyüzünde, zirvede kalabilen yoktur. Hiç olmamıştır. Ancak Harry Lime, nefes aldığı dönme dolapta bunun farkında değildir ve arkadaşının, yaptığı işin ahlaki olmadığını söylemesi üzerine “...Onlar işçi sınıfının sağlığından bahsederler ben ise enayi ve ahmakların yaşamaya hakları olmadığından.” gibi uzaylı lafları ederken görürüz. Martins onu gangsterlikle suçladığında ise sinema tarihinde yer edinecek bir replik dökülür Harry Lime’ın ağzından.”... İtalya’da 30 yıl boyunca Borjiyalar hüküm sürdü, bu süre içinde hep kan döküldü, cinayetler işlendi yani hep savaş, kıyım ve terör vardı. Ama Michelangelo, Leonardo Da Vinci ve Rönesans’ı da onlar yarattı. Oysa İsviçre’de 500 yıl boyunca barış, kardeşlik ve demokrasi vardı, ama buna karşılık ne yaratabildiler? Sadece guguklu saati! “ -senaryoya katkı sağlayan ve aynı zamanda Harry Lime’a da can veren usta sanatçı Orson Welles yazmıştır bu repliğiDönme dolap dönmeye devam ediyordur, Harry Lime bu beylik laflarını ederken. Ve nitekim dönme dolap turunu tamamlar ve yere inerler. Film Noir kötüleri çok sever. 7