AVRUPA KULTUR YILLIK 2016-2017 AVRUPA KULTUR YILLIK 2016-2017 | Page 579

Şubat 2017 | Sayı: 12

EGE’ DE BRONZ ÇAĞININ SONU Batı Anadolu’ da Luvi Uygarlığı’ nın Tanımlanması

Güncel Model
Karadeniz
Troia
Hitit Uygarlığı
Miken Uygarlığı Kiklat
Uygarlığı
Avrupa
Minos Uygarlığı
Akdeniz
Altın Gümüş Bakır Kurşun
Ege bölgesinde Bronz Çağı’ na dair günümüzde yaygın olan güncel model 1920’ lere dayanır. Bu modele göre Avrupa’ da üç Ege uygarlığı( Miken, Minos ve Kiklat), Ön Asya’ nın merkezinde de sadece Büyük Hitit Krallığı bulunmaktadır. Bu model doğrultusunda aradaki bölgede( günümüzde Türkiye’ nin batısına tekabül eden, haritadaki büyük boş alan) kayda değer herhangi bir medeniyet yoktur. Ama diğer taraftan en zengin maden yataklarının, devamlı akan sayısız nehir ve doğal limanların yanı sıra son derece verimli, ekilebilir toprakların da bu bölgede yer aldığı bilinmektedir. Ve bu toprakların orta yerinde de dünyanın en ünlü arkeolojik sit alanı olan Troia şehri bulunmaktadır.
Önerilen Yeni Model
Ahhiyawa Danaya Akhaia
Mikenler
Paeonia
Kikonia
TROIA SAVAŞI MÖ. 1182
Trakya
Wiluša Teker Troia
Šeha Serden Mysia
Karkiša Arzawa Karya
Maša Denjen Frigya
Mira
Karadeniz
Pitasa
Lukka Lukka Likya
Arawanna
Hapalla
Pala
Aşağı Ülke
Kaşka
Paflagonya
Tarhuntašša Kizzuwatna
SALDIRILAR MÖ. 1192
Hatti
Hititler
Istidina
Halizon
Ugarit
Mitanni
Keftiu
DENİZ KAVİMLERİ SALDIRILARI MÖ. 1192
Luviler
Alasya
Amurru
Akdeniz
Bölge Halk Şehir Yazı
İsimlendirme
Mısır
Mısırlılar
Theben / Teb
Hiyeroglif
Hekuptah
Yukarı Dicle
Orta Anadolu
Suriye / Filistin
Yunanistan
Girit
Kıbrıs
Batı Anadolu
Asurlar
Hititler
Kenan
Akalar
Minos
Kıbrıslılar
Asur
Hattuşaş
Kadeş
Mikene
Knossos
Enkomi
Luviler Apaşa, Troia, Millawanda
Çivi Yazısı
Çivi Yazısı
Çivi Yazısı
Linear B
Linear A
Kıbrıs-Minos
Luvi Hiyeroglifi
Ratenu
Hatti
Amurru / Amoriler
Tanaja / Danae
Keftiu
Alaşya( Alasya)
Arzava / Wilusa Mira / Lukka
Ege bölgesinin Bronz Çağı sonu için önerilen yeni model Anadolu’ nun batısındaki farklı küçük krallıkları da göz önünde bulundurmaktadır. Bu krallıklar yukarıda kırmızı daireler içerisinde Hitit( üst), Mısır( orta) ve Grek( alt) adları ile gösterilmişlerdir. Yeni model doğrultusunda bu krallıkların tamamı için konuştukları dilden dolayı“ Luvi” adı önerilmiştir. Luvi krallıkları MÖ 1192 yılı civarında Kıbrıs’ ı Hitit kontrolünden kurtarmak, Suriye’ ye ve Hitit Krallığı’ nın merkezi bölgesine güneyden saldırmak amacıyla koalisyon oluşturup, donanma kurarlar. Bu arada kuzeyli kavimlerin saldırıları da Hititler’ in Anadolu’ nun orta bölgesi üzerindeki hâkimiyetinin sona erdirilmesinde etkili olur. Daha sonra Miken devletleri de bir koalisyon oluşturarak, ilo kurar ve Ege Denizi’ nin doğu kıyılarındaki liman şehirlerine saldırırlar. Sonuçta Batı Anadolu’ nun birleşik askeri birlikleri ile Mikenler Troia’ da karşı karşıya gelirler.
Luwian Studies
© Eberhard Zangger 2015
17