✤
✤
lara mutlaka tepki göstermeli , öfkelenip isyan etmeliyiz .
- Gerçek bir sosyal ve ekonomik demokrasi için önerileriniz nedir ? STÉPHANE HESSEL - Sanırım bu konuda öncelikle yakın dönemlerde yazılmı� , kayda değer eserlere ba�vurmakta yarar var . Soruları en iyi biçimde sorup çözüm getirenlere yakından bakmak gerekiyor . Son zamanlarda sıkça yaptığım gibi en ba�ta Edgar Morin ve �La voie " ( Yol ) ba�lıklı son çalı�masını zikretmek isterim . Sonra da Peter Sloterdijk ve �Tu dois changer ta vie " ( Hayatını Deği�tirmelisin ), Susan George ve �Leur crises , nos solutions " ( Onların Krizleri , Bizim Çözümlerimiz ) ba�lıklı eserlerini salık veririm .
Acilen ve yoğun olarak üzerinde dü�ünülmesi gereken nereden ba�lanacağına karar verilmesidir . Kapitalizmin kuralları yerine toplumsal ve dayanı�macı bir ekonomi , sanayile�mi� bir tarım yerine aktif bir çevrecilik ve ekolojik tarım ilkeleri uygulanabilir . Aslında izlenecek yol haritası bir anlamda belirlenmi� durumda . Eksik olan siyasi irade ve insanların , özellikle de gençlerin cesaretsizliği ve güven yetersizliği . Henüz yeterli sayıda insan bu sorunların çözülebileceğine inanamıyor . Veyahut da birazcık zorlandılar mı cesaretleri kırılıveriyor . Dolayısıyla benim çağrım insanları davaya sarılmaya davet çağrısıdır . Bildiğiniz gibi �Engagez-vous / Angaje Olunuz-Davaya Katılınız� ikinci bir küçük kitap çıktı . İlkinin mantıki uzantısı . Bu defa , öfkelenmek yeti�mez , öfkelenmek ilk adımsa , çözüme giden yol eylemden , mücadeleden geçer , diyoruz ...
BUGÜNKÜ TÜRKİYE
- Günümüz Türkiyesi ’ ni nasıl görüyorsunuz ? STÉPHANE HESSEL - Modern Türkiye kurulduğundan beri Avrupa kıtasında , dünyada ilginç bir konuma sahip , özellikle de İslam dünyasında . Yüzyıllardır tarihi , politik , ekonomik , kültürel ve dini anlamda çatı�maların , geçi�lerin , göçlerin ya�andığı bir bölgede var olmu� . Emevilerden , Osmanlılara uzanan zengin bir geçmi�e , fevkalâde bir insan , Mustafa Kemal bir nokta koymasını bilmi�tir . Ve bir imparatorluk kalıntısından bir demokrasi yaratmı�tır . Tüm demokrasilerde olduğu gibi itiraz veya protesto edilebilecek çok öğe bulmak mümkündür . Fakat temeli sağlamdır . Geçmi�te Türkler Balkanların önemli bir kısmını i�gal etmi�ler , sonra geri çekilmek zorunda kalmı�lardır . Avrupa�nın derinliklerine kadar uzanmı�lardır ...
Bu ülke , bu uygarlık , bu kültür olağanüstü bir çe�itlilik ve zenginliğe sahiptir . Tarihinde çok farklı siyasi yönetim deneyimlerinden geçmi� bir toplumdur . Babıali�nin bugünkü ölçülerle a�ırı sağcı ve tutucu siyasetlerinden , Kemal Pa�a�nın a�ırı solcu nitelenebilecek birtakım uygulamalarına Türk tarihi gerçekte Avrupa�nın da yakından tanıdığı birçok a�amayla benzerlikler içerir . Dolayısıyla Türkiye�nin tecrübesiyle Avrupa�nın tecrübeleri arasında bir hayli tamamlayıcı yöneli�ler mevcuttur . Söylemek istediğim özetle �udur ki , Türkiye�nin yeri geni�letilmi� bir Avrupa�nın içindedir .
- Üst üste gelen üç darbeyle yıpranmı� , geleneksel olarak laikliğe sıkı sıkıya bağlı cumhuriyetçi ve demokratik olmaya çalı�an Türkiye ’ de �u anda İslami değerleri ön plana çıkartan , muhalefet ve ele�tirel basına pek tahammül edemeyen bir iktidarın varlığını biliyorsunuz . Siz böyle bir iktidarın yarınını nasıl görüyorsunuz , tavsiyeleriniz olabilir mi ? STÉPHANE HESSEL - Tüm söylenenlere rağmen , ben �ahsen Türk vatanda�larının çoğunluğunun AB ile bütünle�mekten yana olduğuna inanıyorum . Bu süreci engelleyen birtakım etkenler mevcuttur . Örneğin insan hakları ihlali , dolayısıyla bütünle�me engeli konu�uluyor . Bu engelin ba�ka ülkelerde ya�ananlardan daha zorlu olduğunu sanmıyorum . Herkes bu konuda kalıcı ilerlemeler kaydediyor . Eminim Türkiye de bu engeli a�acaktır .
91
✤
FEVKALADE BİR İNSAN , MUSTAFA KEMAL , BİR İMPARATORLUK KALINTISINDAN BİR DEMOKRASİ YARATMIŞTIR .
✤