shq
ip
16
Udhëtim në historinë e
Zvicrës – Godina e operës së Cyrihut
Godina e operës së Cyrihut e ndërtuar në 1834 është njëra prej simboleve
të qytetit. Ndërsa historia e godinës, e cila në vitin 2009 e kremtoi 175
vjetorin e themelimit, është marramendëse.
[BAM / AID-3885]
Philip Koschel
Teatri gjallërohet në Cyrih
Banorët e Cyrihut me kulturën e
teatrit u njohën me anë të teatrit “Actientheater” të themeluar nga ana e Shoqërisë Anonime të Teatrit të Cyrihut në vitin
1834. Përurimi i këtij teatri, që
kishte një kapacitet prej 800 shikues, u bë me veprën e Mocartit
“Flauta magjike”. Teatri “Acientheater” është shembulli i parë
i teatrit ku spektatorët shfaqjet
i shikonin në këmbë, ndërsa në
saje të dashamirësve të teatrit ai
qëndroi në këmbë për një kohë
të gjatë. Kjo periudhë të cilën e
shpjegojmë sikurse e shikojmë
një film në të vërtet nuk kaloi aq
lehtë. Sepse në fillim një pjesë
e madhe e qytetarëve teatrit i
afroheshin me paragjykime.
Në një zjarr të madh që ra në
natën e ndërrimit të moteve
të vitit 1889-1890, teatri u bë
shkrumb e hi. Më pas u vendos
që të ndërrohet me një godinë
tjetër të re. Gjatë dizajnit të
godinës u frymëzuan nga stilet e
renesancës, barokut dhe rokoko.
Ashtu si Acientheater edhe godina e re u ndërtua në saje të investitorëve ndërsa emri iu ndryshua në “Stadtheater”. Përurimi i
godinës së re u bë në vitin 1891
me veprën “Lohengrin” të Wagnerit.
Mbetet në rrezik të mbylljes
Në fillim tejmbushje me spektatorë për ti parë shfaqjet, ndërsa
me kalimin e kohës interesimi u
zvogëlua. Teatri i qytetit, i cili
arriti të mbetet në këmbë në
saje të donacioneve private, pati
rastin që në saje të interesimit
të dashamirësve të kulturës në
Cyrih të sjell një numër të madh
të shfaqjeve.
Furtuna ndërkombëtare e kulturës
Cilësia e teatrit të qytetit u rrit
çdo ditë e më shumë. Nuk vo-
noi edhe shumë për tu radhitur në
mesin e godinave të teatrit ndërkombëtar. Në teatrin e qytetit ku u
shfaqën premierat e panumërta, më
e rëndësishmja ishte vepra “Parsifal” e Richard Wagnerit.
dhënë kredi grupeve të rinjve të
cilët hodhën firmën në projekte të
pavarura, ndërsa miratimi i një investimi kaq të madh për godinën e
operës shkaktoi protesta të mëdha
në vend.
Në teatrin e qytetit fillimisht
shfaqeshin veprat muzikale dhe ato
verbale. Ndërsa shfaqjet e vëna në
skenë pas vitit 1926 shumica ishin
opera dhe baleti. Ndërkaq pas vitit
1964 teatri i qytetit quhej edhe Godina e Operës.
Godina e operës është e suksesshme si kurë më parë
Prej vitit 1995 e këtej godina e
operës mori përkrahjen e kantonit
të Cyrihut. Në të njëjtën kohë pronarët e aksioneve, shumica e kompanive, fondacionet dhe institucionet nuk ndalën përkrahjen e tyre në
organizime.
Godia e operës shënoi historinë e
Zvicrës
Muajt e verës të vitit 1980 kanë
një rëndësi të madhe në historinë e
Cyrihut. Në maj të vitit 1980 Bashkia e Cyrihut miratoi një buxhet
prej 60 milionë frangave për rinovimin e godinës. Ndërkaq ky kontribut
i shtetit për rinovimin e godinës së
operës tërhoqi reagimin e madh të
popullit. Refuzimi i shtetit për të
Në ditët e sotme godina e operës
është njëra prej operave më të suksesshme në arenën ndërkombëtare.
300 shfaqje të operës dhe baletit,
koncerte dhe recitale që organizohen çdo vit ofrojnë një pasuri të
pashoq kulturore banorëve të Cyrihut.