LUVİLER, ARTHUR EVANS VE SORUNUN TEMELİ
Arthur” vans 1920 yılında” ge’ nin erken tarihinin kronolojisini olu�tururken, Türkiye ile Yunanistan arasındaki sava� �iddetlenmi�ti. Bu �artlar altında, Antik Helen kültürüne hayranlığı ile tanınan” vans’ ın aklına Türk topraklarında ya�amı� eski bir uygarlığı öne çıkarmak gelmezdi. Bu nedenden dolayı Troia, dünyanın en tanınmı� katmanlı sit merkezi olmasına rağmen, diğer kültürlerden ayrı olarak algılandı.
100 yıl önceki bu ihmal yüzünden, dünyada Batı Anadolu kadar ke�if potansiyeline sahip ba�ka hiçbir yer yoktur. Bütün bu süre boyunca önemli bir kültür tamamen gizli kalmı�tır. Ancak Luvilerin belleği Yunanistan, Anadolu ve Mısır’ daki birçok belgede muhafaza edilmi�tir. Günümüzde sistematik olarak ara�tırılması gereken yüzlerce arkeolojik sit merkezi söz konusudur.
Luviler Batı Avrupa’ nın geli�iminde kilit rol oynamı�tır. Grek felsefesi, �iiri ve bilimi Luvilerin kültür mirası üzerinde yükselmi�tir. Batı Avrupalılar bin yıl boyunca kökenlerini seçkin bir Luvi �ehri olan Troia’ nın kraliyet ailesine dayandırmaya çalı�mı�tır. Aralarında Roma, Paris ve Londra’ nın da olduğu yüzlerce Avrupa �ehri in�a edilirken Troia’ nın örnek alındığı iddia edilmi�tir.
Troia’ yla ilgili her �ey konusunda duyulan bu co�ku ve heyecan, Osmanlıların Konstantinopolis’ i fethetmesiyle( 1453), hatta Viyana’ yı ku�atmasıyla( 1683) tamamıyla ortadan kayboldu. O tarihlerden itibaren Orta Avrupa’ nın entelektüel seçkinleri Troialıların soyundan geldiklerine inanmaktan vazgeçip kendilerine yeni tarihsel modeller aramaya ba�ladılar. Antik Grek ve Roma kültürlerinin seçilmesinin nedeni, muhtemelen bu kültürlerin“ oğu Akdeniz çevresindeki büyük bölgelere hâkim olmu� olmalarıydı. Grekçe bilmeyenler aniden Barbar sayılmaya ba�landı.
İkinci“ ünya Sava�ı’ nın sonundan sonra, ırksal önyargılara dayanan böyle değerlendirmeler tasvip edilmemeye ba�landı. Ancak bu tür dü�üncelerin bilinçaltında var olmaya devam ettiği ve Anadolu uygarlıkları konusundaki ara�tırmaların gecikmesine neden olduğu anla�ılmaktadır. Bunun neticesinde olu�an bilgi deformasyonu ve eksiklikleri yava� yava� kapanmaktadır. Ancak Akdeniz’ in erken kültürleri konusundaki bilgi haritamız, halen büyük bir bo�luk içerir, o da Batı Anadolu’ nun Geç Bronz Çağı’ dır( MÖ 1800-1200).
Luviler konusunda daha fazla bilgi sahibi olunca, Akdeniz Arkeolojisi ile ilgili sayısız soruyu cevaplamak da mümkün olacaktır.(...) �
( Kaynak: www. luwianstudies. org)
13